آنها دیگر به خانه باز نمی‌گردند

آفتاب‌‌نیوز : به گزارش فارس، پس از تلاش‌های زیاد و همكاری كوهنوردان مختلف، فدراسیون كوهنوردی، هلال احمر، سپاه پاسداران، اداره كل تربیت بدنی استان مازندران و ...، بازماندگان زنده به خانه‌های خود بازگشتند.

***
مهدی عزیزی، مسئول كمیته فنی گروه كوهنوردی آرش تهران و علیرضا سلیمانی از اعضای این گروه به اتفاق رضا عباسیون و پرویز كماسی، دو كوهنورد كرمانشاهی (اهل سنقر) با هدف صعود زمستانِِی گرده آلمان‌ها (مسیر سنگی غرب دیواره علم كوه به ارتفاع 600 متر) روز جمعه 22 دی ماه حركت خود را از ابتدای مسیر در منطقه علم چال (4200 متر) آغاز می كنند. 

این در حالیست كه یك روز كامل را برای رسیدن از سرچال تا این نقطه صرف كرده اند، در اینجا پرویز كماسی به عنوان تنها پشتیبان چادر زده و به انتظار بازگشت نفرات می‌ماند. 

تیم سه نفره به دلیل فرا رسیدن تاریكی، در محل سه ركابی‌ها 4400 متر شب را سر می كنند. روز بعد، در مسیر حركت بعد از دو ركابی‌ها، به دلیل بدی هوا بیواك می‌كنند و روز یكشنبه پس از مقداری صعود، با توجه به وزش باد، چادر و كیسه خواب را از دست می دهند. در این شرایط تصمیم به بازگشت می گیرند؛ اما نه از مسیر، بلكه از خط سیر سقوط كیسه خواب (قیف قبل سنگ سماور 4600متر) آنها با ریختن طناب 50 متری، پایین می روند؛ اما متوجه می شوند سلیمانی به دلیل سرمای شدید جان باخته است. 

در ادامه فرود، عزیزی كه به عنوان سرپرست جلوتر حركت می‌كند، با برخورد به پرتگاه سقوط می كند و عباسیون مجبور می‌شود به تنهایی، سخت‌ترین شب خود را در یك دهلیز یخ زده به صبح برساند.
وی روز بعد با تراورس (صعود عرضی) به سمت غرب خود را نجات داده و همراه كماسی، به پناهگاه سرچال 4000متر می رسند. 

یك فروند بالگرد امداد هلال احمر كه قصد نجات دو كوهنورد سنقرِِی را دارد، بعدازظهر 28 دی ماه در زمان فرود، زِِیر جان پناه سرچال دچار حادثه می‌شود كه دو تن از كادر پرواز در این حادثه از ناحیه پا و كمر آسیب می بینند. سرنشینان بالگرد به امید نجات، خود را به جانپناه سرچال می‌رسانند. 

روز جمعه تیمی متشكل از حدود 30 كوهنورد برای امداد عازم منطقه می‌شوند كه با پرواز بالگرد سپاه پاسداران، در جانپناه به پائین منتقل می‌شوند.
ظاهرا به دلیل بارش برف سنگین در منطقه، خطر سقوط بهمن و صعب العبور بودن محل قرار گیری اجساد، انتقال آنها به بهار سال آینده موكول می‌شود.

*** 

از دید كارشناسان، این حادثه به نوعی محصول بی‌تدبیری و عدم برنامه‌ریزی صحیح مهدی عزیری، سرپرست و برنامه ریز این صعود (مسئول كمیته فنی گروه كوهنوردی آرش) بوده است. 

حسن نجاریان، فاتح 4 قله 8000 هزار متری بر این باور است كه عدم توانایی سرپرست در ساماندهی چنین برنامه‌ای، از اصلی ترین عوامل وقوع این اتفاق بوده است چراكه سرپرست در وهله اول، براساس سطح برنامه (از نظر سختی و فنی بودن آن) تركیب تیم را باتوجه به توانمندی‌ها انتخاب می كند. 

