آفتابنیوز : گل نرگس از خانواده نرگسیان و راسته مارچوبگان است. معروف ترین گل نرگس در ایران، Narcissus tazetta نام دارد که گلهای نرگس خراسان جنوبی به خصوص در شهرستان خوسف عمدتا از این گونه است.
گل نرگس به رنگهای سفید، نارنجی و با گلهای کم پر یا پر پر دیده میشود. عموماً طبقه بندی گل نرگس بر اساس طول تاج صورت میگیرد و نرگس ایران دارای گلهای ریز، بسیار خوشبو و دارای نوع کم پر و پرپر است.
نرگس خراسان جنوبی یکی از ۷۰۰ گونه بومی کشور بوده که در مناطق دیگر از جمله شیراز ، بهبهان و خراسان رضوی نیز به صورت وحشی و خودرو دیده میشود. این گونه از نظر مورفولوژی تفاوت زیادی با سایر گونهها دارد.
سطح زیر کشت گل نرگس در خراسان جنوبی ۳۲ هکتار است که 26 هکتار آن بارور است. بیشترین سطح زیر کشت در استان، مربوط به شهرستان خوسف با سطح 21 هکتار است.
کهنترین نرگس زارهای استان در شهرستان خوسف در محلی به نام نرگس کوه وجود دارد. عملکرد گل نرگس مردم به طور متوسط در شرایط معمول 60 تا 80 شاخه در متر مربع است. کل تولید گل نرگس خراسان جنوبی سالیانه بالغ بر ۱۶ میلیون شاخه در سال است و ارزش تولیدات آن بالغ بر حدود ۶۰ میلیارد ریال برآورد میشود. تعداد بهرهبرداران این محصول در استان، 640 خانوار است.
زمان و نحوه کاشت
اواخر مرداد و شهریور، بهترین زمان کاشت پیاز نرگس است تا ریشهها قبل از زمستان فرصت رشد کافی داشته باشند. البته تا آبان ماه نیز میتوان آن را کشت کرد.
پیازهای گل نرگس با فاصله ۱۵ سانتی متر و در عمق 13 سانتی متر کاشته میشود. کاشت در عمق بیشتر باعث تاخیر در گلدهی و تولید پیازهای کشیده و کم عرض شده و در کاشت با عمق کم پیازهای پهن تولید میشود.
چنانچه نرگس در گلدان کاشته شود بهتر است نوک پیازها کمی از خاک بیرون باشد. یکی از راهکارهای کاشت گلدانی نرگس، قرار دادن گلدانها پس از کاشت در فضای آزاد است تا به طور طبیعی در پاییز گل دهد.
برداشت و نگهداری گل
زمان برداشت گل نرگس بسته به بعد مسافت، بازار فروش و مصرف به چهار صورت شامل؛ مدادی، گردن غازی، یک گلچه باز و چند گلچه باز یا بیشتر گلچهها باز است اما بهترین زمان برداشت یک گلچه باز است.
برداشت گل به صورت کشیدن ساقه گل دهنده و جداکردن از گیاه مادری است. پس از برداشت باید بافت تاریک روییده برای افزایش عمر گل حذف شود.
خواص دارویی گل نرگس
استنشاق گل نرگس شادیآور بوده، تقویت کننده اعصاب و ضد سردرد است. بوییدن گل نرگس باعث پیشگیری از زکام در زمستان شده و آسم وگرفتگی بینی را برطرف میسازد.
کسانی که از بیخوابی رنج میبرند، اگر گل نرگس را قبل از خواب ببویند، خواب راحتی خواهند داشت. برای درمان دردهای مفاصل و شکستگی اعضای بدن، مالیدن روغن گل نرگس بر روی عضو آسیب دیده توصیه میشود.
برای تهیه روغن گل نرگس، گلبرگهای گل را به همراه کمی سرکه، داخل شیشه حاوی روغن زیتون به گونهای که شیشه کاملا با گلبرگ پر شود، ریخته و در محیطی با دمای متوسط در مجاورت حرارت غیرمستقیم و یا در پشت پنجره در معرض آفتاب قرار داده، پس از 40 روز روغن را صاف کرده مایع به دست آمده روغن گل نرگس است.
درآمد میلیاردی از خاک خوسف
سید حسن رضوی، مدیرجهاد کشاورزی خوسف نیز در گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه شهرستان خوسف به عنوان خاستگاه گل نرگس در شرق کشور است، گفت: در حال حاضر ۲۴۰ هزار متر مربع از اراضی این شهرستان زیر کشت این گل خوشبو قرار دارد .
