"زمین" زیر پای پالایشگاه را خالی می‌کند یا نه؟
اواخر تیرماه بود که رسانه‌ها خبری را مبنی بر احتمال انفجار در پالایشگاه امام خمینی(ره) شازند به نقل از نماینده این شهرستان در مجلس شورای اسلامی منتشر کردند، هرچند این احتمال توسط مدیرعامل پالایشگاه در خبرها رد شده است، اما در کل، احتمال بروز چنین وقایعی با توجه به وقوع فرونشست در نقاط مختلف کشور در اثر برداشت بی رویه از سفره‌های آب زیرزمینی دور از ذهن نیست و قطعا علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد.
آفتاب‌‌نیوز :
پالایشگاه، پتروشیمی و نیروگاه سه صنعت بزرگ استان مرکزی مستقر در شازند هستند، صنایعی که به نوعی صنایع استراتژیک استان محسوب می شوند و وقوع هرگونه حادثه در چنین غول‌های صنعتی تبعات بسیاری را برای استان و کشور بهمراه خواهد داشت.
ابراهیمی در این زمینه به ایسنا، گفت: برداشت آب‌های زیرزمینی برای تامین منابع آبی پتروشیمی، پالایشگاه و نیروگاه شازند پیامدهای منفی زیست‌محیطی در بر خواهد داشت و نتیجه آن فرونشست زمین خواهد بود. با فرونشست زمین در مکان استقرار این صنایع، با توجه به تاسیساتی که در زیرزمین کار گذاشته شده احتمال خطر انفجار وجود دارد.
وی تاکید کرد: بیان تذکرات مکرر به منظور پیشگیری از وقوع این تهدید که موجب از بین رفتن سرمایه‌های ملی خواهد شد، تاثیری نداشته و در صورت تداوم برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی در این منطقه، خطری جدی پالایشگاه، نیروگاه و پتروشیمی شازند را تهدید می‌کند.
نماینده مردم شازند در خانه ملت اظهار کرد: نظیر چنین برداشت‌هایی از آب‌های زیرزمینی در استان همدان صورت گرفته که منجر به ایجاد فروچاله‌هایی به عمق 15 الی 20 متر شده و در بسیاری از نقاط دیگر کشور پدیده فرونشست زمین از میزان یک متر تا 20 متر مشاهده می‌شود.
وی افزود: در منطقه شازند پدیده فرونشست در خاکی اتفاق می افتد که تاسیسات عظیم صنعتی را در دل خود جای داده و جابجایی مثلا دو متر از زمین حتی اگر در خوشبینانه‌ترین حالت انفجاری صورت نگیرد، موجب از بین رفتن سرمایه‌های ملی خواهد شد.
ابراهیمی خواستار توقف برداشت آب‌های زیرزمینی در محدوده استقرار این سه صنعت بزرگ استان مرکزی شد و گفت: در صورت بروز پدیده فرونشست در این منطقه کشور، دچار یک ضرر و زیان کاملا جدی خواهیم شد.
ضرورت اتصال به سد کمال صالح و آب های سطحی
این عضو کمیسیون کشاورزی، منابع‌طبیعی و آب مجلس شورای اسلامی در بیان راهکارهای جلوگیری از وقوع این تهدید تصریح کرد: علاوه بر توقف برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی به منظور تامین نیاز آب پتروشیمی، پالایشگاه و نیروگاه، لازم است این صنایع از آب‌های سطحی بهره‌برداری کنند.
وی استفاده از فاضلاب تصفیه‌شده شهرهای مهاجران و شازند و جایگزینی منابع آبی سد کمال صالح به جای سفره‌های آب زیرزمینی را دیگر راهکارهای جلوگیری از فرونشست و خسارت در صنایع بزرگ مستقر در شازند عنوان کرد.
غفلت از احداث بیمارستان سوانح و سوختگی
ابراهیمی با تاکید بر لزوم جدی گرفتن احداث بیمارستان سوانح و سوختگی در استان مرکزی اظهار کرد: در استان صنعتی مانند استان مرکزی احتمال بروز فاجعه وجود دارد، اما متاسفانه کسی این موضوع را جدی نمی‌گیرد و اگر روزی چنین فاجعه‌ای رخ دهد قطعا با چالش‌های عمیقی مواجه خواهیم شد.
به گزارش ایسنا، وقوع پدیده فرونشست زمین به دلیل برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی یک نظریه کاملا علمی و پذیرفته شده است و با توجه به اینکه هر ساله به دلیل خشکسالی، برداشت‌های بی‌رویه، توسعه و استقرار صنایع در نقاط کم‌آب بدون توجه به طرح‌های آمایش سرزمین شاهد افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی در گوشه‌وکنار کشور هستیم و به واسطه اقلیم خاص، استان مرکزی نیز از این قاعده مستثنی نیست، وقوع فرونشست‌های عمیق در این منطقه از کشور قابل پیش بینی است.
طرح موضوع انفجار فعلا جنبه هشدار دارد/ضرورت انجام پروژه‌های تحقیقاتی و مطالعاتی
یک زمین‌شناس به ایسنا گفت: برداشت آب از سفره‌ها می‌تواند فرونشست و فروچاله را رقم بزند و فروچاله‌های منطقه همدان نمونه‌ای از برداشت‌های بی‌رویه از سطح آب سفره‌های زیرزمینی است.
دکتر فریدون قدیمی با اشاره به وجود تاسیسات و خطوط لوله انتقال نفت و گاز در داخل زمین در پیرامون این سه صنعت بزرگ در منطقه شازند تصریح کرد: اگر فرونشست در مسیر این لوله‌ها اتفاق بیفتد، لوله ها تحت فشار قرار می گیرند و قطعا دچار شکستگی و ترکیدگی می‌شوند و با ایجاد الکتریسته ساکن امکان شعله‌ور شدن لوله‌ها وجود خواهد داشت.
وی با تاکید براینکه کافی است یک خط لوله دچار شکستگی و حریق شود، در این صورت قطعا تمام خطوط انتقال و مخزن‌ها را شعله‌ور و دچار انفجار خواهد کرد، افزود: فرونشست در هر حالتی خطرناک است، اما در نقاطی که صنایع بزرگ مستقر هستند و تاسیساتی در زیر زمین تعبیه شده است، خطر چندبرابر می‌شود.
این استادیار دانشگاه صنعتی اراک بیان کرد: خوشبختانه شرکت‌های آب منطقه‌ای درصدد مسدود کردن چاه‌ها و جلوگیری از تشدید برداشت آب از سطح سفره‌های آب زیرزمینی بر آمده ا ند، اما باید روند نظارت خود بر نوع برداشت به منظور ممانعت از ایجاد فروچاله و احتمال فرونشست را افزایش دهند.
وی با بیان اینکه باید با توجه به عملکردها آینده را پیش‌بینی کرد، گفت: این پیش‌بینی قطعا با انجام پروژه‌های تحقیقاتی و مطالعاتی ممکن است تا بتوان احتمال وقوع فروچاله و ریسک‌های موجود در منطقه را از بعد زمین‌شناسی، آب‌شناسی و خاک‌شناسی مشخص کرد، انجام این مطالعات باعث می‌شود که پیش‌بینی لازم با سند و اطلاعات موثق صورت گیرد، تعیین ریسک وقوع پدیده‌ها، پهنه‌بندی و دیگر عوامل موثر را ممکن می‌کند، اما متاسفانه تاکنون هیچ آمار مستندی در اینباره در دست نداریم و طرح مباحثی همچون انفجار صنایع به دلیل برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی جنبه هشداردهی دارد.
قدیمی تاکید کرد: شاید چنین اتفاقی هیچ وقت رخ ندهد و سطح سفره در شرایط مناسبی باشد، اما باید تحقیقات انجام بگیرد تا بتوان در این خصوص تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی کرد، البته طرح این هشدارها خود ترغیب‌کننده برای انجام پژوهش‌های لازم در منطقه است و باعث تحریک مسئولان به انجام اقدامات موثر می‌شود.
ضرورت پژوهش و بررسی دقیق/پایش سالانه سطح سفره‌های زیرزمینی منطقه
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی نیز با بیان اینکه شرایط تحت پایش است، در این خصوص به ایسنا گفت: از نظر کارشناسی نمی‌توان به سادگی در خصوص وقوع چنین موضوعی اظهار نظر کرد.
عزت‌الله آمره‌ای با تاکید براینکه وضعیت سطح سفره‌های آب زیرزمینی هر ساله پایش و رصد می‌شود، گفت: قطعا افت سطح سفره‌های آب زیرزمینی در دشت شازند وجود دارد، اما به حدی نیست که منجر به چنین انفجاری شود.
وی اضافه کرد: البته حقآبه اختصاص یافته از سدکمال صالح به پالایشگاه شازند به دلیل اینکه شریک سد هستند تاثیر بسیار زیادی در کاهش میزان برداشت آب از سطح سفره‌های آب زیرزمینی داشته است و بخشی از چاه‌ها نیز خاموش شده است، همچنین طرح استفاده از پساب شازند و مهاجران برای این صنایع بزرگ نیز مطرح است که قطعا به کاهش برداشت‌ها منتهی می‌شود.
آمره‌ای تاکید کرد: قطعا باید مطالعه‌ای دقیق در این راستا صورت گیرد تا بتوان نظر نهایی را اعلام کرد.
براساس این گزارش، طرح این احتمال و بیان ضرورت توجه به این احتمال خطرناک امری شایسته است چرا که حداقل زمینه ای برای انجام مطالعات جامع در این راستا فراهم می شود.
امید است که چنین تحقیقاتی آغاز و به سرعت اجرایی شود تا ریسک بروز چنین حادثه ای مشخص شده و اقدامات بازدارنده لازم برای جلوگیری از بروز چنین بحرانی اجرایی شود و با توجه به اینکه نبود بیمارستان سوانح و سوختگی همچنان به عنوان ضرورت مطرح می شود و خبری از احداث آن نیست، شاید این مطالعات لزوم انجام این بیمارستان را تاکید کند.
به گزارش ایسنا، بدون شک در صورت وقوع پدیده فروچاله در منطقه استقرار این صنایع بزرگ اگر انفجارهای بزرگ هم رخ ندهد و شاهد خسارات و هزینه های جانی در منطقه نباشیم، خسارات عظیم مالی به صنایع کلیدی استان مرکزی وارد خواهد شد که در شرایط اقتصادی موجود کشور باری بر دوش خواهد بود و در واقع علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید