آفتابنیوز : کارشناس بیماریهای تنفسی دانشگاه علوم پزشکی شیراز چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت در جمع خبرنگاران گفت: ابتلاء به آسم از نظر ارثی، به دنبال واکنش راههای هوایی به عوامل محرک و حساسیت زا (آلرژیک)، شرایطی همچون تورم و التهاب پوشش داخلی راههای هوایی، زیاد شدن ترشحات مخاطی راههای هوایی (موکوس) و انقباض عضلات دیواره راههای هوایی رخ میدهد.
دکتر زهرا خسرویزادگان افزود: مجموع این وضعیت، موجب انسداد راههای هوایی شده و در نتیجه هوای کمتری از آنها عبور میکند، با سختتر شدن عمل تنفس، نشانههای آسم به صورت سرفه، خس خس سینه و تنگی نفس بروز میکند.
وی در عین حال خاطرنشان کرد: علت دقیق و اصلی آسم هنوز نامشخص است، اما آنچه که تاکنون روشن شده، نشان میدهد که آسم محصولی از ترکیب عوامل محیطی، سبک و نحوه زندگی و خصوصیات زیستی و ذاتی فرد (ژنتیک) است.
این کارشناس بیماریهای تنفسی ادامه داد: سبک زندگی شهری از نظر زندگی آپارتمانی، نبود تحرک، مصرف غذاهای آماده (Fast Food) و آلودگی هوا به علت دود سیگار و آلودگی شهر به علت دود خودروها عوامل شیوع بیشتر آسم هستند.
خسرویزادگان گفت: اگر افراد خانواده، سابقه انواع آلرژیها مانند اگزما، آلرژی بینی، آلرژی غذایی و آسم را داشته باشند، احتمال بروز آسم در سایر افراد آن خانواده بیشتر میشود.
وی تماس با عواملی مانند دود سیگار، عوامل عفونی ویروسی و بعضی مواد حساسیت زا را نیز در افزایش احتمال ابتلاء به آسم مؤثر دانست و گفت: برخی افراد نظیر کارگران نانوایی، چوب بری و رنگسازی و دیگر موارد مشابه، به دلیل تماسهای شغلی ممکن است دچار آسم شوند.
این کارشناس بیماریهای تنفسی بیان کرد: امکان دارد بیماری آسم در افراد بدون سابقه آلرژی نیز رخ دهد، تأثیر مخرب عوامل محیطی در سالهای اول زندگی مانند عفونتهای شدید و یا آلودگی محیط زندگی تأثیر بدی روی رشد و تمایز راههای هوایی دارد و ابتلاء به آسم گسترش مییابد، در مواجهه با عوامل محرک، نشانههای بیماری بدتر و منجر به آسم پایدار و افزایش خطر حملات حاد میشود.
خسروی زادگان ادامه داد: تا کنون راه حلی برای ریشه کن کردن آسم پیدا نشده است، اما این بیماری را میتوان به شکلی درمان و کنترل کرد که از بروز نشانهها و حملات آن پیشگیری شود.
او افزود: باید دانست که علاوه بر درمان دارویی، پرهیز از عوامل محرکی که سبب بدتر شدن آسم میشوند، مانند نگهداری حیوان خانگی در منزل، مواجهه با گل و گیاه و گردهها، مصرف دخانیات، بسته بودن در و پنجرهها هنگام نظافت منزل و بیرون رفتن از منزل در شرایط هشدار آلودگی هوا بسیار مهم است.
سالانه ۳۰۰ هزار نفر بر اثر آسم فوت میکنند
مدیرگروه بیماریهای غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز گفت: بر طبق آمار سازمان جهانی بهداشت، بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در سراسر دنیا از بیماری آسم رنج میبرند و سالانه حدود ۳۰۰ هزار نفر به علت این بیماری جان خود را از دست میدهند.
دکتر فریبا مرادی افزود: میزان شیوع آسم تا ۴۰ درصد در مناطق مختلف دنیا گزارش شده است، در کشور ما نیز میانگین شیوع نشانههای آسم در بزرگسالان ۹ درصد و در کودکان و نوجوانان ۱۱ درصد است که البته این میزان در کلان شهرها و شهرهای دارای آلودگی هوا بیشتر است.
او ادامه داد: آسم، بیماری التهابی مزمن و غیرواگیر ریه است که تا کنون راه حلی برای ریشه کن کردن آن پیدا نشده، اما این بیماری را میتوان به شکلی درمان و کنترل کرد که از بروز نشانهها و حملههای آن پیشگیری شود.
مدیرگروه بیماریهای غیرواگیر دانشگاه علوم پزشکی شیراز اضافه کرد: علت دقیق و اصلی ابتلاء به آسم هنوز نامشخص است، اما آنچه تا کنون روشن شده این است که اگر در خانواده یک فرد، سابقه یکی از انواع بیماریهای آلرژیک مانند اگزما، آلرژی بینی، آلرژی غذایی و آسم وجود داشته باشد، احتمال بروز آسم در چنین فردی و خانواده اش بیشتر میشود.
وی، آسم را شایعترین بیماری مزمن کودکی عنوان کرد و افزود: آسم علت اصلی غیبت از مدرسه به شمار میرود و در چند سال اخیر افزایش شیوع آن در کودکان و نوجوانان سبب شده است که نیاز به مراقبتهای پزشکی در این بیماری در مدارس بیشتر شود.
مرادی با اشاره به نقش خودمراقبتی در حفظ و ارتقای سلامت، بر شناخت بیماری و علائم آن و عوامل خطر آغازگر بیماری، راههای پیشگیری از بروز و تشدید نشانهها، نحوه استفاده صحیح از داروها و وسایل کمک درمانی و ارتباط منظم با پزشک معالج برای کنترل بیماریها تاکید کرد و گفت: این اقدامات باعث خواهد شد بیمار آسمی از زندگی مطلوبی برخوردار شود.
شیوع ۱۱ درصدی آسم در کودکان و نوجوانان ایران
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز با اشاره به نامگذاری، هفدهم اردیبهشت به عنوان روز جهانی آسم از انتخاب شعار «شیوع رو به رشد آسم را متوقف کنیم» برای این روز خبر داد.
دکتر عبدالرسول همتی گفت: نتایج بررسیهای اپیدمیولوژیک نشان میدهد که چهار بیماری غیرواگیر مهم شامل بیماریهای قلبی و سکته، سرطان، بیماریهای مزمن تنفسی و دیابت، سالانه مسؤول ۲۸ میلیون مرگ است.
وی خاطرنشان کرد: بیش از یک و نیم میلیارد نفر در سراسر دنیا به بیماریهای مزمن ریوی مبتلا هستند و سالانه بیش از چهار میلیون نفر در اثر ابتلاء به آسم و COPD جان خود را از دست میدهند.
همتی گفت: بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، بیش از سیصد میلیون نفر از مردم دنیا مبتلا به بیماری آسم هستند و پیش بینی میشود تا سال ۲۰۳۰ میلادی، صد میلیون بیمار آسمی به بیماران فعلی اضافه شود.
این مقام مسئول ادامه داد: بر اساس مطالعات انجام شده در کشور، شیوع آسم در کودکان و نوجوانان ۱۱ درصد و در بزرگسالان حدود ۹ درصد و این میزان در کلان شهرها و شهرهای دارای آلودگی هوا بیشتر است.
همتی با بیان اینکه بیماری آسم هزینههای قابل توجهی را به صورت مستقیم و غیر مستقیم به بیماران، خانوادهها و نظام سلامت کشور تحمیل میکند؛ اهمیت خودمراقبتی را یادآور شد و تاکید کرد که با شناخت بیماری و علائم آن و عوامل خطر، میتوان از ابتلاء به آسم پیشگیری و در نهایت بروز آن را کنترل کرد.
ایسنا