قیمتهای میلیاردی مسکن مهر که اواخر سال گذشته در پردیس به گوش میرسید به گفته کارشناسان، دیگر بادکنک نبود، حباب هم نبود، بلکه بالن بود. جهش قیمتها بعضی از مسؤولان را هم در باد قهرمانی خوابانده بود؛ برخی نهادها گویا وظیفه اصلی خود را به عنوان حمایت از اقشار پاییندست فراموش کرده بودند و بنا به ادعای ساکنان، همراه با تیمهای تبلیغاتی و رسانهای روز به روز قیمت را بالا میبردند. هدف هم تنها یک چیز بود؛ افزایش قیمت عرصه زمینها. به قدری در پردیس، جو گرانی راه انداختند که قیمت مسکن مهر این شهر در مقطعی از قیمتهای شمال تهران فراتر رفت؛ گویی ائتلاف نانوشتهای به منظور رونقدهی به شهر پردیس ایجاد شده بود.
ساکنان میگویند که در هفتههای اخیر قیمتها ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان کاهش یافته است. خانم میانسالی که به تازگی در پردیس یک آپارتمان خریداری کرده میگوید: اواخر سال گذشته از دوست و آشنا میشنیدیم که قیمتها در پردیس روز به روز بالا میرود. به همین دلیل با قرض و وام و پساندازی که داشتم به زحمت توانستم از یک دلال، واحدی را بدون کابینت و هود و سینک و پکیج به قیمت ۴۵۰ میلیون تومان خریداری کنم. طوری برایم فضاسازی کرد که اگر همین حالا خانه را نخری چند ماه دیگر باید دو برابر بخری. اما حالا میگویند که قیمت خانهام به زیر ۴۰۰ میلیون تومان رسیده است. ضرر من را شرکت عمران جبران میکند یا دلال؟ خدا را خوش نمیآید.
تیرماه دو سال قبل بود که از بهشت ۶۰۰ هزار نفری آینده در دل کوههای سر به فلک کشیده شمال شرق تهران نوشتیم. مسؤولان نیز هر از گاهی در پردیس افتتاحهایی صورت میدادند و قولهایی را به آینده محول میکردند. بعضی از مسؤولان تغییر کردند، بعضیها هم هنوز هستند؛ پردیس هم هنوز هست اما تغییر چندانی نکرده است.
امسال تمام میشود؛ البته پارسال هم قرار بود تمام شود
ماجرای جشن اتمام مسکن مهر پردیس در پایان هر سال دارد به یک کاجرای تکراری بدل میشود که معمولاً تجدید و به پایان سال بعد موکول میشود. یکی از ساکنان فاز ۸ پردیس بیان میکند: «هر سال وعده اتمام مسکن مهر پردیس تا پایان آن سال را شنیدهایم اما هیچگاه محقق نشد. امسال هم اعلام کردهاند تا انتهای سال جاری، تمام خانهها را تحویل میدهند اما با وضعیتی که در اطرافمان میبینیم قطعاً تا سال ۱۴۰۰ به این هدف نخواهند رسید».
او میگوید: طوری اوضاع پردیس را جلوه میدهند که گویی کارگران ۲۴ ساعته در حال کار هستند اما از این خبرها نیست. در بسیاری از فازها مدتهاست که یک کارگر هم دیده نشده است. هر از گاهی اقداماتی صورت میگیرد، دوباره کارها میخوابد و همه چیز فراموش میشود.
موضوع پایین بودن خدمات و زیرساختها در پردیس سالهاست که به عنوان مهمترین چالش در تحویل واحدها مطرح میشود. قصور هم معمولاً متوجه دستگاههای خدماترسان است. طبق برآوردها از حدود ۸۲ هزار واحد مسکن مهر پردیس تا کنون حدود ۳۵ هزار واحد افتتاح شده و ۱۰ هزار واحد هم قرار است تا مردادماه تحویل شود. اما در تمام سالهای بعد از ۱۳۹۱ عمده ساکنان از نصبیات نصفه و نیمه ناراضی بوده و هستند. در بعضی بلوکهای جدید از دو آسانسور، فقط یکی کار میکند که بنا به گفته ساکنان به دلیل کیفیت پایین، مرتباً خراب میشود. پلههای فرار که باید درِ ضد حریق داشته باشد، اصلاً در ندارند. سیمانها هم ترک خورده است. خانم جوانی ساکن یکی از آپارتمانهای فاز ۵ میگوید وارد بلوک که میشویم حالمان از دیدن در و دیوار بد میشود. تازه ما و همسایهها کلی خرج کردهایم و اوضاع بقیه بلوکها بدتر است.
