خوانندگان مستقل هرازگاهی اعتراضی میکنند و دیگران هم گویا تشخیص دادند که حرف نزنند تا همان آب باریکهشان قطع نشود. اینبار میخواهیم ببینیم آیا گردش مالی در موسیقی ارزش ریسککردن دارد یا نه؟ برای خلق یک برند چقدر باید هزینه کرد و چقدر این برند به سازندگانش سود میرساند؟ برای ساخت یک آلبوم موسیقی در شرایط فعلی چقدر باید هزینه کرد؟ آیا هنوز آلبومهای موسیقی فروش میکنند؟ هزینههای تولید آلبوم موسیقی کجا برای تهیهکننده جبران میشود؟ قصه چیست؟
هرچند نمیشود رقم دقیقی بهدست آورد، اما برای دو سطح از تولید آلبوم به دو عدد عجیب میرسیم. فرض کنید شما یک خواننده معمولی هستید که میخواهید آلبومی را با هشت قطعه منتشر کنید. شما باید برای این کار رقمی نزدیک به ۶۰۶ میلیون تومان کنار بگذارید. این شرایط برای یک آلبوم حرفهای و قوی، ویژهتر است. نزدیک به رقم یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان هزینه این آلبوم میشود.»
درحالیکه همه میدانند تولید آلبوم فقط ضرر است چرا باید فردی پیدا شود و پیامدهای این ضرر را بهجان بخرد. مهمترین دلیل تولید آلبوم برای خوانندگان و تهیهکنندگان، بهرهبرداری از آنها در کنسرتهاست. درواقع کنسرتها منبع اصلی درآمد تهیهکنندگان هستند. البته اگر کمی خوششانس باشند و بتوانند خارج از ایران، مخاطبان خود را پیدا کنند، میتوانند بهصورت دلار درآمد کسب کنند.
با اینکه در شهرهای مختلف کشور، کنسرتهای متعددی برگزار میشود، اما مرکز اصلی و کانون توجه، تهران است. سالنهای اصلی را با هم مرور کنیم: سالن میلاد نمایشگاه بینالمللی، ۲۱۰۰ صندلی دارد. مرکز همایشهای برج میلاد ۱۷۰۰ صندلی، اریکه ایرانیان ۸۰۰ صندلی و تالار وحدت ۹۰۰ صندلی دارند. بیایید تصور کنید میانگین بلیت کنسرت ۹۰ هزار تومان است. یعنی یک سانس برگزاری کنسرت، درآمد ۱۸۹ میلیون تومانی بههمراه دارد. البته که هزینههایی چون اجاره سالن، اداره اماکن، نور و تجهیزات و صدا، گروه و خواننده، تبلیغات رسانهای و درصد سایتهای بلیتفروشی از آنها کسر میشود. نهایتا برای هر سانس در بدبینانهترین حالت، ۸۰ تا ۹۰ میلیون تومان برای کنسرتگذار میماند. این عدد را برای دو سانس در یک شب محاسبه کنید. حالا این رقم را در تعداد کنسرتهای داخلی و خارجی هر خوانندهای که خودتان دوست دارید ضرب کنید و ببینید چرا یک تهیهکننده حاضر است برای یک آلبوم و برای یکبار، رقم یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان هزینه کند. تهیهکننده با خواننده قراردادی معمولا پنج ساله میبندد و در هر زمان و مکانی که او بخواهد باید اجرا کند.
محسن رجبپور، مدیر برنامههای حامد همایون، سال ۹۶ در گفتوگو با «صبح نو» گفته بود: «در کشوری که دنیا فکر میکند در آن کنسرت برگزار نمیشود یا برگزاری کنسرت با محدودیت روبهرو است، ما توانستهایم در مدت زمان پنج ماه در نیمه نخست سال ۹۶، حدود ۲۳۹ اجرا داشته باشیم. بهجز چهار یا پنج استان در تمام ایران کنسرت برگزار کردهایم.»
درست شنیدهاید. ۲۳۹ اجرا در پنج ماه. ماشین حسابتان را حتما همراه داشته باشید. بدیهی است که هزینهها در دو سال قبل پایینتر از الان بوده و ملاک محاسبه اعدادی نیست که در این گزارش آمده است. اما باز هم عدد شگفتانگیزی فقط برای یک خواننده و تهیهکننده بهدست میآید. این طوری است که برخی تهیهکنندههای خاص از کنسرتهای یک خواننده، درآمد ۵ میلیاردی در سال دارند.