خطر شیوع چند بیماری در سایه سنگین تابوی اطلاع‌رسانی
با توجه به تغییر الگوی انتقال بیماری ایدز در کشور از اعتیاد تزریقی به روابط جنسی پرخطر، متخصصان امر نسبت به شیوع دسته‌ای از بیماری‌ها به نام بیماری‌های مقاربتی هشدار می‌دهند؛ بیماری‌هایی که شاید عموم جامعه اطلاع زیادی از آنها نداشته باشد.
آفتاب‌‌نیوز : این بیماری‌ها مانند اچ آی وی/ ایدز از طریق روابط جنسی محافظت نشده منتقل می‌شوند و راه پیشگیری ساده‌ای دارند. طبق آخرین آمارها الگوی راه انتقال و درصد ابتلای زنان و مردان به بیماری ایدز در سال‌های اخیر تغییر کرده است؛ به طوری که از میان تمام موارد شناسایی و گزارش شده در سه ماه اول سال جاری، ۳۳ درصد موارد ثبت شده را زنان و ۶۷ درصد آنها را مردان تشکیل می‌دهند، اما تاکنون اطلاعات زیادی درباره میزان شیوع بیماری‌های آمیزشی منتشر نشده است.
با توجه به تغییر الگوی اپیدمیولوژیک بیماری ایدز، تاکید می‌شود که اطلاع رسانی درست از سوی رسانه‌ها و دستگاه‌های مسئول مانند آموزش و پرورش و وزارت علوم در دانشگاه‌ها می‌تواند در کاهش ابتلا به این بیماری‌ها بسیار موثر باشد.
دکتر مسعود مردانی - عضو کمیته کشوری ایدز- در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در چند سال اخیر برخی از بیماری‌های آمیزشی شیوع بالایی پیدا کرده‌اند، اظهار کرد: هرچه جمعیت جوانان در ایران تبدیل به جمعیت غالب می‌شوند، امکان ابتلا به بیماری‌های مقاربتی نیز در آنها بیشتر می‌شود. در سال‌های اخیر متوجه شدیم الگوی اپیدمیولوژیک بیماری اچ آی وی/ ایدز در ایران از اعتیاد تزریقی به رابطه جنسی تغییر پیدا کرده است، این درحالیست که متاسفانه آموزش‌های لازم برای جوانان مطرح نمی‌شود و این باعث شده موارد جدید بیماری‌های مقاربتی مانند زگیل تناسلی، تبخال تناسلی، عفونت کلامیدیایی و سوزاک افزایش پیدا کند. همه این بیماری‌ها نیز در اثر رابطه جنسی محافظت نشده ایجاد می‌شود.
وی ادامه داد: مطالعه‌ای در کشور تایلند انجام شد که نشان می‌داد ۲۷ درصد زنانی که به بیماری اچ آی وی/ ایدز مبتلا بودند، قبل از ابتلا به آن یک یا چند بار دچار تبخال دستگاه تناسلی شده بودند؛ یعنی این بیماری‌ها پیش‌درآمد ابتلا به ایدز هستند. به این ترتیب با استفاده از وسایل پیشگیری می‌توان از ابتلا به بیماری‌های آمیزشی و همچنین ایدز جلوگیری کرد.
عضو کمیته کشوری ایدز تاکید کرد: وقتی فردی دچار بیماری مقاربتی می‌شود باید بداند که در معرض بیماری ایدز هم قرار دارد. حتما تمام افرادی که حتی یکبار سابقه بیماری مقاربتی دارند باید آزمایش اچ آی وی دهند. یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی که به دنبال تماس جنسی محافظت نشده ایجاد می‌شود، بیماری سوزاک یا گنوره است؛ عامل آن یک میکروب داخل سلولی است و راه انتقال آن تماس مستقیم با ترشحات مخاطی فرد مبتلا است که به دنبال رابطه جنسی یا زایمان هم می‌تواند اتفاق افتد. این امکان وجود دارد که علائم بیماری در ۵۰ درصد زنان و حدود ۸۰ درصد مردان دیده نشود.
