تحلیل نشریه«آسیا تایمز» از تنش پشت پرده میان ترکیه اخوانی با عربستان وهابی

چشم انداز ژئوپولیتیک در خاورمیانه غیر قابل پیش بینی است و به سمت دینامیسم تازه ای در حال حرکت است جایی که عربستان سعودی خود را در برابر محور ترکیه – ایران می بیند.

آفتاب‌‌نیوز :

سرویس سیاسی-نشریه «آسیا تایمز» به اشاره به این که نزدیکی ترکیه به ایران می تواند تبدیل به معضلی برای عربستان سودی و حاکمان آن کشور شود می نویسد:«موقعیت رجب طیب اردوغان رییس جمهوری ترکیه پس از برگزاری رفراندوم در آوریل سال ۲۰۱۷ میلادی تقویت شده است او خواستار احیای حاکمیت دوران عثمانی در خاورمیانه است.

به گزارش آفتاب نیوز، با این حال، این رویکرد با تحسین از جانب عربستان سعودی مواجه نشده است. تاریخ طولانی روابط پرتنش میان اعراب و ترک ها هرگز اجازه برقراری روابطی حسنه و گرم میان ریاض و آنکارا را نداده است. منازعه بر سر مسئله قطر نیز بار دیگر نشان دهنده روابط تلخ بین وهابی ها در ریاض و پایگاه قدرت اخوانی ها در آنکارا است. جنگ لفظی میان امارات و ترکیه و پس از آن حملات لفظی اخیر درباره ترکیه و ایران توسط «محمد بن سلمان» ولیعهد عربسان سعودی نشان داده که روابط میان انکارا و ریاض امکان گسترش و بهبود ندارد.

رویارویی ترکیه برای احیای امپراتوری عثمانی قدیم چالش مستقیمی برای هژمونی حاکمان آل سعود در منطقه است که بنیانگذارش علیه ترک های عثمانی برای ایچاد پادشاهی در شبه جزیره عربستان شورش کرده بود. دو مکتب فرقه ای همواره در مسابقه ای قرار داشته اند تا یکدیگر را تحت الشعاع قرار دهند و خود را به عنوان نیروی پیشرو در سرتاسر جهان معرفی کنند. وهابی ها در عربستان سعودی دیدگاهی افراطی تر نسبت به دین دارند و افکارشان مبتنی بر تنفر و عدم تحمیل فرقه ای است و نسبت به شیعیان در ایران تردید و سوء ظن دارند. دیدگاه سلفی و اخوانی رویکردی انعطاف پذیرتر در مقایسه با وهابی ها دارد که می توان گفت در مقام قیاس برای دولت ایران مناسب تر به نظر می رسد. این دو مکتب فکری در میان اکثریت اهل سنت غالب هستند.

در حالی که عربستان سعودی با کمک های مالی از طریق سازمان های غیر دولتی محققان را آموزش داده و از سازمان های افراطی وهابی حمایت کرده است اخوانی ها در مقابل دارای شاخه های گسترده ای در سرتاسر جهان عرب از جمله در پاکستان و بنگلادش هستند. هم سلفی ها و هم وهابی ها در تلاش برای گسترش نفوذ خود در کشورهای مسلمان پرجمعیت بوده اند. نفوذ عربستان سعودی در جهان اسلام اما پس از حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ میلادی روند افولی را آغاز کرد و خلاء ایجاد شده توسط عربستان توسط ترکیه و ایران پر شد. نفوذ ایران به طور عمده به مسلمانان شیعه محدود شد در حالی که عربستان سعودی به تدریج جایش را به اخوانی های ترکیه و قطر داد. جنگ سرد برای تسلط بر جهان عرب از مصر پس از قیام عظیم در سال ۲۰۱۱ میلادی آغاز شد که به سقوط حکومت «حسنی مبارک» متحد قدرتمند عربستان سعودی انجامید و در انتحابات سال اینده آن کشور حزب «آزادی و عدالت» شاخه سیاسی اخوان المسلمین پیروز شد.

