آفتابنیوز : چهار دهه بعد از مرگ بنيانگذار چين كمونيست، مائه زدونگ، بار ديگر چين شاهد رهبري است كه قصد دارد تا لحظه مرگش تمام قدرت را در اختيار داشتهباشد. هر چند رسانههاي رسمي چين حذف محدوديت دورههاي رياستجمهوري را كه از ٥ ماه پيش در كنگره ملي حزب كمونيست چين مطرح و ديروز در جلسه كنگره ملي خلق چين تاييد شد، لزوما به معناي مادامالعمر شدن رياستجمهوري و رهبري شي جين پينگ نميدانند، اما مشخص است كه رييسجمهور جديد چين، به اين زوديها علاقهاي براي كنار گذاشتن قدرت ندارد.
به گزارش آفتابنیوز؛ جمهوري خلق چين، بعد از تغيير قانون اساسي توسط كنگره ملي خلق، پس از ٣٦ سال بار ديگر به جمع حكومتهاي رياستي مادامالعمر جهان بازگشت. سال ١٩٨٢، كنگره ملي خلق چين تصميم گرفت محدوديت دورههاي رياستجمهوري را به قانون اساسي اين كشور وارد كند. در آن دوران دنگ شيائوپنگ به عنوان رهبر بالفعل چين تمامي قدرت را در اختيار داشت و مقام رياستجمهوري قدرت زيادي نداشت. دنگ بدون اينكه مقام رسمي رياستجمهوري يا دبيركلي حزب كمونيست را در اختيار داشتهباشد، با رياست بر كميسيون مركزي نظامي حزب و دولت چين، عملا تمام قدرت را در اختيار خود داشت. اما زماني كه در ابتداي دهه ١٩٩٠ ميلادي دنگ شيائوپنگ، معمار چين مدرن تصميم گرفت تا قدرت را به جيانگ زمين، جانشين خود انتقال دهد، موضوع محدوديت دوره رياستجمهوري اهميت بيشتري پيدا كرد. در چين پس از دنگ شيائوپنگ، رييسجمهور نقش اصلي رهبري چين را بر عهده داشت و بر همان مبنايي كه قانون اساسي ١٩٨٢ چين شكل گرفتهبود، نبايد يك رييسجمهور بيش از دو دوره ٥ ساله در اين كشور حاكم باشد. اما كمتر از ٢٥ سال بعد از انتصاب جيانگ زمين به عنوان رييسجمهور، حالا فردي در چين قدرت را در اختيار دارد كه ترجيح ميدهد مانعي براي تبديل شدنش به يك رهبر مادامالعمر وجود نداشتهباشد.
فانگ ئي، معاون صدر حزب كمونيست چين و يكي از افراد موثر در تصويب قانون اساسي چين معتقد بود: «اگر فردي ١٥ سال در مقامي بماند، ديگر هيچ كس جرات نميكند انتقاداتش را به او مطرح كند. مثلا رييسجمهور فرانسه يك دوره ٧ ساله رييسجمهور ميشود و در پايان اين دوره فقط يك بار ديگر فرصت خواهد داشت كه در اين مقام بماند، البته اين شرايط هم كاملا متفاوت است، چون آنها احزاب اپوزيسيون دارند كه هر روز روي كوچكترين اشتباهات رييسجمهور انگشت ميگذارند و انتقاد ميكنند.»