وی با بیان اینکه بیماری سوزاک امروز یکی از مهم‌ترین مسائل بهداشت جهانی است و تمام دنیا با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند، بیان کرد: سالیانه ۶۰ میلیون مورد عفونت جدید این بیماری مشاهده می‌شود و بیشتر در کشورهای آفریقایی، جنوب شرق آسیا و آمریکای لاتین بروز می‌کند. زنان، معتادان، افراد کمتر از ۲۵ سال که قبلا به بیماری‌های مقاربتی مبتلا شده باشند و کسی که شریک جنسی خود را تغییر داده یا شرکای متعددی دارد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
این عضو کمیته کشوری ایدز درباره نشانه‌های ابتلا به سوزاک نیز توضیح داد و گفت: سوزش و درد هنگام ادرار جزو نشانه‌های این بیماری هستند. از زمانی که فرد رابطه جنسی محافظت نشده داشته تا زمان بروز علائم آن، دو تا هفت روز طول می‌کشد. اما اگر مقاومت دارویی وجود نداشته باشد، به زودی درمان می‌شود.
وی افزود: بیماری کلامیدیا نیز علائمی مشابه بیماری سوزاک دارد. بیشتر پزشکان همیشه نسبت به درمان هر دو بیماری اقدام می‌کنند. چون ممکن است کسی که سوزاک دارد، به کلامیدیا هم مبتلا شده باشد. متاسفانه موارد ابتلا به این بیماری نیز می‌توانند بدون علامت باشند.
مردانی همچنین تصریح کرد: عامل بیماری تبخال تناسلی، ویروسی است که دو نوع دارد و تیپ ۲ آن در بیماری‌های مقاربتی مسئول است. این بیماری شدت واگیر بالایی دارد و حتی می‌تواند راه رفتن فرد را دچار اشکال کند. در بیماری تبخال تناسلی غدد لنفاوی ران‌ها ورم می‌کند و همزمان ممکن است ترشحاتی نیز دیده شود. درمان در افراد مبتلا به بیماری باید به سرعت آغاز شود. حمله اولیه این بیماری بسیار پرسر و صداست و به بازگشت‌های مکرر تمایل دارد. راه عمده ابتلا به این بیماری داشتن شرکای جنسی متعدد است.
مردانی با بیان اینکه در حال حاضر بیماری زگیل تناسلی شیوع بیشتری در میان سایر بیماری‌های مقاربتی دارد، هشدار داد: متاسفانه در سال‌های اخیر گونه‌هایی از این بیماری توانسته‌اند سرطان شدید دهانه رحم ایجاد کنند. ابتلا به این بیماری ارتباط مستقیمی با شرکای جدید دارد. ضایعات گوشتی کوچک و بدون درد وخارش زیاد نیز از علائم آن هستند. در تمام دنیا توصیه می‌شود زنان جوان و دختران ۱۰ تا ۱۲ ساله از واکسن این بیماری استفاده کنند.
وی ادامه داد: واکسن این بیماری در ایران نیز وجود دارد، اما هزینه بالایی دارد و تحت پوشش بیمه نیست. استفاده از این واکسن می‌تواند این اطمینان را در فرد ایجاد کند که در صورت ابتلا به بیماری، با سرطان دهانه رحم روبرو نخواهد شد.
رسانه‌ها سکوت نکنند
دکتر مینو محرز - رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران نیز در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن هشدار نسبت به شیوع بیماری‌های آمیزشی به دلیل ناآگاهی از راه‌های پیشگیری از آن، بیان کرد: در حال حاضر بیماری‌های آمیزشی مانند زگیل تناسلی زیاد شده است؛ چون مردم درباره راه‌های پیشگیری از ابتلا به آنها چیزی نمی‌دانند و به همین دلیل بیماری را به یکدیگر انتقال می‌دهند. حتی گاهی راهنمایی‌های نادرستی در این زمینه از ظرف پزشکان داده می‌شود.