این موضوع ضربه ای برای عربستان سعودی و متحدان عرب آن کشور در منطقه قلمداد می شد و به معنای افزایش نفوذ ترکیه در مصر بود. عربستان سعودی می خواست هر اتفاقی بیفتد تا این مسئله روی ندهد. در نتیجه، پس از تظاهرات سال ۲۰۱۳ میلادی علیه محمد مرسی رییس جمهوری وابسته به اخوان در مصر کودتاگران با ریاست عبدالفتاح السیسی قدرت را در مصر در دست گرفتند».

«آسیا تایمز» در ادامه می نویسد تحولات کنونی منطقه و مسئله کردها نیز سبب شده تا آنکارا وتهران به یکدیگر نزدیک شوند. این نشریه اشاره می کند که عربستان سعودی می خواهد با این کارت بازی کند یک ابزار کلیدی برای نفوذ در میان مردم غیر عرب و دامن زدن به تحریکات قومی در ترکیه و ایران.

این نشریه می نویسد:«هنگامی که «مسعود بارزانی» در اقلیم کردستان عراق اعلام کرد که خواستار برگزاری همه پرسی استقلال است عربستان سعودی از او حمایت کرد البته در پشت صحنه. در حالی که ریاض در عمل اعلام کرد که از وحدت عراق حمایت می کند اما در پشت صحنه فرستاده هایش را نزد بارزانی اعزام کرد و از پروژه او حمایت کرد تا دولت عراق تقسیم شود و از طریق آن تمامیت ارضی ترکیه و ایران تضعیف و تهدید شود. اگرچه پروژه بارزانی در عراق شکست خورد اما عربستان سعودی از هدف خود برای حمایت از گروه های شبه نظامی کرد خودداری نکرد و به حمایت از این گروه ها ادامه می دهد تا تهدیدی علیه ترکیه و ایران باشند».

«آسیا تایمز» در ادامه می نویسد همکاری میان آنکارا و تهران در مورد سوریه در حال گسترش بوده و دو کشور موافقت کرده اند در روزهای اینده از ارز های ملی کشورهای شان برای تجارت دوجانبه استفاده کنند. درک متقابل دو کشور منافع مشترک برای حفظ تمامیت ارضی و همکاری های امنیتی و نظامی آنان برای مقابله با تهدیدات مشترک رو به افزایش است. محدود کردن گروه های شبه

نظامی کرد برای حفظ تمامیت ارضی برای هر دو کشور ترکیه و ایران ضروری به نظر می رسد. از سوی دیگر به نظر می رسد که ترکیه علاقه مند است از نظر استراتژیک شاهد ایجاد هلال شیعی به دور عربستان سعودی رقیب اصلی سنی خود باشد. از این روست که ترک ها از قطر دیگر قدرت سنی در منطقه نیز حمایت می کنند. تمرکز رسانه های منطقه بر گیر افتادن عربستان سعودی در باتلاق یمن نیز بیش از گذشته به نفع ایران و ترکیه خواهد بود. فراخوان ترکیه برای تشکیل یک ائتلاف گسترده اسلامی برای مقابله با اسرائیل نیز در میان حاکمان سعودی به عنوان اقدامی برای مقابله با طرح آن کشور به منظور تشکیل «ناتوی مسلمان» قلمداد می شود ائتلافی تحت رهبری عربستان سعودی که در اواخر سال ۲۰۱۵ میلادی هدف خود را مقابله با ایران اعلام کرد. ارزوی عربستان سعودی برای تسلط بر منطقه اکنون با چالشی جدی مواجه شده است: اتحاد جدیدی میان ترکیه و ایران که با ابزار رسانه ای و تبلیغاتی قطر تقویت خواهد شد».

گزارش خطا

لینک کوتاه: https://aftabnews.ir/002AIS