هاشمی: نا گفته‌های بسیاری دارم

آفتاب‌‌نیوز : آفتاب: آیت‌الله «اکبر هاشمی رفسنجانی» رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، به مناسبت پایان دوره سوم فعالیت این مجمع و آغاز دوره تازه، در کنفرانسی خبری در جمع خبرنگاران به تشریح مهمترین مصوبات و دستاوردهای پنج ساله گذشته مجمع پرداخت. با این حال مهمترین بخش از سخنان هاشمی رفسنجانی آنجا بود که او به صراحت از «پایان دوره آزمایشی دولت نهم و دستگاه‌های اجرایی» سخن گفت و خبر از آن داد که با پایان این دوره،‌ نظارت مجمع تشخیص بر اقدامات و سیاست‌های دولت به منظور تطبیق آنها با سیاست‌های کلی نظام و سند چشم‌انداز 20 ساله توسعه کشور، شکلی «جدی‌تر» به خود خواهد گرفت. 

هاشمی رفسنجانی همچنین به صراحت خبر از آن داد که وی به علت «ملاحظاتی» که یکی از آنها را «ایجاد نشدن چالش و اصطکاک در جامعه» بیان کرد، بسیاری از گفتنی‌ها درباره کم‌کاری‌ها و عملکردهای ضعیف در اجرای اصل 44 و نیز عمل به سیاست‌های کلی سند چشم‌انداز 20 ساله را «ناگفته» باقی گذاشته است. این هشدار صریح هاشمی در پاسخ به سؤال خبرنگار یکی از خبرگزاری‌های نزدیک به دولت ابراز شد که طی آن دلیل انتقادات او و مواضع مجمع تشخیص از عملکرد دولت نهم، مسائل سیاسی عنوان شده بود. 

به گزارش خبرنگار سیاسی آفتاب، «اکبر هاشمی رفسنجانی» رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ابتدای سخنانش با ذکر تاریخچه‌ای از روند تشکیل این مجمع، ‌گفت: در مجلس اول پس از انقلاب،‌ اختلافاتی بین شورای نگهبان و مجلس بر سر مسائل مهم بروز می‌کرد که نه مجلس و نه شورای نگهبان راضی به کوتاه آمدن از نظر خود نمی‌‌شدند. 

وی ادامه داد: من در تاریخ 5/7/60 نامه‌ای  برای حل آن مشکل خدمت امام نوشتم که ایشان در تاریخ 15/7 جواب دادند. در پاسخ حضرت امام اشاره شده بود که در صورت بروز این قبیل اختلافات، با رأی دوم سوم نمایندگان مجلس، مصوبات لازم‌الاجرا شوند. اما این روش مشکلاتی را به دنبال داشت زیرا باعث باز شدن فوق‌العاده دست مجلس و مقداری افراطی شدن مصوبات می‌شد. 

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: پس از مدتی عده‌ای از نمایندگان و مسئولین کشور متوجه شدند که این روش به معنای دور زدن کامل شورای نگهبان است لذا تصمیم گرفته شد تا یک فکر اساسی در این خصوص صورت بگیرد. در نهایت در تاریخ 15/11/67 سران سه قوه به علاوه مهندس موسوی و حاج احمدآقا که مطلع شده بودند امام خود به دنبال راهی برای حل این مسأله است، ‌نامه‌ای به امام نوشتند و خواستار آن شدند تا در صورتی که ایشان راه‌حلی در نظر دارند برای حفظ مصلحت کشور، در این مسأله تصریح شود. 

هاشمی رفسنجانی با ذکر این نکته که «در نامه فوق هیچ اشاره‌ای به تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نشده بود» اظهار داشت:‌ دو روز پس از این نامه بود که امام در نامه‌ای،‌ دستور تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام را دادند و پس از وفات ایشان در بازنگری قانون اساسی، اصل مربوط به آن در قانون اساسی گنجانده شد. 

با این مقدمه،‌ رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام به سوالات خبرنگاران پاسخ داد. وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر مهمترین مصوبات دوره سوم این مجمع و دستور کار دوره آینده، گفت: فعالیت جاری مجمع در دوره سوم، رفع اختلافات بین مجلس و شورای نگهبان بود که تقریبا به اتمام رسیده است و چند مورد باقی مانده هم احتمالا در یک جلسه نهایی مطرح شوند و بخش دیگر تنظیم سیاست‌های کلی نظام با مشورت رهبری بود.
 
