پرمصرف‌ترین و بدترین نان کدام است؟
محمدرضا خواجه، نیاز واقعی کشور به آرد را سالیانه ۸ میلیون تن دانست و گفت: این در حالی است که نیاز واقعی را ۱۰ میلیون اعلام کرده‌اند اما به طور مشخص ۲ میلیون تن از این آرد حیف‌ومیل می‌شود.
این کارشناس نان‌های سنتی درباره حذف ضایعات نان ادامه داد: طبق تحقیقات سپاه پاسداران در سال ۱۳۸۰ علل بروز ضایعات نان در ایران، بالا بودن حجم کار، پایین بودن سطح دستمزد کارگران و زیان‌ده بودن شغل نانوایی است بنابراین پیشنهاد اساسی این تحقیق ملی حذف سوبسید نان و دادن حق انتخاب به نانوایان در آرد آزاد است که بی‌شک ضایعات نان در کشور را تا حد بسیاری کاهش می‌دهد.
اختلاف قیمت آرد دولتی و آزاد منشأ رانت و قاچاق
خواجه درباره مزایای احیای نان با آرد آزاد گفت: پخت نان با نرخ آزاد مزایای بسیاری از جمله ایجاد رقابت سالم بین نانوایان و تولید نان مرغوب‌تر، حذف ضایعات نان، تربیت نیروی انسانی متخصص، کاهش بار مالی دولت، افزایش اشتغال‌زایی و بهبود درآمد خانوارها دارد.
او با اشاره به سه نرخی بودن آردهای تولیدی کشور و شکل‌گیری دلالی و رانت در این حوزه گفت: در حال حاضر گندم ۶۶۰ تومانی دولتی سوبسیددار، گندم ۹۰۰ تومانی و گندم ۲۰۰۰ تومانی در پخت نان استفاده می‌شود. اینکه هر کیسه آرد دولتی حدود ۳۳ هزار تومان (با گندم توزیعی هر کیلو ۶۶۰ تومان) بین نانوایان کشور توزیع می‌شود و با نرخ آزاد (هر کیسه ۱۰۰ هزار تومان) حدود ۷۰ هزار تومان اختلاف دارد منشأ رانت، دلالی و قاچاق آرد به مرزها و فروش خارج از شبکه آن شده و به این ترتیب به جای مصرف مردمی، عموما عاید افراد سودجو می‌شود.
مدیر باشگاه هواداران نان کامل درباره احتمال دلالی و رانت در توزیع آردهای نیمه دولتی گفت: هر کیسه آرد نیمه‌دولتی در حال حاضر حدود ۴۷ هزار تومان بین نانوایان آزادپز توزیع می‌شود که با نرخ آزاد هر کیسه ۱۰۰ هزار تومان حدود ۵۰ هزار تومان اختلاف دارد که همین امر نیز منشأ دلالی و قاچاق به مرزها و فروش خارج از شبکه شده است؛ در این صورت نیز سوبسید اعطائی دولت به‌جای مردم به جیب افراد سودجو و قاچاقچی می‌رود که به راحتی در کیسه‌های آرد آزاد بار تریلی شده و خارج می‌شود.
او با تاکید بر اینکه گروهی از نانوایان کشور هنوز تمایل دارند طبق اصل ۴۴ قانون اساسی عمل کنند، افزود: این دسته برای تحقق اصلاحات در نان‌های سنتی و حذف ضایعات ۳۰ درصدی نان، خواهان خروج از چتر حمایتی دولت بوده تا مردم بتوانند نان خود را با آرد آزاد انتخابی تولید کنند که این نان هم پرفیبر و کم‌نمک باشد هم ضایعاتش حذف و سلامتی مردم نیز تامین شود.
خواجه با تاکید بر اینکه این اقدام باعث تنوع‌بخشی به تولید نان و خروج از فروش تک‌محصولی می‌شود، ادامه داد: آزادسازی به نوعی هم از بار مالی دولت کاسته و هم سلیقه‌های عمومی را پوشش می‌دهد.
نان‌های ماشینی عامل بیکاری کارگران نانوایی‌ها
او ایجاد رقابت سالم بین نانوایان و تولید نان مرغوب را از مزایای اجتماعی این طرح دانست و گفت: افزایش تنوع نان در کشور و رقابت با کشورهای غربی که حدود ۳۰۰ مدل نان تولید می‌کنند، احیا نان سبوس‌دار با آرد کامل، پیشگیری از بیماری‌های غیرواگیر طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی و تولید نان پرفیبر، کم نمک و کنترل رشد چاقی و دیابت در کشور از مزایای استفاده از آرد آزاد است.
این کارشناس وزارت بهداشت در خصوص تاثیر زیان‌ده شدن نانوایی‌ها در اشتغال‌زائی جامعه گفت: نان‌های دستی بهتر از نان‌های دستگاهی است و هر چه یک نانوائی زیان‌ده شود، سراغ دستگاه‌های بیشتری مانند چانه‌گیر، چانه پهن کن، نان‌گیر برقی یا اصطلاحا دستگاه‌های سه کاره می‌رود که در این صورت هر دستگاه سه کاره باعث بیکاری سه کارگر نانوایی می‌شود.