وی با بیان اینکه بیشتر بیماری‌های عفونی قابل پیشگیری هستند، ادامه داد: برخی از انواع زگیل تناسلی عوارض زیادی دارد و می‌تواند فرد را به سرطان دهانه رحم مبتلا کند. گاهی ممکن است علائم این بیماری دیر ظاهر شود. این بیماری‌ها به دلیل عدم آگاهی درباره تماس جنسی اتفاق می‌افتد و متاسفانه افزایش یافته است. در کتاب‌های مدرسه درباره همه اعضای بدن نوشته می‌شود ولی درباره ناحیه تناسلی چیزی نوشته نمی‌شود. باید به فرزندان خود درباره این غریزه طبیعی و چگونگی محافظت از خود آموزش داد. حتی پدر و مادران هم اطلاعاتی به فرزندان خود نمی‌دهند. آنها از کجا باید اطلاعات دریافت کنند؟
رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران با بیان اینکه آگاهی رسانی درباره بیماری‌هایی که مربوط به دستگاه تناسلی می‌شود کاملا فراموش شده است و کسی به آنها اهمیتی نمی‌دهد، افزود: برای زگیل تناسلی واکسن هم ساخته شده است، به همین دلیل باید این واکسن تزریق شود که فرد به موارد حاد بیماری مبتلا نشود؛ اما این واکسن در برنامه‌های واکسیناسیون نیست. اگر دسترسی به نوع آزاد آن هم وجود داشته باشد، مردم بعد از گرفتار شدن، آن را تهیه می‌کنند. این هم نوعی بیماری است که به عضوی از بدن مربوط می‌شود و باید درباره آن اطلاع رسانی کرد.
محرز با تاکید بر اینکه آگاهی رسانی و استفاده از وسایل پیشگیری می‌تواند جلوی شیوع این بیماری‌ها را بگیرد، تصریح کرد: بعضی از این بیماری‌ها ویروسی هستند و در بدن می‌مانند، به همین دلیل می‌توانند به دیگران نیز منتقل شوند. متاسفانه مردم اصلا آماده روبرو شدن با این شرایط نیستند و حتی بعضا جوانانی که از هوش و تحصیلات خوبی هم برخوردارند، اطلاعاتی درباره این بیماری‌ها ندارند.
رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران با اشاره به مطالعه‌ای درباره میزان شیوع بیماری‌های آمیزشی در میان زنان ویژه، ادامه داد: طبق مطالعه‌ای که در این زمینه انجام شده، مشخص شده است که حدود ۵۰ درصد زنان ویژه به این بیماری‌ها مبتلا هستند. بسیاری از این بیماری‌ها مانند سوزاک، سفلیس و ... با استفاده از وسایل پیشگیری قابل کنترل هستند، اما در برخی بیماری‌ها مانند زگیل تناسلی انتقال بیماری بستگی به محل آن دارد؛ ممکن است نشانه‌های آن جایی خارج از محدوده وسایل پیشگیری باشد و بیماری انتقال پیدا کند.
محرز، توجه رسانه ملی در زمینه اطلاع رسانی در حوزه بهداشتی و پزشکی را خواستار شد و گفت: چرا رادیو و تلویزیون درباره نکات بهداشتی صحبت نمی‌کند و به مردم آگاهی نمی‌دهد؟ آگاهی پزشکی مردم بسیار پایین است. این دانسته‌ها باید در مدارس و از طریق رادیو تلویزیون به مردم برسد. در همه جای دنیا اطلاعات بهداشتی و پزشکی بالا برده می‌شود، اما در ایران درباره این موضوع سکوت می‌کنند. این درحالیست که بیشتر بیماری‌های عفونی قابل پیشگیری هستند.
وی همچنین اضافه کرد: در حال حاضر همه برای دریافت اطلاعات به فضای مجازی مراجعه می‌کنند، در حالی که این اطلاعات آن طور که باید در این فضا منتشر نمی‌شود و درست نیست. در نتیجه مردم اطلاعات نادرست و به روز نشده دریافت می‌کنند. اگر آگاهی اولیه نداشته باشند از خواندن اطلاعات و دیدن تصاویر مربوط به این بیماری‌ها وحشت می‌کنند. بنابراین باید اطلاعات درست در اختیار مردم قرار داده شود تا بتوانند اطلاعات کافی دریافت کنند.
