اعلام میزان زکات فطره از سوی مراجع تقلید/ تکلیف میهمان شب عید چیست؟
زکات فطره امسال طبق نظر برخی مراجع، برابر با ۹ هزار تومان معادل ۳ کیلوگرم گندم یا ۲۴ هزار تومان معادل ۳ کیلوگرم برنج اعلام شده است که خانواده‌ها بر اساس قوت غالب خود آن را پرداخت می‌کنند.
زمان وجوب زکات فطره از غروب شب عید فطر است و مراجع تقلید، تأخیر پرداخت آن را بعد از نماز عید جایز نمی‌دانند، اما اگر کسی نماز عید را نخواند، باید فطریه را تا ظهر عید پرداخت کند. ولی اگر دسترسی به فقیر ندارد، می‌تواند مقداری از مال خود را به نیت فطره جدا کرده و برای مستحقی که در نظر دارد یا برای هر مستحقی کنار بگذارد و باید هر وقت که آن را می‌دهد نیت فطره کند. اما اگر موقعی که دادن زکات فطره واجب است، فطره را ندهد و کنار هم نگذارد، احتیاط واجب آن است که بعداً بدون اینکه نیّت ادا و قضا کند (به قصد قربت) فطره را بدهد.
به مناسبت در پیش بودن عید سعید فطر به میزان پرداخت زکات فطره رمضان ۱۴۴۰ هجری به روایت ۱۰ مرجع تقلید اشاره می‌شود:
مقام معظم رهبری
بر اساس این گزارش، دفتر مقام معظم رهبری مبلغ فطریه و کفاره روزه سال ۹۸ را اعلام کرد.
مطابق اعلام دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای مبلغ زکات فطره برای سال ۱۳۹۸ حداقل ۸ هزار تومان مانند سال گذشته است.
فطریه عبارت است از سه کیلو طعام غالب هر مسلمان اعم از جو، گندم و برنج و اقلامی که به‌عنوان طعام محسوب می‌شوند. بر اساس محاسبات صورت‌گرفته میزان زکات فطره برای یک نفر با محاسبه سه کیلو گندم، ۸,۰۰۰ تومان است و پرداخت این مبلغ به عنوان فطریه کفایت می‌کند. اما هم‌وطنان می‌توانند با توجه به برنجی که مصرف می‌کنند، سه کیلو از آن یا معادل قیمت آن را به‌عنوان فطریه بپردازند. البته در هر صورت پرداخت حداقل ۸,۰۰۰ تومان برای هر نفر کفایت می‌کند.
بر اساس اعلام دفتر مقام معظم رهبری، مبلغ کفاره یک روز قضای روزه با عذر شرعی، مبلغ ۲,۵۰۰ تومان و کفاره یک روز قضای روزه عمدی، مبلغ ۱۵۰ هزار تومان است.
آیت‌الله مکارم شیرازی
بر اساس اعلام آیت الله مکارم شیرازی، زکات فطره امسال بر مبنای قوت غالب گندم مبلغ نه هزار تومان (۹ هزار تومان) و بر مبنای قوت غالب برنج خارجی، مبلغ بیست و چهار هزار تومان (۲۴ هزار تومان) و برنج داخلی، مبلغ شصت هزار تومان (۶۰ هزار تومان) اعلام شده است. مردم در انتخاب هر یک از آنها مخیر هستند.
کفاره روزه غیر عمد مبلغ سه هزار تومان (۳ هزار تومان) است که باید به صورت نان تهیه و پرداخت شود، همچنین کفاره روزه عمد مبلغ صد و هشتاد هزار تومان (۱۸۰ هزار تومان) است.
لازم به ذکر است که بر اساس مسأله ۱۶۹۲ رساله توضیح المسائل آیت الله مکارم شیرازی، زکات فطره بر تمام کسانی که قبل از غروب شب عید فطر بالغ و عاقل و غنی باشند واجب است، یعنی باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند، هر نفر به اندازه یک صاع (تقریباً سه کیلو) از آنچه غذای نوع مردم آن محل است، اعم از گندم و جو یا خرما یا برنج یا ذرّت و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکی از اینها را بدهد کافی است.
در ضمن بنابر فتوای این مرجع تقلید اگر کسی فقط در افطار شب عید فطر میهمان دیگری باشد فطریه او به عهده خودش است.
آیت‌الله جوادی آملی
بنابر اعلام دفتر آیت الله العظمی جوادی آملی، مبلغ فطریه برای هر نفر بر مبنای قوت غالب منطقه، سه کیلو گندم، جو، برنج، خرما، کشمش و مانند آنها و یا معادل قیمت این موارد به نرخ آزاد پرداخت گردد.
همچنین مبلغ مربوط به کفاره غیر عمد روزی ۳,۰۰۰ تومان و کفاره عمد روزی ۱۸۰ هزار تومان تعیین شده است.
لازم به ذکر است بر اساس فتوای آیت الله العظمی جوادی آملی، کسی که هنگام مغرب شب عید فطر، بالغ، عاقل و هوشیار است و فقیر و بنده دیگری نیست، باید برای خود و کسانی که نانخور او هستند، زکات فطره بپردازد.
مقدار زکات فطره برای هر نفر حدود سه کیلو گندم، جو، برنج، خرما، کشمش و مانند آنها؛ یا قیمت آنهاست که در هر مکانی، قیمت خاص خود را دارد.
اگر کسی مخارج سال خود و کسانی را که در خرج او هستند، ندارد و کسب و حرفه‌ای نیز ندارد تا بتواند هزینه سال خود و عائله اش را از آن راه بگذراند، فقیر است و پرداختن زکات فطره بر او واجب نیست.
همچنین بنا بر فتوای آیت الله جوادی آملی، زکات فطره مهمانی که بعد از نماز مغرب شب عید فطر وارد می‌شود، بر صاحب خانه واجب نیست، اگر چه پیش از مغرب او را دعوت کرده و درخانه وی هم افطار کند.
آیت‌الله نوری همدانی
دفتر آیت الله العظمی نوری همدانی نیز میزان فطریه امسال را بر اساس نظر این مرجع تقلید اعلام کرد که متن اطلاعیه به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
با آرزوی قبولی طاعات و عبادات همه مومنین و مومنات به اطلاع میرساند میزان زکات فطره و کفاره عمد و غیرعمد طبق نظر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی نوری همدانی به شرح ذیل می باشد:
مؤمنین محترم توجه دارند که فطریه هر نفر سه کیلوگرم گندم یا برنج و یا موارد دیگری که در رساله های عملیه ذکر شده است، می تواند باشد، البته بهتر آن است که قوت غالب پرداخت شود.
بر اساس قاعده فوق، قوت غالب گندم برای هر نفر ٩ هزار تومان در نظر گرفته شده است؛ و برای کسانی که می خواهند قیمت برنج را پرداخت نمایند، برنج داخلی حدود ٦٠ هزار تومان و خارجی حدود ٢٤ هزار تومان برای هر نفر می باشد، اما با توجه به تفاوت قیمت در مناطق مختلف به همان قیمت منطقه ای محاسبه گردد.
کفاره در روزه غیر عمد روزانه ٢٥٠٠ تومان و کفاره در روزه عمدی روزانه ١٥٠ هزار تومان می باشد.
آیت الله سبحانی
طبق اعلام دفتر آیت الله العظمی سبحانی میزان زکات فطره امسال طبق نظر این مرجع تقلید برابر با ۹ هزار تومان (معادل ۳ کیلوگرم گندم) اعلام شده است.
لازم به ذکر است که بر اساس مسأله (۱۶۳۹) رساله توضیح المسائل آیت الله سبحانی کسی که موقع غروب یعنی قبل از غروب شب عید فطر گرچه به چند لحظه باشد بالغ و عاقل و هشیار است و فقیر و بنده کس دیگر نیست، باید برای خودش و کسانی که نان خور او هستند، هر نفری یک صاع که تقریباً سه کیلو است گندم یا جو یا خرما یا کشمش یا برنج یا ذرت و مانند اینها به مستحق بدهد و اگر پول یکی از اینها را هم بدهد کافی است.
