جبهه دموکراسی و روشنفکران دینی

آفتاب‌‌نیوز :
امری که در صورت تحقق آن پس از پیروزی معین در انتخابات و نشستن وی بر کرسی ریاست جمهوری، می‌توانست به وجه تمایز وی با «محمد خاتمی»‌رئیس جمهور پیش از او تبدیل شود که طبق گفته‌های شخص خاتمی و نزدیکانش وی هرگز حاضر نشد تا هم «رئیس جمهور» باشد و هم «رهبر جنبش اصلاح‌طلبی»، اما معین در صورت رئیس جمهور شدن و عمل به وعده‌اش، ایفای توأمان این دو نقش را پذیرفته بود. 

اما از ابتدای تشکیل جلسات اولیه اعضای این جبهه، دو موضوع بیش از هر موضوع دیگری در بوته نقد مخالفان و منتقدان آن قرار گرفت.
«نقش روشنفکران و نیروهای سیاسی دینی و عرفی در هیأت مؤسس آن و نیز کارکرد انتخاباتی یا غیر انتخاباتی این جبهه» در عملکرد بیرونی آن. 

موضوع دوم در نهایت به این شکل در پیش‌نویس منشور جبهه دموکراسی و حقوق‌بشر گنجانده شد که این جبهه در هیچ شرایطی اقدام به معرفی کاندیدا یا لیست انتخاباتی جداگانه نخواهد کرد و تنها از برگزاری انتخاباتی آزاد و عادلانه حمایت خواهد کرد. اما درباره نقش روشنفکران دینی و عرفی در هیأت مؤسس این جبهه، در نهایت این دینداران روشن‌بین بودند که در هیأت مؤسس آن جبهه جای گرفتند. 

موضوعی که مورد انتقاد برخی از ناظران قرار گرفت تا جایی که تعدادی از تحلیلگران، این اتفاق را نشانه مرزبندی بین روشنفکران و نیروهای سیاسی حاضر در جبهه‌ای خواندند که قرار است اصلی‌ترین وظیفه‌اش، گسترش و بسط ونیز دفاع از دموکراسی و حقوق‌بشر در داخل کشور باشد. 

این انتقادات با سخنان اخیر دکتر معین که از حضور نداشتن کسانی که به قانون اساسی به عنوان میثاق ملی و دین اسلام پایبند نیستند در هیأت مؤسس و حضور این عده به عنوان عضو در جبهه دموکراسی و حقوق‌بشر طبق منشور آن خبر داده بود، تشدید شد. 

اما در این میان دو تن از اعضای جبهه دموکراسی و حقوق‌بشر هم به دفاع از این جبهه و منشور آن پرداختند و اظهار داشتند که احتمالا سخنان دکتر معین به درستی انتقال پیدا نکرده اند.

موءسسین هیچ حق ویژه ای ندارند
«هادی قابل» عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت و از اعضای این جبهه در این زمینه معتقد است که «سخنان دکتر معین در این رابطه درست منعکس نشده است». 

وی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی آفتاب، افزود: «آن چه که در منشور و اساسنامه جبهه دموکراسی و حقوق بشر آمده است بدینگونه نیست بنابراین با توجه به اشراف کامل دکتر معین به این موضوع، به نظر می‌رسد که سخنان ایشان به درستی منعکس نشده است». 

قابل خاطرنشان کرد: «اصولا مؤسسین این جبهه تنها وظیفه تأسیس آن را برعهده داشته اند و از هیچ حق ویژه‌ای به نسبت اشخاص یا گروه‌هایی که بعدا به آن خواهند پیوست برخوردار نخواهند بود». 

وی سپس با مقایسه هیأت مؤسس جبهه مشارکت با جبهه دموکراسی و حقوق بشر، گفت:‌«هیأت مؤسسه جبهه مشارکت هم بالغ بر یکصد نفر بودند که برخی از آنها، در حال حاضر هیچ ارتباطی با مشارکت ندارند و اشخاص دیگری به جای آنها در این حزب حضور دارند». 

این روحانی عضو شورای مرکزی جبهه مشارکت افزود: «در صورت تأسیس یک جبهه توسط جمع یا حتی یک شخص و اعلام هویت آنها، این هویت به قید و بند آن جبهه تبدیل نمی‌شود». 

وی تصریح کرد: «خط مشی جبهه دموکراسی و حقوق‌بشر،‌اصول و مرام آن است که در منشور و اساسنامه آن آمده است و منطبق با منشور حقوق‌بشر و اصول دموکراتیک قانون اساسی است». 

قابل خاطرنشان کرد: «طبیعتا مؤسسین این جبهه تمام اشخاص و احزاب کشور نیستند زیرا اصلا امکان این امر وجود نداشت اما تمام گروه‌ها، اشخاص و احزاب می‌توانند با حفظ هویت خود و تنها با پایبندی به منشور این جبهه به عضویت آن در بیایند». 

وی سپس این مقوله را با شرایط دور دوم انتخابات نهم ریاست جمهوری مقایسه کرد و اظهار داشت:‌ «در آن دوره هم بسیاری از اشخاص و گروه‌های سیاسی و فرهنگی با حفظ مرزبندی‌های خود برای دفاع از جمهوریت نظام از آقای هاشمی حمایت کردند و یک جبهه گسترده را تشکیل دادند». 

قابل با ابراز امیدواری نسبت به آغاز به کار این جبهه حتی تا پیش از پایان تابستان، تأکید کرد: «تا جایی که بنده در جریان هستم،‌ خط‌بندی‌های این چنینی در منشور این جبهه وجود ندارد.با این حال برای اینکه مطمئن شوید تا پایان تابستان که منشور و اساسنامه به صورت عمومی منتشر می‌شوند، صبر کنید». 

مانع اعتقادی برای حضور در جبهه وجود ندارد
این در حالیست که «علیرضا رجایی» از فعالان ملی-مذهبی معتقد است که برای پیوستن به جبهه دموکراسی و حقوق‌بشر، هیچ مانع مسلکی و اعتقادی وجود ندارد. 

وی در گفت و گو با خبرنگار سیاسی آفتاب افزود: «به هر حال مؤسسان این جبهه کسانی هستند که در انتخابات گذشته ریاست جمهوری از کاندیدای اصلاح‌طلبان پیشرو دکتر معین حمایت کرده بودند که همه آنها کم و بیش دارای تعلقات دینی هستند». 

رجایی همچون قابل، اعتقاد دارد که «برداشت‌ها از سخنان دکتر معین درست نبوده و در این زمینه سوءتفاهم و سوءتعبیر پیش آمده است».

رجایی در عین حال تصریح کرد: «به هر حال مؤسسین این جبهه همین عده هستند که اقدام به برگزاری جلسات ابتدایی که منجر به تأسیس آن شد، ‌نموده‌اند». 

این استاد دانشگاه معتقد است که اگر قرار بود در این جبهه مرزبندی بین روشنفکران دینی و عرفی وجود داشته باشد که باید پیوند دینی هم به آن اضافه می‌شد اما واقعیت این است که برای فعالیت در این جبهه، هیچ خط ‌بندی و مرزبندی اعتقادی وجود نخواهد داشت. 

رجایی تصریح کرد: «تا جایی که بنده در جلسات شاهد بودم، نظریات آقای دکتر معین در این زمینه از بسیاری دیگر،‌ روشن‌تر و صریح‌تر بود». 

وی در عین حال خاطرنشان کرد که اگر بنا بود این مرزبندی‌ها در درون جبهه دموکراسی و حقوق بشر وجود داشته باشد، ‌دیگر نیازی به تشکیل این جبهه نبود.