نگاهی تاریخی به روسای کمیسیون امنیت ملی مجلس
در حالی چهارمین انتخابات هیأت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در دوره دهم در روزهای آینده برگزار می‌شود که سال گذشته ریاست این کمیسیون بعد از ۱۴ سال از بروجردی به فلاحت پیشه رسید.
در آخرین سال کاری کمیسیون امنیت ملی در مجلس دهم صحبت از کاندیداتوری احتمالی حشمت الله فلاحت پیشه، مجتبی ذوالنور، مصطفی کواکبیان و علاءالدین بروجردی می‌شود؛ کاندیداهایی که سوابق و پیشینه سیاسی بخصوص اظهارنظرهای آن‌ها در مقاطع حساس کشور در سه سال گذشته نشان دهنده رویکرد و جهت‌گیری‌شان است که قطعاً در اداره کمیسیون امنیت ملی مجلس تأثیرگذار خواهد بود.
بعد دیگر اهمیت انتخابات هیأت رئیسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به خصوص در سمت ریاست را می‌توان در تأثیرگذاری و نقش این کمیسیون و اعضای آن در مناسبات مختلف دید که همین موضوع باعث علاقمندی نمایندگان برای عضویت در این کمیسیون می‌شود.
کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی یکی از کمیسیون‌های تخصصی مجلس با وظایفی در محدوده سیاست و روابط خارجی، دفاع، اطلاعات و امنیت و دارای پنج کمیته «حقوق بشر»، «روابط خارجی»، «امنیت داخلی»، «دفاعی» و «هسته‌ای» است. نام این کمیسیون از دوره اول تا سوم کمیسیون «امور خارجه»، از دوره چهارم تا پنجم کمیسیون «سیاست خارجه» و از دوره ششم تاکنون کمیسیون «امنیت ملی و سیاست خارجی» است.
البته در مجالس دوره اول تا پنجم کمیسیون جداگانه‌ای به نام «امور دفاعی» با وظایف مربوط به موضوعات امنیت داخلی و دفاعی وجود داشت که از دوره ششم دو کمیسیون دفاعی و سیاست خارجه با یکدیگر ادغام و تبدیل به کمیسیون واحد شد.
بر اساس قانون آئین‌نامه داخلی فعلی مجلس شورای اسلامی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی همچون سایر کمیسیون‌ها باید با حضور حداقل ۱۹ و حداکثر ۲۳ نماینده تشکیل شود اما در برخی دوره‌های مجلس، این کمیسیون با حضور بیش از ۲۳ نماینده به فعالیت پرداخت.
انتخاب رئیس کمیسیون، نواب رئیس، دبیران اول و دوم و همچنین سخنگوی کمیسیون هر سال با رأی اعضای کمیسیون امنیت ملی انجام می‌شود. برگزاری جلسات مشترک علنی و محرمانه کمیسیون با مقام‌های عالی‌رتبه وزارت‌خانه‌های خارجه، کشور، اطلاعات و دفاع یکی از ابزارهای نمایندگان برای تأثیرگذاری غیرمستقیم در این عرصه‌ها است.
با توجه به اهمیت نقش رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی، در جدول زیر به تفکیک اسامی رؤسای این کمیسیون از دوره اول تا دوره دهم مجلس آمده است:
| ردیف | نام و نام خانوادگی | مدت ریاست | حوزه انتخابیه | دوره مجلس |
| ۱ | سید محمد خاتمی | ۲ سال | اردکان | دوره اول |
| ۲ | محمد علی هادی نجف آبادی | ۲ سال | تهران | دوره اول |
| ۳ | احمد عزیزی | ۳ سال | قزوین | دوره دوم |
| ۴ | محمود مروی سماورچی | ۱ سال | طرقبه و چناران | دوره دوم |
| ۵ | محمدصادق صادقی گیوی (خلخالی) | ۱ سال | قم | دوره سوم |
| ۶ | سعید رجایی خراسانی | ۳ سال | تهران | دوره سوم |
| ۷ | حسن روحانی | ۴ سال | تهران | دوره چهارم |
| ۸ | حسن روحانی | ۴ سال | تهران | دوره پنجم |
| ۹ | محسن میردامادی نجف آبادی | ۴ سال | تهران | دوره ششم |
| ۱۰ | علاءالدین بروجردی | ۱۴ سال | بروجرد | دوره‌های هفتم، هشتم، نهم و دو سال اول دوره دهم |
| ۱۱ | حشمت الله فلاحت پیشه | یک سال | اسلام آباد غرب | سال سوم دوره دهم |