پول هست ولی کم است
در کنار این همه اتفاقات بد، رگههایی از امیدواری هم دیده میشود. با وجود کمبود بودجههای دولتی، در یک سال گذشته جنبوجوشی برای ساخت و ساز و تحویل واحدها شکل گرفته است. با این حال پیمانکاران میگویند که نقدینگی حاصل از فروش عرصه، پاسخگوی هزینههای فعلی نیست.
شهرام شفیعی، پیمانکار فاز ۸ پردیس میگوید: رابطه پیمانکار و کارفرما یعنی شرکت عمران پردیس نسبت به قبل خیلی بهتر شده است و مسؤولان فعلی پیگیر جمع کردن پروژه هستند اما مشکلات اصلی به نبود نیروی انسانی و نقدینگی شرکت عمران مربوط میشود. بعد از افزایش نرخ ارز، قیمت دستمزد، مصالح و نصبیات به همین نسبت افزایش یافته است. شرکت عمران یک سری منابع داخلی دارد که از طریق فروش عرصه تأمین میکند اما این مبالغ شاید به ۷۰ میلیارد تومان هم نرسد؛ در حالی که در فاز ۸ به حدود ۷۵۰ میلیارد تومان نقدینگی نیاز داریم.
شفیعی بیان میکند: با توجه به اینکه فروش عرصه به صورت اقساطی انجام میشود در کوتاه مدت نمیتواند به پروژه سرعت بدهد. البته وام برای پروژههای باقیمانده از ۴۰ به ۵۰ میلیون تومان افزایش یافته که با توجه به ۲۶ هزار واحد در فاز ۸ رقمی معادل ۲۶۰ میلیارد تومان میشود که میتواند کمک خوبی باشد. الباقی باید از طریق تهاتر زمین تأمین شود که به دلیل رکود ساخت و ساز، تقاضا برای زمینهای پردیس، چندان زیاد نیست.
وعده تحویل ۴۰ هزار واحد تا پایان سال
با توجه به تاکید رئیسجمهور بر تسریع پروژههای مسکن مهر، مسؤولان اجرایی و نمایندگان، مرتباً مسائل پردیس را پیگیری میکنند که در نوع خود قابل تقدیر است؛ آخرین پیگیری از این نوع به نشست ۱۸ تیرماه مهرآبادی قائممقام وزیر، موسوی نماینده تهران، بابایی معاون فرمانداری پردیس و هدایت مدیرعامل شرکت عمران پردیس با نمایندگان متقاضیان فازهای مختلف مربوط میشود. حبیبالله طاهرخانی، مدیرعامل شرکت عمران شهرهای جدید نیز به طور مرتب از پروژههای پردیس بازدید میکند اما کارها آنطور که باید و شاید پیش نمیرود. هدایت مدیرعامل عمران پردیس گفته است: برای تکمیل تمامی پروژهها به حدود ۴,۷۰۰ میلیارد تومان منابع مالی نیاز داریم که از این مبلغ حدود ۳,۱۰۰ میلیارد تومان از منابع داخلی شرکت عمران است که در صورت ابلاغ آئیننامه اجرایی میتوان از این منابع استفاده کرد و مابقی به صورت منابع نقد است. هدایت گفته که «تا پایان سال ۴۰ هزار واحد را افتتاح و به مالکان تحویل میدهیم». هدفی که تحقق آن با توجه به مشاهدات و بررسیها اگر ناممکن نباشد، بسیار بعید است.
اینجا بهشت است اما برای دلالان
در شرایطی که مشکلات در پردیس تمامی ندارد، مشقتهای معدود ساکنان هم در نوع خود تاملبرانگیز است. جولان سگهای ولگرد، نبود فروشگاه و نانوایی و درمانگاه و مسجد و … ساکنان را عذاب میدهد. مرد سالخوردهای که در طبقه دهم یکی از بلوکهای فاز ۵ مسکن مهر پردیس زندگی میکند میگوید: خرید یک نان برای ما ۱۱ هزار تومان خرج برمیدارد؛ ۵,۰۰۰ تومان کرایه رفت و ۵,۰۰۰ تومان کرایه برگشت از پردیس است. همه این مصائب در حالی رقم میخورد که پردیس مثل نامش قرار بود بهشت ساکنان شود؛ البته بهشت است اما گویا برای دلالها.