بنابر اعلام دفتر کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت، مردم می‌توانند در صورت نیاز به مشاوره‌های تلفنی و آگاهی از نشانی مراکز مشاوره حضوری و آزمایش‌های لازم که همگی محرمانه و رایگان هستند با شماره تلفن‌های ۶۶۰۳۸۹۲۰ -۰۲۱، ۶۶۵۹۳۰۳۰ - ۰۲۱ و ۶۶۵۸۱۵۱۷ - ۰۲۱ تماس بگیرند. در سایر استان‌ها نیز متقاضیان می‌توانند جهت دریافت شماره تلفن و آدرس مراکز خدمات مشاوره ایدز و بیماری‌های رفتاری در استان مورد نظر خود، با این سه شماره تلفن تماس بگیرند.
منبع: ایسنا
با توجه به تغییر الگوی اپیدمیولوژیک بیماری ایدز، تاکید می‌شود که اطلاع رسانی درست از سوی رسانه‌ها و دستگاه‌های مسئول مانند آموزش و پرورش و وزارت علوم در دانشگاه‌ها می‌تواند در کاهش ابتلا به این بیماری‌ها بسیار موثر باشد.
دکتر مسعود مردانی - عضو کمیته کشوری ایدز- در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در چند سال اخیر برخی از بیماری‌های آمیزشی شیوع بالایی پیدا کرده‌اند، اظهار کرد: هرچه جمعیت جوانان در ایران تبدیل به جمعیت غالب می‌شوند، امکان ابتلا به بیماری‌های مقاربتی نیز در آنها بیشتر می‌شود. در سال‌های اخیر متوجه شدیم الگوی اپیدمیولوژیک بیماری اچ آی وی/ ایدز در ایران از اعتیاد تزریقی به رابطه جنسی تغییر پیدا کرده است، این درحالیست که متاسفانه آموزش‌های لازم برای جوانان مطرح نمی‌شود و این باعث شده موارد جدید بیماری‌های مقاربتی مانند زگیل تناسلی، تبخال تناسلی، عفونت کلامیدیایی و سوزاک افزایش پیدا کند. همه این بیماری‌ها نیز در اثر رابطه جنسی محافظت نشده ایجاد می‌شود.
وی ادامه داد: مطالعه‌ای در کشور تایلند انجام شد که نشان می‌داد ۲۷ درصد زنانی که به بیماری اچ آی وی/ ایدز مبتلا بودند، قبل از ابتلا به آن یک یا چند بار دچار تبخال دستگاه تناسلی شده بودند؛ یعنی این بیماری‌ها پیش‌درآمد ابتلا به ایدز هستند. به این ترتیب با استفاده از وسایل پیشگیری می‌توان از ابتلا به بیماری‌های آمیزشی و همچنین ایدز جلوگیری کرد.
عضو کمیته کشوری ایدز تاکید کرد: وقتی فردی دچار بیماری مقاربتی می‌شود باید بداند که در معرض بیماری ایدز هم قرار دارد. حتما تمام افرادی که حتی یکبار سابقه بیماری مقاربتی دارند باید آزمایش اچ آی وی دهند. یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی که به دنبال تماس جنسی محافظت نشده ایجاد می‌شود، بیماری سوزاک یا گنوره است؛ عامل آن یک میکروب داخل سلولی است و راه انتقال آن تماس مستقیم با ترشحات مخاطی فرد مبتلا است که به دنبال رابطه جنسی یا زایمان هم می‌تواند اتفاق افتد. این امکان وجود دارد که علائم بیماری در ۵۰ درصد زنان و حدود ۸۰ درصد مردان دیده نشود.
وی با بیان اینکه بیماری سوزاک امروز یکی از مهم‌ترین مسائل بهداشت جهانی است و تمام دنیا با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند، بیان کرد: سالیانه ۶۰ میلیون مورد عفونت جدید این بیماری مشاهده می‌شود و بیشتر در کشورهای آفریقایی، جنوب شرق آسیا و آمریکای لاتین بروز می‌کند. زنان، معتادان، افراد کمتر از ۲۵ سال که قبلا به بیماری‌های مقاربتی مبتلا شده باشند و کسی که شریک جنسی خود را تغییر داده یا شرکای متعددی دارد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
این عضو کمیته کشوری ایدز درباره نشانه‌های ابتلا به سوزاک نیز توضیح داد و گفت: سوزش و درد هنگام ادرار جزو نشانه‌های این بیماری هستند. از زمانی که فرد رابطه جنسی محافظت نشده داشته تا زمان بروز علائم آن، دو تا هفت روز طول می‌کشد. اما اگر مقاومت دارویی وجود نداشته باشد، به زودی درمان می‌شود.
