مقتدی با نزدیکی به محیط عربی از تهران امتیاز میگیرد/ امیدی نیست «دولت آینده » متمایز باشد
آفتابنیوز : یک ماه از انتخابات پارلمانی عراق می گذرد، کماکان احزاب سیاسی این کشور به اجماعی واحد برای تعیین نخست وزیر نرسیده اند. در این باره سیدرضا قزوینی (الغرابی) روزنامه نگار و تحلیل گر سیاسی عراق به خبرآنلاین گفت: «همانطور که می دانید روز شنبه هفته جاری آخرین نشست پارلمان عراق در دوره فعلی برگزار شد. این جلسه قرار بود به طور فوق العاده اصلاحیه چهارم قانون انتخابات را در دستور قرار دهد اما به دلیل نرسیدن به حد نصاب برگزار نشد و عملا تلاش های طراحان این جلسه و احزابی که از نتایج انتخابات راضی نبودند به نتیجه نرسید. چنانچه در این جلسه اصلاحیه چهارم مبنی بر بازشماری دستی همه آرا تصویب می شد این مصوبه لازم الاجرا می شد. اما می دانید که بر اساس نظر دادگاه عالی عراق تنها صندوق های مورد شکایت بار دیگر بازشماری خواهند شد و این موضوع برای احزاب ناکام، قابل قبول نیست. به نظر هم نمیرسد با شمارش جزئی آرای صندوق ها که حدود سه یا چهار درصد آرا است شاهد تحول چندان مؤثری در نتایج باشیم.»
این روزنامه نگار عراقی در بررسی ائتلاف ها میان احزاب گفت: « موضوع مذاکرات احزاب سیاسی برای تشکیل ائتلاف بزرگتر از همان روز پس از برگزاری انتخابات آغاز شد. علیرغم اینکه ما حزب پیروز به معنای مطلق نداشتیم، فاصله آرا و کرسی های احزاب و ائتلاف ها به هم نزدیک بود و ائتلاف پیشتاز کمتر از 17 درصد آراء را از خود کرده بود اما تعدادی از این ائتلاف ها برای پیش دستی به عنوان ائتلاف محوری، مذاکرات برای تشکیل ائتلاف بزرگتر را تشکیل دادند. سائرون به عنوان ائتلاف پیشتاز در صدر این تحرکات قرار داشت و ائتلاف هایی مانند دولت قانون با اینکه 25 کرسی را از آن خود کرده بود اما به عنوان یک محور کلیدی دیگر در جریان مذاکرات بود.»
قزوینی ادامه داد: «در این میان توافقاتی نیز میان برخی احزاب و ائتلاف ها به وجود آمد که به نظر نمی رسد چندان جدی باشند. توافق سائرون، حکمت و الوطنیه و پس از آن توافق سائرون با فتح و بعد از آن سائرون و نصر و پیوستن چند حزب کوچک شیعی به فتح، از جمله تحرکات برجسته ای بود که در عرصه تشکیل ائتلاف بزرگتر رخ داد. اما به نظر می رسد اختلافات جدی احزاب و تمامیت خواهی آنان و همچنین تأثیرات و فشارهای چند جانبه منطقه ای و بین المللی مانعی در رسیدن به نتایج سریع تر برای تشکیل ائتلاف بزرگ تر باشیم.»
این کارشناس مسائل عراق درباره آینده دولت عراق گفت: « به دلیل پیچیدگی روند تشکیل ائتلاف های پس از انتخابات و همچنین تأخیر در اعلام نتایج نهایی انتخابات در عراق، معمولا روند تشکیل دولت زمان بر است. توافقات نهایی میان احزاب عراقی و همچنین اعمال نظر بازیگران منطقه ای و بین المللی و ایجاد یک موازنه نسبی قدرت میان بازیگران داخلی، فرآیند رسیدن به دولت را سخت می کند.
به نظر نمی رسد شکل دولت در این دور تفاوتی با دوره های قبل داشته باشد. همه احزاب، چه شکست خوردگان و چه پیروز های نسبی، به دنبال کسب سهم در دولت آینده هستند و قرار نیست کسی بپذیرد که به عنوان ناکام می تواند در جایگاه منتقد یا مخالف دولت قرار بگیرد. احزاب فعلی با همان رهبران و چهره ها همچنان در فضای سیاسی عراق و دولت پیش رو حضور خواهند داشت و همین موضوعات، انتظار برای تشکیل دولت یک دست و قوی را کم می کند. شخصا امیدی به ظهور یک دولت متمایز و قدرتمند ندارم.»
این روزنامه نگار عراقی درباره اختلافات سیاسی گفت: « اختلافات در عرصه سیاسی عراق در یک دهه و نیمی که از سقوط صدام می گذرد چیز جدیدی نیست. تنوع اجتماعی، مذهبی و قومی، وابستگی های خارجی و عشیره ای هر یک از شخصیت ها و احزاب و گروههای سیاسی، نبود هویت ملی منسجم و نقش آفرینی منفی بازیگران خارجی، تأثیرات جدی در اختلافات سیاسی در کشور دارد. این موضوع در این دوره از انتخابات با متلاشی شدن تعدادی از ائتلاف ها و پیمان سنتی گذشته در همه بلوک های اصلی یعنی شیعیان، سنی ها و کردها خود را واضح تر نشان داد. به ویژه آنکه این واگرایی پیش از انتخابات هنوز نتوانسته به یک همگرایی مجدد در دوران پس از انتخابات منجر شود. چنانچه این همگرایی نیز صورت بگیرد در حقیقت واکنشی تقابلی با قومیت ها یا مذاهب دیگر کشور برای ممانعت از نقش آفرینی آنها است.»
قزوینی با اشاره به تحرکات سیاسی پیشا انتخاباتی و پسا انتخاباتی مقتدی صدر و حامیانش وضعیت حزب او را شکننده خواند و گفت: «سائرون از همان فردای پس از انتخابات با پیروزی شکننده ای که به دست آورد تلاش کرده تا با پیش دستی، رهبری روند تشکیل ائتلاف بزرگتر برای تعیین نخست وزیر را از آن خود کند. پیش از انتخابات نیز ضمن ائتلاف با حزب کمونیست و احزاب مدنی، باعث جنجال فراوانی شده بود. صدری ها در حقیقت می کوشند تا از طریق سر و صدا و اتخاذ ژست اصلاح طلبانه، پایگاه اجتماعی خود را فربه تر کنند. هر چند در عمل اقدام مؤثری از آنها در عرصه مبارزه با فساد و اصلاحات دیده نشده است. نباید این نکته را فراموش کرد که صدری ها در این پانزده سال، خود بخش مهم و قابل توجهی از فرآیند سیاسی کشور بوده اند و مناصب مهمی در اختیار داشته اند و اتخاذ ژست اپوزیسیون یا اصلاح طلبی بیشتر تلاشی برای بقا در عرصه قدرت بوده است.»
وی ادامه داد: «بررسی مواضع صدری ها از گذشته نه چندان دور تا الآن نیز نشان می دهد در عرصه سیاسی این گروه دچار تلاطمات زیادی بوده است. از مواضع به شدت ضد آمریکایی و همپیمانی با ایران، تا نزدیکی به عربستان سعودی به عنوان یکی از همپیمانان آمریکا، از مواضع ضد سنی تا تلاش برای نشان دادن چهره ای باز و پدرانه برای همه عراقی ها و فاصله گرفتن از ایران و حتی تمرکز تلاش های سیاسی آنها بر شخص مالکی و شخصی کردن مسائل خود با او، نشان می دهد جریان صدر راهبرد دوربرد و ثابتی در عرصه سیاسی ندارد.»
این تحلیلگر مسائل سیاسی عراق در ادامه با بررسی نقش رهبری سائرون تأثیر مقتدی صدر در مناسبات منطقه ای ایران را برشمرد و گفت: « طبیعتا گرایش های پر رنگ ایجاد شده در صدر در نزدیک شدن به کشورهای عرب منطقه به خصوص عربستان سعودی، حتی اگر به معنای دهن کجی به ایران نباشد اما حداقل این پیام و معنا را دارد که صدر به عنوان یک رهبر سیاسی مؤثر و پایگاه اجتماعی او را دیگر نمی توان در صف مهره های ایران در عراق تلقی کرد. این به آن معنا نیست که ایران تأثیر خود را روی صدر از دست داده است. خیر، این اثر گذاری همچنان موجود است اما نزدیک شدن صدر به محیط عربی، به معنای باز شدن پای رقیبان عرب و منطقه ای ایران از یک دروازه شیعی است و صدر نیز با علم به این موضوع می تواند از آن به عنوان اهرم فشار یا حتی ابزار امتیاز گیری از تهران استفاده کند.»
قزوینی ادامه داد: «از این حیث است که ایران تلاش دارد تا صدر را از دست ندهد به این معنا که حضور او را در ائتلاف اصلی یا ساختار دولت جدید لازم می بیند تا از طریق حضورش در بازی، میز را بر هم نزند همچنانکه با دور کردن او از صحنه، باعث نزدیکی بیش از اندازه اش به رقبای ایران نشود. هم اینکه تهران نشان دهد تا در میدان عراق و در مقابل آمریکا و سعودی ها و ... همچنان بازیگر اول است.»
این روزنامه نگار و تحلیلگر مسائل سیاسی عراق در نهایت به پیش بینی آینده روابط ایران و عراق پرداخت و گفت: «به نظر می رسد روابط تهران و بغداد، همچنان در مسیری که در سالهای اخیر داشته اند حفظ شود زیرا بعید به نظر می رسد در ساختار دولت تغییری جدی به وجود آید. به خصوص آنکه ایران تلاش دارد تا عمده احزاب شیعی را برای تشکیل ائتلاف بزرگتر گرد هم آورد و این ایده آل تهران است. حتی اگر همه این احزاب نیز نتوانند برای تشکیل دولت دور هم جمع شوند، قطعا ایران در نهایت از ائتلاف شکل گرفته و در نهایت دولت جدید حمایت خواهد کرد تا همچنان نفوذ و جایگاه خود را در عراق حفظ کند.»
خبرانلاین