وی از فعالیت ۷۵ بهره بردار گل نرگس در شهرستان خوسف خبر داد و گفت: به طور متوسط سالانه بیش از ۴۰ میلیارد ریال از محل فروش گل نرگس عاید این کشاورزان میشود.
مدیرجهاد کشاورزی خوسف با اشاره به مشکلات نرگس کاران شهرستان خوسف، بیان کرد: کم آبی از مهم ترین مشکلات موجود در باغات نرگس است و سرمای نابه هنگام پاییز امسال و پایان فصل برداشت سال گذشته به این محصول خسارت وارد کرد .
ضرورت انجام تحقیق در زمینه گل نرگس
غلامرضا قوسی، رییس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز گفت: در زمینه آموزش، تحقیق و ترویج در مبحث گل نرگس کم کار شده است و در این راستا باید تحقیقاتی در سطح مراکز تحقیقات استان انجام شود تا بتوانیم دانش خود را در این زمینه افزایش دهیم.
وی با بیان اینکه گل نرگس محصولی استراتژیک و حساس برای استان است که باید برای آن برنامهریزی کرد، اظهار کرد: اطلاع رسانی یکی از برنامهها است که در این راستا جشن برداشت گل نرگس نقش مهمی در معرفی این محصول دار.
رییس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی یکی دیگر از برنامهها را بازاریابی و فروش این محصول دانست و اظهار کرد: اگر بتوانیم بازار فروش را شناسایی کنیم نتیجه بازار فروش بر توسعه کشت گل نرگس تاثیرگذار خواهد بود.
قوسی با اشاره به اینکه باید به تمام مراحل زنجیره تولید توجه کنیم و فروش محصولات کشاورزی را مدنطر قرار دهیم، تصریح کرد: تعاونیهای نرگس کار که نقش مهمی در بازاریابی دارند، باید حمایت شوند.
وی بیان کرد: در زمینه آموزش، تحقیق و ترویج در مبحث گل نرگس کم کار شده است و در این راستا باید تحقیقاتی در سطح مراکز تحقیقات استان انجام شود تا بتوانیم دانش خود را در این زمینه افزایش دهیم.
رییس جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان کرد: منابع مالی بحث دیگری است که در بحث گل نرگس باید به آن توجه کرد و در این راستا منابع مالی باید هدفمند به صنایع فرآوری گل نرگس اختصاص یابد.
قوسی با تاکید بر حمایت از سرمایه گذاران، یادآور شد: سرمایه گذاران باید در بحث عطر و اسانس گیری گل نرگس وارد شوند و در این صورت حمایت خواهند شد تا موجبات ارزش افزوده این محصول فراهم شود.
پیشرفت و توسعه گل نرگس در دستور کار فرمانداری خوسف
محمد شفیعی، فرماندار خوسف نیز به ایسنا گفت: گل نرگس در بخش کشاورزی یک ظرفیت است و این محصول برای شهرستان خوسف یک برند است.
وی افزود: کشاورزان شهرستان خوسف باید ترغیب شوند برای کاشت این محصول چراکه نرگس شهرستان خوسف کیفیت بسیاربالا نسبت به دیگر مناطق دارد.
فرماندار خوسف با بیان اینکه نرگس خوسف منبع درآمد خوبی برای مردم منطقه است، ادامه داد: شهرستان دارای پتانسیل خوبی در بحث محصولات کشاورزی همچون گل نرگس، عناب و زعفران است.
شفیعی با بیان اینکه گل نرگس یکی از پتانسیلهای اشتغالزایی در شهرستان است، گفت: گل نرگس خواص بیشماری در بحث ضدافسردگی، جلوگیری از سرماخوردگی دارد.
وی افزود: تاکنون تفاهمنامههایی در راستای پیشرفت و توسعه گل نرگس شهرستان امضا شده و توسعه کشت محصول استراتژیک گل نرگس را در دستور کار قرار دادیم.
فرماندار خوسف با بیان اینکه گل نرگس خراسان جنوبی در کشور رتبه پنجم را دارد، اظهار کرد: برای نخستین بار و با پیگیریهای سازمان جهاد کشاورزی استان بحث بیمه گل نرگس شهرستان خوسف به زودی انجام میشود.
شفیعی خاطرنشان کرد: تاکنون 61 قنات در شهرستان لایروبی شده تا آب مورد نیاز نرگس کاران تامین شود و در جشن شکرگزاری گل نرگس امسال برخی از تفاهمنامهها بسته شد تا گوشهای از مشکلات نرگس کاران را برطرف کند.
منبع: ایسنا