وی اظهار داشت: "با بررسی سوابق اعضای این تیم، همنورد وی (سلیمانی) مسیر گرده آلمانی‌ها را حتی در تابستان نیز نتوانسته بود صعود كند. از سویی، عزیزی نیز شاید از تجربه زیادی در صعودهای زمستانی برخوردار نبوده است." 

نجاریان گفت: "باتوجه شرایط صعود و زمان صرف شده از سوی این تیم، شاهد صعودی فرسایشی هستیم؛ به طوریكه به دلیل عدم توان كافی اعضا، زمان زیادی صرف شده و نفرات به لحاظ جسمی تخلیه شده اند. عدم توجه به شرایط جوی كه به راحتی می‌توانستند از طریق بی‌سیم یا تلفن همراه پیش از حركت به سمت منطقه از وضعیت بد جوی و بارش مطلع شوند، نشان از حركتی بدون برنامه اصولی و فنی دارد چراكه این مسیر بارها و بارها در این فصل صعود شده و گزارش های زیادی در این خصوص به شكل مكتوب وجود دارد." 

وی افزود: "تجربه نشان داده چنین حركت‌هایی نیازمند پشتیبانی تیمی، تداركات و امداد مناسب است؛ اما در این برنامه می‌بینیم فقط كماسی به عنوان پشتیبان در چادر می‌ماند كه كاری هم از وی برنمی‌آید." 

مدرس فدراسیون كوهنوردی در خصوص اقدامات لازم برای پیشگیری از این گونه حوادث تصریح كرد: "لازم است با ایجاد تغییراتی در مفاد اساسنامه گروها و باشگاها، شاهد نظارت بیشتر مسئولان گروها بر اینگونه حركت‌ها باشیم." 

عباس محمدی، مسئول انجمن كوهنوردان ایران در این باره اظهار داشت: "خطر جزء لاینفك این ورزش است. تمامی كوهنوردانی كه در قالب گروه‌ فعالیت می كنند، پیش از عضویت برگه برائت از مسئولیت را امضا می‌كنند. در واقع، یك كوهنورد با مسئولیت شخصی اقدام می‌كند؛ اما وقوع این حادثه محصول عدم آگاهی و ناتوانی نفرات بوده است. با نگاهی به تركیب تیم می‌توان متوجه ناهمگونی به لحاظ توانمندی شد. تیم مانند یك زنجیر است؛ توان تمامی حلقه ها به اندازه ضعیف‌ترین حلقه خواهد بود." 

وی ادامه داد: "در این حركت اشتباهاتی فاحش از سوی اجراكنندگان رخ داده است. عدم تجربه، نبود برنامه ریزی، زمان‌بندی نامناسب، نبود تیم پشتیبانی، ناهمگونی تركیب، عدم هماهنگی با گروه و ...، این خطاها هستند." 

وی با استقبال از برگزاری كمیته انضباطی از سوی فدراسیون، تصریح كرد: "در صورت وجود اینگونه مراجع، گروه ها و باشگاه ها نظارت بیشتری را بر برنامه های خود خواهند داشت." 

وی افزود: "نباید از نظر دور داشت كه هیچ گروه و باشگاهی نمی تواند از فعالیت اعضای خود جلوگیری كند چراكه اگر كسی بخواهد به شكل شخصی اقدام به صعود كند، كسی نمی تواند جلویش را بگیرد."
محمدی در خصوص اقدمات پیشگیرانه باشگاه ها گفت: "گروه ها می توانند با ارتقای آگاهی و مهارت اعضا، احتمال وقوع اینگونه اشتباهات را كمتر كنند." 

***
اكنون باید انتظار تشكیل كمیته انضباطی فدراسیون كوهنوردی را كشید تا دلایل وقوع این حادثه مشخص شود؛ اما چه تضمینی برای عدم تكرار اینگونه وقایع وجود دارد؟ ارتقای آگاهی و افزایش مهارت كوهنوردان و ...، عواملی است كه باید به آنها جدی‌تر فكر كرد.