قطع آب در انتظار پرمصرف‌ها؟
چالش کم‌آبی همواره دست و پای ایران را بسته است؛ چالشی که وزن آن امسال با بارش‌های ابتدای سال کمتر شده اما به گفته مسئولان و کارشناسان، نمی‌توان برای ایران آینده‌ای بی‌دغدغه آب متصور شد.
در این راستا اقدامات مختلفی برای مقابله با کم‌آبی به کار گرفته شده است که یک بعد آن همواره مصرف‌کنندگان و میزان مصرف بوده است. سال‌هاست مدیریت مصرف آب از سوی مسئولان مورد تاکید قرار گرفته و برای فرهنگ‌سازی در این حوزه نیز اقداماتی انجام شده است که اینکه این اقدامات چقدر مؤثر بوده، در این مقال نمی‌گنجد.
آمارهایی که در سال گذشته منتشر شد از کاهش ۵۰ درصدی بارندگی‌ها در کشور حکایت داشت. این در حالی است که سال آبی ۹۷ و ۹۸ از حیث بارش‌ها نسبت به متوسط بلندمدت یعنی مدت ۵۰ ساله، ۴۳ درصد افزایش بارش داشته است.
کارشناسان بر این باورند که علی‌رغم این آمار، خشکسالی ایران سال‌هاست نهادینه شده و همچنان باید در مصرف آب صرفه‌جویی کرد.
زمزمه‌های قطع آب پرمصرف‌ها
بحران آب تا پیش از بارندگی‌های اخیر تا حدی جدی شده بود که حتی زمزمه‌هایی مبنی بر قطع آب مشترکان پرمصرف نیز شنیده شد. در این راستا اوایل سال گذشته بود که مدیر دفتر مدیریت مصرف و نظارت بر کاهش هدر رفت آب شرکت آب و فاضلاب کشور گفته بود که امسال بر اساس شرایط فعلی الگوهای مصرف را تغییر داده‌ایم و برای برخورد با مشترکان پرمصرف تصمیمات جدی اخذ شده است که پس از تصویب کارگروه سازگاری با کم‌آبی این تصمیمات اجرایی خواهد شد. در تمام استان‌های دارای تنش آبی مشترکان پرمصرف شناسایی شده‌اند و به تمام این مشترکان اخطارهای لازم داده شده است که اگر رعایت نکنند قطعاً مشکلاتی برای آنها به وجود خواهد آمد.
همچنین قائم مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران در همان سال اعلام کرد که با قوه قضائیه به منظور برخورد با مشترکان پر مصرف و انشعابات غیر مجاز مذاکراتی را داشته‌ایم که پس بررسی میزان بارش‌ها و میزان مصرف پس از اخذ مجوزهای لازم نسبت به مقابله اقدام خواهیم کرد.
هشدار به جای قطع آب
با این حال به نظر نمی‌رسد امسال دولت برنامه‌ای برای قطع آب پرمصرف‌ها داشته باشد. علی سیدزاده - مدیرکل دفتر مدیریت و کاهش آب بدون درآمد شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور - در این باره به ایسنا گفت: قطع آب را هیچ‌گاه در دستور کار قرار نداریم. سیاست همواره این بوده است که به صورت هشدار یا اخطار به مشترک اعلام شود که پرمصرف است و باید مصرف خود را کاهش دهد. در غیر این صورت جریمه خواهند شد.
وی تاکید کرد: کمتر اتفاق افتاده است که آب مشترکی قطع شود.
نحوه محاسبه الگوی مصرف آب
بر اساس این گزارش، محاسبه الگوی مصرف مبانی مختلفی دارد که بعد خانوار و اینکه در هر خانواده‌ای به صورت میانگین چند نفر زندگی می‌کنند مهم‌ترین آن است. میانگین بعد خانوار نیز توسط آخرین سرشماری که توسط مرکز ملی آمار در سال ۱۳۹۵ منتشر شده است، در بخش شهری در کشور ۳.۳ دهم نفر است؛ یعنی هر خانواده به صورت میانگین ۳.۳ نفر دارد.
بعد دیگر میزان سرانه‌ای از مصرف آبی است که تعیین شد. این میزان برای هر نفر که بر اساس نشریه ۱۱۸-۳ سازمان برنامه و بودجه پیشنهاد داده شده است که چه سرانه‌هایی برای مصرف آب در نظر گرفته شود؛ موضوعی که در کارگروه سازگاری با کم آبی مطرح شد، سرانه ۱۵۰ لیتر به ازای هر نفر در شبانه روز ملاک قرار گرفت که اگر این سرانه در بعد خانوار ضرب و تبدیل به مترمکعب شود میانگین کشوری آن ۱۵ مترمکعب در ماه است.
بنابراین اگر یک خانواده با ۳.۳ نفر در ماه ۱۵ مترمکعب مصرف کند، الگوی مصرف را رعایت کرده است. البته این ارقام میانگین هستند و ممکن است بعد خانوار در استان‌های مختلف، متفاوت باشد. اما سرانه برای هر ایرانی ۱۵۰ لیتر به ازای هر نفر در شبانه‌روز در نظر گرفته شده است.