وی افزود: تصویب دو مصوبه بسیار مهم در دوره سوم مجمع یعنی سند چشم‌انداز و نیز اصلاح سیاست‌های اصل 44 برای شکستن طلسم خصوصی‌سازی در کشور، وقت فوق‌العاده زیادی را به خود اختصاص داد تا جایی که در ملاقاتی که با مقام معظم رهبری داشتیم، ایشان گفتند که از این اصلاحیه انتظار انقلاب اقتصادی دارند. 

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به این پرسش که «نظارت مجمع بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام در دوره سوم چگونه بود؟» تصریح کرد: مجمع تشخیص مصلحت در شرایطی کار خود را شروع کرد که آیین‌نامه‌ای برای اعمال این نظارت وجود نداشت لذا از ابتدای دوره سوم، شروع به نوشتن آن نمودیم. 

هاشمی اضافه کرد: البته طبیعی بود که دولت و مجلس چندان راضی به اضافه شدن یک نهاد نظارتی دیگر، آن هم نهادی که متکی بر رهبری باشد به 13 نهاد نظارتی قبلی نباشند. این در حالی بود که محتوای آیین‌نامه هم مورد اختلاف بسیار بود که در نهایت در سال آخر دولت آقای خاتمی بود که این آیین‌نامه به شکلی ضعیف تصویب شد. 

وی سپس نظارت مجمع بر سیاست‌های کلی را در سه محور «برنامه‌های توسعه و اصلاحات آن»،‌ «مقررات مصوب دولت و مجلس» و «گزارش انطباق سالانه دستگاه‌های اجرایی با سیاست‌های کلی» بیان کرد و ادامه داد: ‌عمل به این کار از همان هنگام شروع شد اما در دولت جدید و به خصوص پس از آغاز روند ارائه متمم‌های بودجه به مجلس، در ملاقات‌ با رهبری به این نتیجه رسیدیم که باید به دولت فرصت داد تا وعده‌های خود را اجرایی کند و در این مدت ما فقط تذکر داده‌ایم. 

هاشمی رفسنجانی تصریح کرد: دوره آزمایشی و فرصت لازم تمام شده و از این پس نظارت مجمع جدی‌تر می‌شود و این نظارت می‌تواند بر بودجه هم باشد زیرا در قوانین بودجه ما شاهد اصلاح برنامه‌های 5 ساله هم هستیم که نظارت بر آنها، وظیفه مجمع تشخیص مصلحت است. 

هاشمی در ادامه تأکید کرد که برای انجام این مهم به اختیاراتی بیشتر از آنچه که پیش از این توسط مقام معظم رهبری برای نظارت بر سیاست‌های کلی نظام به وی اعطا شده نیاز ندارد. 

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین در توضیح دلایل نگرانیش از تشریفاتی شدن سند چشم‌انداز 20 ساله، اظهار داشت: من در این مسأله هم به قوای سه‌گانه و هم به مجمع انتقاد دارم. 

وی فلسفه واگذاری تعیین سیاست‌های کلی نظام به رهبری را «عدم تغییر این سیاست‌ها با تغییر دولت‌ها» دانست و در عین حال خبر از آن داد که مجمع تشخیص مصلحت اکنون در حال نگارش سیاست‌های مدیریتی نظام است. 

هاشمی در خصوص احتمال دخالت مجمع تشخیص در بودجه 86 به علت بار تورمی فوق‌العاده آن، با تکرار انتقاداتش نسبت به لایحه بودجه و عملکرد دولت نهم در تدوین آن، گفت: ‌دولت نه تنها در تدوین لایحه بودجه به سیاست‌های مصوب قبلی اعتنا نکرد، بلکه برعکس هم عمل کرده است و اعضای مجمع نیز تنها خواهان اجرای سیاست‌های مصوب قبلی هستند که به امضای رهبری رسیده‌اند. 

وی همچنین در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه «آیا مجمع تشخیص در تدوین سیاست‌های کلی نظام، تأسیس رسانه‌های دیداری و شنیداری خصوصی و نیز پخش مستقیم مذاکراتش از رادیو را در نظر گرفته است؟» اظهار داشت: تشکیل رسانه‌های خصوصی اکنون در مجمع مطرح است اما هنوز به جمع‌بندی نرسیده‌ایم. در رابطه با پخش مذاکرات مجمع از رادیو هم باید گفت که اصل اطلاع مردم از محتوای جلسات بسیار خوب است اما به علت اینکه فضای جلسات مجمع بسیار کارشناسی و صریح است، اعضا چندان حاضر به پخش مستقیم آن نیستند. 

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام یکی دیگر از موانع پخش مستقیم جلسات مجمع را «وجود افرادی دانست که به رغم آنکه می‌دانند، شعارهای غیرعملی می‌دهند». وی در عین حال خبر از آن داد که برای اطلاع مردم، مشروح جلسات مجمع تشخیص در آینده منتشر خواهد شد.
 
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که «آیا فکر می‌کند با شرایط کنونی،‌ اهداف سند چشم‌انداز تا سال 1404 که وعده آن است، محقق شود؟» گفت: در هنگام تصویب این سند، سال 1404 با محاسبات عمیق و حتی محافظه‌کارانه به تصویب رسید و الحمدالله شرایط کشور و منابع موجود هم برای تحقق این چشم‌انداز مهیا هستند، مشکل بهره‌وری پایین در کشور است که آن هم از طریق اصلاح اصل 44 و خصوصی‌سازی حل می‌شود. 

هاشمی با بیان اینکه «در کشور منابع کم نداریم بلکه مشکل استفاده از منابع را داریم» خاطرنشان کرد: ‌با توجه به رشد 8 درصدی کشور و نیز فراوانی منابع، در مجموع تحقق سند چشم‌انداز 20 ساله عملی است مگر آنکه استثنایی رخ دهد. 

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه «برخی تصور می‌کنند انتقادات وی و مجمع تشخیص از دولت دلایل سیاسی دارد» تصریح کرد: ما به علت بسیاری از ملاحظات خیلی از مسائل را بیان نمی‌کنیم تا در جامعه اصطعکاک و چالش به وجود نیاید. ما در واقع حرف‌های دیگران را تکرار می‌کنیم زیرا اگر به تریبون مجلس توجه کنید، متوجه می‌شوید که چندین برابر انتقادات ما، از تریبون مجلس بیان می‌شود. 

وی تأکید کرد: مگر می‌شود من در جایی سخنرانی بکنم و از مهمترین مسائل این روزهای مملکت سخن نگویم؟ آن چیزی که تاکنون عملا مشاهده شده این است که بسیاری از متمم‌های بودجه صریحا مخالف اصل 44 و سند چشم‌انداز است اما شرایط کشور را به گونه‌ای می‌بینیم که ملاحظه‌ می‌کنیم به بیان همین مسائل اکتفا می‌کنیم. 

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین در پاسخ به این پرسش که «آیا پس از هشدارهای مکرر وی و بسیاری از کارشناسان مسائل اقتصادی و سیاسی درباره تعلل از اجرای اصل 44 و دوری از سیاست‌های سند چشم‌انداز، اراده‌ای برای اصلاح روند موجود مشاهده می‌کند؟» اظهار داشت: نمی‌توانم بگویم که از تحقق اهداف مأیوسم زیرا تمام مسئولین حسن نیت دارند و برای خدمت به کشور کار می‌کنند. 

وی در عین حال تصریح کرد: آن سخنانی که به صورت غیرعلنی مطرح می‌شود بسیار بیشتر از مسائلی است که بروز می‌کنند و ما بیشتر سعی می‌کنیم تا مسائل را غیرعلنی منتقل کنیم و من امیدوارم از این شرایط عبور کنیم. 

هاشمی همچنین تعدد سلیقه‌ها و نظرات مختلف در مجمع تشخیص مصلحت نظام را بسیار خوب ارزیابی کرد و گفت:‌ برخورد آرا و اندیشه‌ها در مجمع بسیار دوستانه و کارشناسی است و آرا هم به جز در موارد اندک و بسیار سیاسی، به دور از مسائل جناحی است. 

وی همچنین با دفاع از سیاست‌های اقتصادی دولت خود اظهار داشت: ‌آنچه که امروز عملا ثابت شده این است که آن سیاست‌ها،‌ سیاست‌های درستی بود تا جایی که همین چند روز پیش به صراحت از رهبری شنیدیم که خلق ثروت مشروع ارزش است. 

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان سخنانش و در پاسخ به این پرسش که در صورت برگزاری مذاکرات احتمالی ایران و آمریکا، آیا وی حاضر به مذاکره با آمریکایی‌ها است؟» گفت: ‌من پیش از این هم با آمریکایی‌ها و خبرنگاران آنها مصاحبه‌های طولانی داشته‌ام اما برای مذاکره احتمالی با آمریکا در کشور به اندازه کافی مذاکره‌کننده قدرتمند داریم و هر جا نیاز به کمک ما باشد هم دریغ نمی‌کنیم.