آیت‌الله علوی گرگانی
بر اساس اعلام دفتر آیت الله العظمی علوی گرگانی، زکات فطره امسال بر مبنای قوت غالب (برای هر نفر سه کیلو) گندم مبلغ ۹ هزار تومان برنج خارجی قیمت متوسط، مبلغ ۲۴ هزار تومان برنج ایرانی، مبلغ ۶۰ هزار تومان اعلام شده است. مردم در انتخاب هر یک از آنها مخیر هستند.
کفاره روزه غیر عمد (هر روز) مبلغ ۲,۵۰۰ هزار تومان است که باید به‌صورت نان تهیه و پرداخت شود، همچنین کفاره روزه عمد (هر روز) مبلغ ۳۰۰ هزار تومان است.
آیت‌الله شبیری زنجانی
دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی، مبلغ ۱۰ هزار تومان را بابت فطریه هر نفر به حساب گندم، مبلغ ۲,۵۰۰ تومان را برای کفاره افطار غیر عمدی هر روز، و مبلغ ۱۵۰ هزار تومان را برای افطار عمدی هر روز تعیین کرده است.
بر اساس نظر این مرجع تقلید شخصی که پرداخت زکات فطره بر او واجب است باید برای خودش و کسانی که نانخور او هستند، هر نفری یک صاع (تقریباً ۳کیلو و ۶۰۰ گرم) از خوراکی های رایج در منطقه خود (مانند گندم، برنج و …) یا مبلغ آن را به عنوان فطریه بپردازد.
با توجه به اینکه قیمت گندم و برنج در شهرهای مختلف، ممکن است اندکی متفاوت باشد، لذا مؤمنین می توانند معادل مقادیر مذکور را بر طبق قیمت محل زندگی خود، محاسبه و پرداخت نمایند.
کفاره افطار غیر عمدی برای هر روز، یک مد طعام (حدود ۹۰۰ گرم به حساب گندم) است که در صورت اطمینان می توان قیمت آن را به مسکین داد تا به وکالت از مکلف، برای خودش این مقدار طعام بخرد. بر این اساس، دفتر آیت الله العظمی شبیری زنجانی، مبلغ ۲,۵۰۰ تومان را برای کفاره افطار غیر عمدی و مبلغ ۱۵۰ هزار تومان را برای افطار عمدی هر روز تعیین کرده است.
موارد مصرف زکات فطره با موارد مصرف زکات مال تفاوتی ندارد؛ هر چند احتیاط مستحب آن است که فقط به فقرای شیعه بلکه فقط به مساکین (یعنی فقرای به شدت نیازمند) پرداخت شود.
کسی که نماز عید فطر می خواند باید فطریه را پیش از نماز عید پرداخت کند و یا به این نیت کنار بگذارد ولی اگر نماز عید نمی خواند باید تا غروب روز عید فطر، زکات فطره را پرداخت کند یا کنار بگذارد.
آیت‌الله صافی گلپایگانی
نظر آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی نیز پیرامون میزان زکات فطره و کفاره روزه به شرح ذیل است:
مؤمنان مبلغ معادل یک صاع (۳ کیلوگرم) گندم یا برنج را به عنوان قوت غالب جهت زکات فطره بپردازند.
کفاره روزه غیر عمدی، برای هر روز، یک مد (حدود ۷۵۰ گرم) طعام مثل گندم می باشد.
کفاره عمدی، برای هر روز افطار عمدی، اطعام شصت مسکین؛ هر کدام یک مد (حدود ۷۵۰ گرم) طعام، مثل گندم پرداخت شود.
با توجه به اینکه قیمت گندم و برنج در شهرهای مختلف، متفاوت می باشد، لذا روزه داران عزیز می توانند معادل مقادیر فوق را بر طبق قیمت محل زندگی خود محاسبه نموده و پرداخت نمایند.
آیت الله سیستانی
میزان فطره از سوی آیت الله العظمی سیستانی، قوت شایع گندم ۹ هزار تومان، کفاره روزه غیر عمد ۳ هزار تومان، و کفاره عمد ۱۸۰ هزار تومان اعلام شده است.
آیت الله مظاهری
میزان فطره از سوی آیت الله مظاهری، قوت غالب گندم ۸ هزار تومان، کفاره روزه غیر عمد ۲ هزار ۵۰۰ تومان، و کفاره عمد ۱۵۰ هزار تومان اعلام شده است.
مهر
