خبرگزاری آسوشیتدپرس برگزاری نشست گروه ۲۰ در ژاپن و استقبال گرم رهبران جهانی از محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان را نشانه رفته و در انتقاد از برخورد صمیمانه و گرم آنان با ولیعهد سعودی نوشته است: او در حالی که برای گرفتن عکسی دستجمعی بین دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا و شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن ایستاده بود، کانون توجهها بود و در حالی که در کنار ولادیمیر پوتین، رییس جمهور روسیه نشسته بود، پوزخندی شیطانی با او رد و بدل میکرد و همچنین در آستانه مراسم امضای قراردادهایی به ارزش هشت میلیارد دلار در کنار مون جائه این، رییس جمهور کره جنوبی و کودکانی که پرچمهایی در دست داشتند، ایستاد.
حتی با وجود انبوه انتقادات علیه بن سلمان، برخی رهبران جهانی در اوساکا تمام تلاش خود را کردند تا ولیعهد سعودی احساس ناراحتی نکند.
احتمال تحت فشار قرار گرفتن غیرعلنی محمد بن سلمان از سوی مقامات جهانی بر سر قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد سعودی در اکتبر سال گذشته میلادی مشخص نیست اما به نظر میرسید این شاهزاده سعودی طی نشست گروه ۲۰ در آسایش کامل به سر میبرد.
این گردهماییها با حضور مقامات عالی رتبه میتوانند برای رهبران جهانی حسی شبیه دورهمی داشته باشند که طی آن با لباسهای رسمی در کنار یکدیگر میایستند و - گاهی با لحنی تند و گاهی دوستانه- گفتگو میکنند. ناظران نیز باید بدون در دست داشتن جزییات نشستهای آنان در پشت درهای بسته زمان زیادی را برای تحلیل زبان بدن آنان صرف کنند که دستکم از فیلمها و عکسهای گرفته شده مشخص است که این زبان بدن به طرز قابل توجهی در خصوص بن سلمان مثبت بوده است.
ولیعهد عربستان علاوه بر ایستادن در بخش مرکزی ردیف جلو در نخستین عکس گروهی نشست گروه ۲۰، در مراسم رسمی گشایش این نشست نیز در کنار میزبان آن یعنی شینزو آبه نشسته بود که احتمالاً نشانگر نقش عربستان به عنوان میزبان نشست بعدی گروه ۲۰ است.
او که به سادگی میتوان گفت یکی از بلندقامتترین رهبران حاضر در این نشست بود، با لباس گشاد و بلندش و معمولاً با لبخندی به پهنای صورت در میان دیگر رهبران پرسه میزد و از نشستی به نشست دیگر میرفت. برای مثال در نشست توانمندسازی زنان در روز شنبه در ردیف جلو نشست و به گفتگویی دوستانه با دیگر رهبران پرداخت.
ترامپ که سابقهای طولانی در بیزاری از سرزنش رهبران مستبد بر سر سوء استفاده از حقوق بشر دارد، در نشست روز شنبه با بن سلمان برای صرف صبحانه، "دوست" خود را به خاطر اقداماتش در راستای کاهش محدودیتها در عربستان و گسترش آزادی برای زنان سعودی تحسین کرد!
ترامپ در ابتدا سوال خبرنگاران درباره نقش بن سلمان در قتل خاشقجی را نادیده گرفت اما وقتی در یک کنفرانس خبری در خصوص این مساله تحت فشار قرار گرفت، این قتل را "وحشتناک" توصیف کرد و گفت: تاکنون هیچکس در این باره مستقیماً به پادشاه آینده عربستان اشاره نکرده است.
در بیانیهای که از سوی کاخ سفید منتشر شده، آمده است: این دو رهبر درباره نقش حیاتی عربستان در حصول اطمینان از ثبات در خاورمیانه و بازار جهانی نفت، ایران، تجارت و سرمایهگذاری میان این دو کشور و اهمیت مسائل مرتبط با حقوق بشر صحبت کردند.
رییس جمهور آمریکا رابطه نزدیک با عربستان را مهرهای کلیدی برای استراتژی خاورمیانه واشنگتن به منظور مقابله با ایران میداند. ترامپ مساله قتل خاشقجی را به حاشیه راند و گفت، در خصوص این پرونده تحقیقات صورت گرفته است و تاکید کرد، تعهد عربستان برای پرداخت میلیاردها دلار برای خرید تجهیزات نظامی آمریکا "برای من بسیار مهم است".
به دنبال تحقیقات چندین ماهه درباره قتل خاشقجی، اگنس کالامارد، گزارشگر ویژه سازمان ملل در خصوص اعدامهای فراقانونی و خودسرانه اخیراً اظهار کرد، به این نتیجه رسیده است که خاشقجی قربانی "اعدامی عمدی و از پیش برنامهریزی شده و قتلی فراقانونی بوده که دولت عربستان مسئول آن است".
عربستان آگاه بودن ولیعهد ۳۳ ساله این کشور از قتل خاشقجی را تکذیب و ۱۱ مظنون را که برخی از آنان مستقیماً برای بن سلمان کار میکردند، محاکمه کرده است اما سعود القحطانی، نزدیکترین مشاور سابق ولیعهد عربستان که پس از قتل خاشقجی تحت تحریم آمریکا نیز قرار گرفت، در میان این ۱۱ مظنون قرار ندارد.
استقبال گرم از بن سلمان میتواند نتیجه نگرانیهای تجاری باشد.
برای مثال کره جنوبی و عربستان پیش از این نشست در سئول ۱۰ تفاهمنامه و قرارداد امضا کردند که طبق اعلام دفتر ریاست جمهوری کره جنوبی ۸.۳ میلیارد دلار ارزش دارد. مون جائه این همچنین در عمارت خود ناهاری رسمی را میزبانی کرد که با حضور بن سلمان و برخی از قدرتمندترین تجار کره جنوبی برگزار شد.
کره جنوبی بیش از ۷۰ درصد از نفت خام خود را از خاورمیانه تهیه میکند و سئول پنجمین واردکننده بزرگ نفت خام در جهان است و عربستان بزرگترین تامین کننده این کشور است. محمد بن سلمان طی دیدار با مون جائه این متعهد شد که در صورت بروز کمبود سوخت به دلیل آشفتگیهای خاورمیانه به رفع آن کمک کند.
با این حال همه از این استقبال راضی نیستند.
برخی از مقامات کره جنوبی از دو روزنامه انگلیسی زبان مهم این کشور بر سر انتشار آگهی تمامصفحه شرکت پالایش نفت کره جنوبی - که تابع آرامکو، شرکت نفت دولتی عربستان است- در صفحه اول شماره روز چهارشنبه انتقاد کردند. این آگهی پرچم عربستان و کره جنوبی را در کنار یکدیگر قرار داده و در آن نوشته است: مقدم اعلیحضرت محمد بن سلمان السعود، ولیعهد، معاون نخست وزیر و وزیر دفاع عربستان را گرامی میداریم. همچنین نصب تصویری بسیار بزرگ از بن سلمان در مقر شرکت پالایش نفت کره جنوبی نیز مورد انتقاد قرار گرفت.
نگرانیها درباره اتهامات سوء استفاده از حقوق بشر ممکن است در نشست گروه ۲۰ مطرح نشده باشند اما نگرانی درباره روابط میان عربستان و بسیاری از کشورهای غربی همچنان وجود دارد که از منابع طبیعی این کشور و موضع سیاسی آن ریشه میگیرد.
دیوید ویرینگ، نویسنده کتاب "آنگلوعربی: دلیل وابستگی ثروت خلیج فارس به انگلیس" در یادداشتی که اخیراً برای روزنامه نیویورک تایمز نوشته، اظهار کرده است، وابستگیهای استراتژیک میان عربستان و قدرتهای منطقه آتلانتیک ممکن است ادامه یابند "اما تهدیدات موجود مشهود هستند و اگر کسی در ریاض، لندن یا واشنگتن برنامهای جدی برای حفظ وضعیت فعلی داشته باشد، این تصمیم را همچون رازی سربهمهر حفظ میکند".