وی افزود: بیماری کلامیدیا نیز علائمی مشابه بیماری سوزاک دارد. بیشتر پزشکان همیشه نسبت به درمان هر دو بیماری اقدام می‌کنند. چون ممکن است کسی که سوزاک دارد، به کلامیدیا هم مبتلا شده باشد. متاسفانه موارد ابتلا به این بیماری نیز می‌توانند بدون علامت باشند.
مردانی همچنین تصریح کرد: عامل بیماری تبخال تناسلی، ویروسی است که دو نوع دارد و تیپ ۲ آن در بیماری‌های مقاربتی مسئول است. این بیماری شدت واگیر بالایی دارد و حتی می‌تواند راه رفتن فرد را دچار اشکال کند. در بیماری تبخال تناسلی غدد لنفاوی ران‌ها ورم می‌کند و همزمان ممکن است ترشحاتی نیز دیده شود. درمان در افراد مبتلا به بیماری باید به سرعت آغاز شود. حمله اولیه این بیماری بسیار پرسر و صداست و به بازگشت‌های مکرر تمایل دارد. راه عمده ابتلا به این بیماری داشتن شرکای جنسی متعدد است.
مردانی با بیان اینکه در حال حاضر بیماری زگیل تناسلی شیوع بیشتری در میان سایر بیماری‌های مقاربتی دارد، هشدار داد: متاسفانه در سال‌های اخیر گونه‌هایی از این بیماری توانسته‌اند سرطان شدید دهانه رحم ایجاد کنند. ابتلا به این بیماری ارتباط مستقیمی با شرکای جدید دارد. ضایعات گوشتی کوچک و بدون درد وخارش زیاد نیز از علائم آن هستند. در تمام دنیا توصیه می‌شود زنان جوان و دختران ۱۰ تا ۱۲ ساله از واکسن این بیماری استفاده کنند.
وی ادامه داد: واکسن این بیماری در ایران نیز وجود دارد، اما هزینه بالایی دارد و تحت پوشش بیمه نیست. استفاده از این واکسن می‌تواند این اطمینان را در فرد ایجاد کند که در صورت ابتلا به بیماری، با سرطان دهانه رحم روبرو نخواهد شد.
رسانه‌ها سکوت نکنند
دکتر مینو محرز - رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران نیز در گفت‌وگو با ایسنا، ضمن هشدار نسبت به شیوع بیماری‌های آمیزشی به دلیل ناآگاهی از راه‌های پیشگیری از آن، بیان کرد: در حال حاضر بیماری‌های آمیزشی مانند زگیل تناسلی زیاد شده است؛ چون مردم درباره راه‌های پیشگیری از ابتلا به آنها چیزی نمی‌دانند و به همین دلیل بیماری را به یکدیگر انتقال می‌دهند. حتی گاهی راهنمایی‌های نادرستی در این زمینه از ظرف پزشکان داده می‌شود.
وی با بیان اینکه بیشتر بیماری‌های عفونی قابل پیشگیری هستند، ادامه داد: برخی از انواع زگیل تناسلی عوارض زیادی دارد و می‌تواند فرد را به سرطان دهانه رحم مبتلا کند. گاهی ممکن است علائم این بیماری دیر ظاهر شود. این بیماری‌ها به دلیل عدم آگاهی درباره تماس جنسی اتفاق می‌افتد و متاسفانه افزایش یافته است. در کتاب‌های مدرسه درباره همه اعضای بدن نوشته می‌شود ولی درباره ناحیه تناسلی چیزی نوشته نمی‌شود. باید به فرزندان خود درباره این غریزه طبیعی و چگونگی محافظت از خود آموزش داد. حتی پدر و مادران هم اطلاعاتی به فرزندان خود نمی‌دهند. آنها از کجا باید اطلاعات دریافت کنند؟
رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران با بیان اینکه آگاهی رسانی درباره بیماری‌هایی که مربوط به دستگاه تناسلی می‌شود کاملا فراموش شده است و کسی به آنها اهمیتی نمی‌دهد، افزود: برای زگیل تناسلی واکسن هم ساخته شده است، به همین دلیل باید این واکسن تزریق شود که فرد به موارد حاد بیماری مبتلا نشود؛ اما این واکسن در برنامه‌های واکسیناسیون نیست. اگر دسترسی به نوع آزاد آن هم وجود داشته باشد، مردم بعد از گرفتار شدن، آن را تهیه می‌کنند. این هم نوعی بیماری است که به عضوی از بدن مربوط می‌شود و باید درباره آن اطلاع رسانی کرد.
