آفتابنیوز : علیاكبر ولایتی در این گفتوگوی مفصل با خبرگزاری جمهوری اسلامی با اشاره به اینکه برداشتن گامهای بلند همچون داشتن چرخه سوخت هستهای، هزینه دارد و هزینه آن، تحمل فشارهای بینالمللی است، پرداخت هزینه در قبال دستیابی به چرخه سوخت هستهای را برای جمهوری اسلامی ایران قابل پیش بینی دانست و گفت: چرخه سوخت هستهای، خط قرمز نظام در مساله هستهای است. جمهوری اسلامی ایران از این خط قرمز عقب نشینی نخواهد كرد اما از اهرمهای مختلف سیاسی، بینالمللی و اقتصادی برای كاهش هزینهها استفاده میكند.
ولایتی كه در زمان جنگ هشت ساله ایران و عراق ، مسوولیت مذاكرات صلح را بر عهده داشت، مساله دفاع از انرژی صلح آمیز هستهای را به مثابه دفاع ایران ازمساله اروند رود در دوران جنگ تحمیلی دانست و گفت: مردم ایران همیشه از تمامیت ارضی و منافع ملی خود دفاع كرده و خواهند كرد.
مشاور مقام معظم رهبری در امور بینالملل با اشاره به این كه كشورهای ۵+۱ در مورد تحریمهای جدیدی علیه ایران در قالب قطعنامه دیگری به توافق خواهند رسید اما تحریمهای آنها بیشتر دارای آثار روانی و سیاسی است. گفت: احتمال صدور قطعنامهای دیگر علیه ایران وجود دارد و این قطعنامه احتمالا شامل تحریمهای جدیدی علیه ایران خواهد بود.
ولایتی با اشاره به اینکه تحمل فشارهای بینالمللی، هزینه گامهای بزرگ است تصریح كرد: هر كشوری كه بخواهد گام بلندی بردارد، بخصوص اگر این گام، مورد توافق برخی قدرتهای صاحب نفوذ نباشد، هزینهای دارد كه باید پرداخت كند. این هزینهها برای جمهوری اسلامی ایران از قبل، قابل پیش بینی بود لیكن سیاست نظام این است كه این هزینهها را به حداقل برساند.
وی تلاشهای جمهوری اسلامی ایران را در عرصه بینالمللی برای كاهش این هزینهها دانست و گفت: هر چه در جهت اهداف صلحآمیز فعالیتهای هستهای خود، بیشتر روشنگری كنیم، هزینهها كمتر خواهد شد.
ولایتی در مورد اصرار ایران بر حفظ چرخه سوخت هستهای گفت: نمیتوان به حرف كشورهای دارنده فنآوری هستهای اطمینان كرد زیرا ممكن است دست مصرفكنندگان را در پوست گردو بگذارند و ارسال سوخت هستهای را متوقف كنند و همه سرمایهگذاریها در زمینه انرژی اتمی بینتیجه بماند.
وزیر خارجه سابق ایران در برابر این پرسش که برخی تحلیلگران با توجه به مشكلات اقتصادی، تاثیر تحریمهای اقتصادی را كمتر از جنگ نمیدانند، آیا آمادگی لازم را برای اعمال تحریمهای اقتصادی داریم ؟ پاسخ داد: اینكه عدهای میگویند تحریمهای اقتصادی مانند جنگ و یا بدتر از آن است، نظر خود را مطرح میكنند اما برداشت ما این نیست.
مشاور مقام معظم رهبری در امور بینالملل تصریح كرد: آنچه ما خواستار آن هستیم، هزینههایی دارد و ایران نیز برای پیشبرد اهداف خود، اهرمهای سیاسی، بینالمللی و اقتصادی در اختیار دارد.
وی افزود: باید تلاش كنیم از طریق ارتباط با كشورها بخصوص كشورهایی كه در عرصه بینالمللی صاحب نفوذ هستند، هزینه این تحریمها به حداقل برسد.وی به حداقل رسیدن هزینه تحریمها را منوط به تلاشهای بینالمللی جمهوری اسلامی دانست.
مشاور مقام معظم رهبری در امور بینالملل با اشاره به اینکه ایران امكانات زیادی دارد و با ۱۵كشور همسایه است و نفوذ و تاثیرگذاری سیاسی هیچ كشوری در خاورمیانه به اقرار دوست و دشمن به اندازه ایران نیست. یعنی اگر امروز بخواهند به حكومت فعلی عراق برای استقرار آرامش و پایداری كمك كنند، ایران نقش اساسی دارد. اگر بخواهند مساله فلسطین عادلانه و موثر حل شود، ایران نقش موثری دارد. اگر بخواهند موضوع لبنان حل شود و در افغانستان نیز آرامش و سازندگی ادامه یابد، ایران نقش اساسی دارد. همچنین ایران، در توازن و تعادل سیاسی در قفقاز و آسیای میانه، خلیج فارس، شبه قاره هند و جهان عرب نقش اساسی دارد.
ولایتی در مورد تراکم قطعنامههای علیه ایران و اثرات و بار حقوقی مترتب با آن گفت: این حرف كاملا درستی است. اما اینكه میگوییم مهم نیست كه قطعنامه صادر شود به این معناست كه با صدور قطعنامهها، حیات سیاسی ما به پایان نمیرسد، در عین حال، این سخن به این معنا نیست كه قطعنامهها بیتاثیر است. همچنین اگر كسانی میگویند كه باید مراقب شویم، قطعنامهای صادر نشود، اگر منظورشان این باشد كه باید در برابر هر تهاجم سیاسی آمریكاییها عقب نشینی كنیم، در حقیقت علامتی دادهایم كه در مقابل هر فشار سیاسی او عقب نشینی خواهیم كرد. ولایتی گفت: اگر هرچه آنها تا بینهایت گفتند، عقب نشینی كنیم، چیزی از كشور باقی نمیماند قطعا بعد از مساله هستهای مسایل دیگر از جمله مسایل نظامی را مطرح میكنند.
وی تصریح كرد: فشار غربیها برای اینكه كشورهای اسلامی به جایی نرسند، هر روز بیش از گذشته است و «حد یقف» ندارد. قطعا آمریكا به تعلیق راضی نخواهد شد و پس از آن مسایل و موضوعاتی چون عراق، لبنان و فلسطین را مطرح میكند و از این موضوعات بعنوان ظرفیتهای نیمه خفته نگهداشته شده استفاده میكنند.
مشاور مقام معظم رهبری در امور بینالملل اظهار داشت: مطرح كردن یك مساله، غیر از تحمیل آن است . برای تعلیق غنیسازی كه نیاز به آقای البرادعی نیست. اگر آقای البرادعی شخصیت بینالمللی است، موضوعات بینالمللی را روی میز بگذارد و با طرف مقابل صحبت كند تا به توافق مرضیالطرفین برسند. اینكه به ما ابلاغ كنند، یا تعلیق كنید یا به شورای امنیت بروید، نیازی به آقای البرادعی ندارد. میتوانند این را در كاغذی بنویسند تا یك پست چی آن را به سفارت ایران در وین ارایه دهد. اگر بحث ایران، بینالمللی است، طرفین هر طرحی را میتوانند مطرح و در مورد آن بحث كنند اما نتیجه آن باید مرضی الطرفین باشد.
وی در خصوص ایده آقای البرادعی مبنی بر تعلیق همزمان گفت: ما این ایده را قبول نداریم ، اما آنها اصلا مجال نمیدهند كه ایران ، اظهار نظر كند.
مشاور مقام معظم رهبری در امور بینالملل به مذاكرات لاریجانی - سولانا اشاره كرد و گفت: آقای سولانا آن زمان، حرفهایی را مطرح كرد، بعد به او گفتند كه زیاده روی كردهای و سولانا از حرف خود برگشت. وی اظهار داشت: اینها، مطلبی را بعنوان تابو كه اصلا قابل بحث نیست، مطرح میكنند و میگویند یا بپذیرید با بروید شورای امنیت. این تهدید است نه مذاكره است. اگر مطابق ان.پی.تی عمل نكردهایم، بحث كنید تا روش خود را اصلاح كنیم. زیرا وقتی معاهدهای را پذیرفتهایم، تبعات و فواید آن را هم پذیرفتهایم.
مشاور مقام معظم رهبری در مورد تلاش آمریکا برای تحمیل نظرات خود گفت: غرض آمریكاییها ایجاد یك فشار سیاسی بر ایران است و میخواهند، نظرات سیاسی خود را كه پشت آن توسعه بلامنازع آنها در خاورمیانه و كشورهای اسلامی است، بر ایران تحمیل كنند. زیرا ایران از نظر موقعیت سیاسی، ستون فقرات جهان اسلام است. اگر این ستون فقرات را بشكنند، كل جهان اسلام را شكستهاند.
وی افزود: ما انقلاب كردیم و دست آمریكاییها را كوتاه كردیم. آنها را از در بیرون كردیم و حالا میخواهند از پنجره وارد شوند. تلاشهایی كه آمریكا امروز انجام میدهد، جدید نیست در گذشته نیز تلاشهایی را انجام دادهاند اما نتیجه آن مقاومت مردم ایران بوده است.
ولایتی در مورد احتمال پذیرش تعلیق کوتاه مدت گفت:آن زمان هم كه تعلیق را پذیرفتیم، تعلیق كوتاه مدت نبود، دو سال و نیم طول كشید. لذا تعلیق بلند مدت بود و حاضر نیستیم این تجربه را دوباره تكرار كنیم. در آن زمان كه داوطلبانه تعلیق كردیم، اول برای یك دوره دو ماهه بود، بعد تبدیل به سه ماهه، بعد چهار ماهه و سرانجام دو سال و نیم طول كشید. اگر به اسناد مراجعه كنید میبینید كه ماه به ماه و فصل به فصل به ما میگفتند صبر كنید و تعلیق را نگه دارید و حواله سراب میدادند. بالاخره نظام هم تصمیم گرفت كه تعلیق را بشكند.
وی تعلیق مجدد را تصور خوشبینانهای دانست و گفت: این تصور خوشبینانه، آن روزها طرفداران بیشتری داشت . وقتی تعلیق را پذیرفتیم، نه فقط نظارتهای بیشتر بر فعالیتهای هستهای ما را طلب كردند، بلكه گفتند پروتكل الحاقی را هم بپذیرید. گفتیم مجلس باید تصویب كند، گفتند قبل از تصویب مجلس، آن را اجرا كنید و ما هم اجرا كردیم. اما پا را فراتر گذاشتند و خواستار بازرسی از مراكز نظامی شدند. عاقبت دیدیم كه بعد از دو سال و نیم، از آنچه كه در روز اول شروع كرده بودیم، عقب تر هستیم و آینده مبهمی را نیز پیش رو داریم.
وی در پاسخ به پرسشی در زمینه مشابهت قطعنامه 1737 با قطعنامه 598 و پذیرش نهایی آن گفت: اولین قطعنامهای كه به فاصله كوتاهی پس از حمله عراق به یایران، صادر شد، قطعنامه ۴۷۹بود و ما آن را به دلیل آنكه به ضرر ایران بود، نپذیرفتیم. ما میگفتیم، آتش بس، عقب نشینی تا مرزهای بینالمللی و سپس مذاكره اما این قطعنامه میگفت، آتش بس و مذاكره . حدود هفت سال مقاومت كردیم و آن همه شهادتها و اسارتها برای آن بود كه آنها عقب نشینی به مرزهای بینالملی ، مبادله اسرا و تعیین متجاوز را بپذیرند. سرانجام به قطعنامه ۵۹۸رسیدیم . اما قبل از آن ، چندین قطعنامه در شورای امنیت تصویب شد و ما آن را قبول نكردیم. قطعنامه ۵۹۸را به دلیل آنكه قطعنامه متعادلی بود، پذیرفتیم. حال اگر در مساله هستهای نیز قطعنامهای تصویب شود كه متعادل باشد و در حد تعادل و توازن قطعنامه ۵۹۸باشد، آن را با نظر مثبت بررسی میكنیم. اما قطعنامههای امروز سازمان ملل، همگی یكجانبه و شبیه قطعنامه ۴۷۹است. ما قطعنامه ۴۷۹را نپذیرفتیم چون اگر میپذیرفتیم ، ۴۰هزار كلیومتر مربع از خاك كشور را از دست داده بودیم و عراقیها در خوزستان مستقر شده بودند.
موضع متناقض روسیه و چین در مورد برنامههستهای ایران و رای مثبت آنها به قطعنامه 1737 پرسش دیگری بود که ولایتی در پاسخ به آن گفت: ما به توان داخلی خود متكی هستیم اما با كشورهای دیگر نیز تعامل داریم. اما اگر قرار شد، كشورهای دیگر تا جایی همراه ما باشند و پس از آن با ما همراهی نكنند، ما سرنوشت خود را به دست هیچ یك از آنان نمیدهیم. البته از ترس اینكه مبادا كشوری كه امروز دوست ماست تا آخر دوست باقی نماند، امروز از مواضع خود در ارتباط با آنها عقب نشینی نمیكنیم.
وی در مورد اینکه روسیه و چین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران را وتو نكردند اما چین در مورد كره شمالی، از وتو استفاده كرد، پاسخ داد: ایران، ایران است و كره شمالی، كره شمالی. هر كشوری قدر و حیثیت و موقعیت سیاسی خاص خود را دارد. ایران، كشوری مستقل و تاثیرگذار بر جهان اسلام، منطقه و كل دنیاست و نباید با كره شمالی مقایسه كرد.
وی با بیان اینكه ارتباط چین و كره شمالی بین هیچ كشور دیگر دنیا وجود ندارد، گفت: ایران، هزینههای استقلال خود را میپردازد.ما روزی گفتیم، نه شرقی ، نه غربی. سلطه كشوری را نمیپذیریم اما از دوستی ها استفاده میكنیم و هر كشوری كه برای ایران سرمایهگذاری سیاسی كند، در طول رابطهاش میتواند بیشتر روی ایران حساب باز كند. این به این معنا نیست كه ما امید داشته باشیم كه چین و روسیه مواضعی را اتخاذ كنند كه این مواضع نجاتدهنده ما باشد.
وی در عین حال گفت: اگر روسیه بخواهد یكبار دیگر بعنوان یك قدرت تاثیرگذار بینالمللی بخصوص در مناطقی كه در حواشی مرز این كشور است، تاثیرگذار باشد و مانع از نفوذ سیاسی - نظامی آمریكا و ناتو در قفقاز و آسیای مركزی شود، باید رابطه با ایران را حفظ كند. همچنین اگر چین بخواهد موقعیت خود را حفظ كند و از گسترش آمریكا در حوزه تحت نفوذش جلوگیری كند، باید اقدامات اساسی انجام دهد. چین و روسیه میدانند با سرمایهگذاری در ایران، در مقابل توسعهطلبی آمریكاییها ایستادهاند و این ارزش بزرگی است. هر كس در روسیه و چین به فكر منافع ملی این كشورها باشد، ایران را از دست نمیدهد.
ولایتی تاكید كرد: برداشت شخصی من این است كه روسیه و چین تصور میكنند ایران به واسطه قطعنامههای پی در پی شورای امنیت، سرانجام از مساله هستهای دست برمیدارند و عملا مشكلی كه این كشورها در صحنه بینالمللی به خاطر ایران دارند، حل میشود. به نظر من، اگر روسیه و چین فكر میكنند با استمرار قطعنامههای شورای امنیت، ایران از فعالیتهای هستهای صلحآمیز خود دست برمیدارد، دچار یك اشتباه استراتژیك شدهاند.