جيانگ زمين و هو جين تائو، دو رييسجمهور چين بودند كه بين سالهاي ١٩٩٣ تا ٢٠١٣ قدرت را در اختيار داشتند و به اين محدوديت قانون اساسي احترام گذاشتند. اين دو رهبر پيشين چين كمونيست، همچنان زنده هستند، هر يك از آنها بعد از پايان دور اول رياستجمهوريشان در كنگره ملي حزب كمونيست چين، نام جانشينشان را از طريق انتصاب در مهمترين نهاد حزب كمونيست چين، يعني كميته دايمي پوليتبرو معرفي كردند تا زماني كه پنج سال بعد قدرت را ترك ميكنند، حزب كار سختي براي انتخاب نداشتهباشد. البته همه اينها ميراث دنگ شيائو پنگ بود، او كه بعد از اعتراضات دانشجويي در ميدان تيان آنمن و شكاف در حزب كمونيست براي جانشيني، تصميم گرفت تا شرايط را براي جانشين خودش كاملا مهيا كند، او جيانگ زمين را به ترتيب به عنوان دبيركل حزب كمونيست، رييس كميسيون مركزي نظامي و رييسجمهور منصوب كرد. جيانگ زمين سال ١٩٩٣، ٤ سال پيش از مرگ دنگ شيائوپنگ هر سه مقام اصلي حزب را در اختيار داشت تا رهبر پيشين نسبت به دورنماي چين پس از خود دورنماي روشني داشتهباشد. اما اينبار در نوزدهمين كنگره ملي حزب كمونيست چين كه ٥ ماه پيش برگزار شد، شي جينپينگ اين رسم را به هم زد، از ارتقاي جانشينش در كميته دايمي پوليتبرو حزب كمونيست چين خودداري كرد و حزب تصويب كرد كه پيشنهاد حذف محدوديت دورههاي رياستجمهوري به كنگره ملي خلق چين داده شود.
براي شي جينپينگ، اولين دبيركل حزب كمونيست چين كه بعد از جنگ جهاني دوم متولد شده است، محدوديت در دورههاي رياستجمهوري معنايي ندارد. رسانههاي رسمي چين ادعا ميكنند كه وقتي دو مقام اصلي ديگر حكومت يعني دبيركل حزب كمونيست و رييس كميسيون مركزي نظامي چين، هيچ محدوديت دورهاي ندارند، عملا دليلي براي محدوديت رياستجمهوري كه مقام كم اهميتتري نسبت به دو مقام ديگر دارد وجود ندارد. سال ٢٠٢٣ دوره دوم رياستجمهوري شي جينپينگ به پايان ميرسد، در شرايطي كه او ميتواند همچنان دبيركل حزب كمونيست و رييس كميسيون مركزي نظامي چين باقي بماند، اگر قرار باشد فرد جديدي به عنوان رييسجمهور انتخاب شود، يك رقيب و مزاحم براي رهبري فردي شي جينپينگ ايجاد شده است.
امپراتور سانسور
زماني كه پيشنهاد حذف محدوديت دورههاي رياستجمهوري در چين اعلام شد شهروندان چيني واكنش منفي نشان دادند. شبكههاي اجتماعي چين از انتقادها نسبت به اين تصميم پر شد، تا جايي كه مقامهاي دولتي مجبور شدند تيغهاي سانسور شبكههاي اجتماعي را تندتر از گذشتهكنند. در شرايطي كه دولت چين شبكههاي اجتماعي مانند توييتر و فيسبوك را در اين كشور كاملا فيلتر كرده است، شبكههاي اجتماعي جايگزين مانند ويچت و ويبو، اصليترين ابزار اطلاعرساني و درميان گذاشتن اطلاعات در ميان چينيها است كه كاملا تحت اختيار دولت قرار دارند. دولت چين تصميم گرفت در اپليكيشنهاي پيامرسانه و شبكههاي اجتماعي بومي هم استفاده از برخي كلمات و تصاوير را سانسور كند. استفاده تنها از حرف لاتين N به معناي تعدد دفعات، كلمه امپراتور، يا عبارت مخالفم، در شبكههاي اجتماعي چين كاملا غيرقابل استفاده شدهاند و به اشتراكگذاشتن تصاويري كه در آن شخصيت كارتوني خرس «ويني د پوه» كه به خاطر شباهت هيكلش با شي جينپينگ مشهور است در شبكههاي اجتماعي چيني غيرممكن شده است. هر چند آنتيفيلترها در چين هم مانند برخي كشورهاي ديگر دنيا بسيار پرطرفدار هستند و كاربران چيني براي دور زدن ديوار بزرگ آتش، بسيار حرفهاي عمل ميكنند.
منبع: روزنامه اعتماد