محرز با تاکید بر اینکه آگاهی رسانی و استفاده از وسایل پیشگیری می‌تواند جلوی شیوع این بیماری‌ها را بگیرد، تصریح کرد: بعضی از این بیماری‌ها ویروسی هستند و در بدن می‌مانند، به همین دلیل می‌توانند به دیگران نیز منتقل شوند. متاسفانه مردم اصلا آماده روبرو شدن با این شرایط نیستند و حتی بعضا جوانانی که از هوش و تحصیلات خوبی هم برخوردارند، اطلاعاتی درباره این بیماری‌ها ندارند.
رئیس مرکز تحقیقات ایدز ایران با اشاره به مطالعه‌ای درباره میزان شیوع بیماری‌های آمیزشی در میان زنان ویژه، ادامه داد: طبق مطالعه‌ای که در این زمینه انجام شده، مشخص شده است که حدود ۵۰ درصد زنان ویژه به این بیماری‌ها مبتلا هستند. بسیاری از این بیماری‌ها مانند سوزاک، سفلیس و ... با استفاده از وسایل پیشگیری قابل کنترل هستند، اما در برخی بیماری‌ها مانند زگیل تناسلی انتقال بیماری بستگی به محل آن دارد؛ ممکن است نشانه‌های آن جایی خارج از محدوده وسایل پیشگیری باشد و بیماری انتقال پیدا کند.
محرز، توجه رسانه ملی در زمینه اطلاع رسانی در حوزه بهداشتی و پزشکی را خواستار شد و گفت: چرا رادیو و تلویزیون درباره نکات بهداشتی صحبت نمی‌کند و به مردم آگاهی نمی‌دهد؟ آگاهی پزشکی مردم بسیار پایین است. این دانسته‌ها باید در مدارس و از طریق رادیو تلویزیون به مردم برسد. در همه جای دنیا اطلاعات بهداشتی و پزشکی بالا برده می‌شود، اما در ایران درباره این موضوع سکوت می‌کنند. این درحالیست که بیشتر بیماری‌های عفونی قابل پیشگیری هستند.
وی همچنین اضافه کرد: در حال حاضر همه برای دریافت اطلاعات به فضای مجازی مراجعه می‌کنند، در حالی که این اطلاعات آن طور که باید در این فضا منتشر نمی‌شود و درست نیست. در نتیجه مردم اطلاعات نادرست و به روز نشده دریافت می‌کنند. اگر آگاهی اولیه نداشته باشند از خواندن اطلاعات و دیدن تصاویر مربوط به این بیماری‌ها وحشت می‌کنند. بنابراین باید اطلاعات درست در اختیار مردم قرار داده شود تا بتوانند اطلاعات کافی دریافت کنند.
بنابر اعلام دفتر کنترل ایدز و بیماری‌های آمیزشی وزارت بهداشت، مردم می‌توانند در صورت نیاز به مشاوره‌های تلفنی و آگاهی از نشانی مراکز مشاوره حضوری و آزمایش‌های لازم که همگی محرمانه و رایگان هستند با شماره تلفن‌های ۶۶۰۳۸۹۲۰ -۰۲۱، ۶۶۵۹۳۰۳۰ - ۰۲۱ و ۶۶۵۸۱۵۱۷ - ۰۲۱ تماس بگیرند. در سایر استان‌ها نیز متقاضیان می‌توانند جهت دریافت شماره تلفن و آدرس مراکز خدمات مشاوره ایدز و بیماری‌های رفتاری در استان مورد نظر خود، با این سه شماره تلفن تماس بگیرند.
منبع: ایسنا
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید