پاسخ ۳ عضو شورای نگهبان به شبهات درباره رای‌گیری‌ها، احراز صلاحیت‌ها و انتخابات الکترونیک
آیت‌الله سیّدمحمدرضا مدرسی یزدی عضو فقها و سیّدفضل‌الله موسوی عضو حقوقدان شورای نگهبان به مناسبت سالروز تأسیس این نهاد در برنامه‌ی گفتگوی ویژه‌ی خبری سه‌شنبه ۲۵ تیر ۱۳۹۸ حضور یافتند.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی شورای نگهبان، آیت الله مدرسی یزدی در پاسخ به سؤال مجری برنامه به شرح روند گردش کار در شورای نگهبان پرداخت و گفت: کیفیت بررسی در شورای نگهبان در مقایسه با لوایح و طرح هایی که به این شورا ارسال می شود اینگونه است که مجلس پس از تصویب لایحه یا طرح، آن را به شورای نگهبان ارسال می کند و ابتدا گروه‌های این شورا پیش از طرح آن در صحن شورا، آن را از نظر حقوقی و فقهی بررسی می‌کنند.
عضو فقهای شورای نگهبان با اشاره به اینکه مجمع مشورتی فقهی و پژوهشکده‌ی شورای نگهبان دو بازوی پشتیبانی و مشورتی این شورا هستند، افزود: گروه فقهی متشکل از استادان، فقها و مجتهدان برجسته در جلسات متعدد و با تعمق و بررسی‌های فراوان و تضارب آرا، موضوع را بررسی و نظر نهایی خود را به شورا ارسال و پژوهشکده شورای نگهبان هم که متشکل از حقوقدانانی توانا، زبده و تلاشگر هستند، مسائل را بررسی می‌کنند.
وی تصریح کرد: نظر مشورتی این دو گروه به اعضای شورای نگهبان ارائه می‌شود و این اعضا در جلسه رسمی با تعمق و تدبر، متن قانون را کلمه به کلمه بررسی و در نهایت رأی‌گیری و آن را تأیید یا رد می‌کنند. این مبحث گاهی زمان زیادی را دربرمی‌گیرد و ممکن است در یک جلسه نیز به اتمام نرسد.
آیت‌الله مدرسی‌یزدی در پاسخ به این پرسش که آیا مباحث شورای نگهبان در معرض عموم قرار می‌گیرد، اظهار داشت: همه جلسات شورای نگهبان به صورت صوتی و تصویری ضبط و پیاده می‌شود و از این باب می‌توان آن را جزو منابع علمی دانست که بعدها به عنوان یک ذخیره‌علمی در دسترس باشد.
عضو فقهای شورای نگهبان اضافه کرد: جلسات و نظرات اعضای شورای نگهبان به مرور بر روی سایت شورا قرار می‌گیرد کما اینکه مباحث بسیاری از سال‌های پیش تنظیم و تدوین شده و هم‌اکنون بر روی سایت شورای نگهبان قابل ملاحظه است و به هیچ عنوان دایره‌بسته‌ای در این زمینه وجود ندارد.
وی در پاسخ به این ابهام که برخی می‌گویند تصمیات شورای نگهبان قائل به فرد است، خاطرنشان کرد: اینکه گفته شود در شورای نگهبان تصمیمات را فقط یک یا دو نفر از اعضا می‌گیرند یک اتهام بی‌جا و بی‌اساس است و هیچ منشأیی ندارد. تصمیمات با رأی‌گیری از همه اعضا اتخاذ شده و هر شخص آزادانه و بدون محدودیت حرف‌هایش را در جلسه می‌زند و تبادل فکر و نظر می‌شود. در نهایت اگر ابهامی هم در رأی‌گیری پدید آید باز بر سر آن ابهام هم رأی‌گیری می‌شود. در امور مربوط به مباحث انتخابات هم همین روند و شکل قانونی طی می‌شود.
عضو فقهای شورای نگهبان در مورد ادعای رایزنی و لابی و فشار بر شورای نگهبان هم گفت: من فشار قابل ملاحظه‌ای نمی‌بینم. شاید از ما ناامید هستند چرا که همه می‌دانند چه اعضای فقها و حقوقدان پیشین و چه اعضای فعلی شورای نگهبان کسانی نیستند که تحت تأثیر فشارها و رایزنی های غیرمسئولانه قرار گرفته و نظرشان تغییر کند.
آیت‌الله مدرسی‌یزدی در پایان ضمن اعلام موافقت شورای نگهبان با اصل به کارگیری تجهیزات الکترونیکی در امر انتخابات یادآور شد: مسائل رایانه‌ای در معرض آسیب‌های زیادی است. دستگاه بزرگ انرژی هسته‌ای گرفتار یک بدافزار به نام «استاکس‌نت» شد. شرط اصلی برگزاری انتخابات الکترونیک، ایجاد صد درصد امنیت نظام رأی‌گیری است تا حق انتخاباتی مردم محقق شود و نباید اتفاقی که برای انرژی هسته‌ای افتاد برای انتخابات الکترونیک هم پیش بیاید.
در ادامه دکتر سیدفضل الله موسوی با اشاره به جایگاه و پاسداری شورای نگهبان از احکام اسلامی و قانون اساسی، در مورد پژوهشکده‌ی شورای نگهبان توضیح داد: کارشناسان حقوقی پژوهشکده‌شورای نگهبان که عموماً در حقوق عمومی و بین‌الملل تحصیل کرده‌اند در زمینه‌های تخصصی مختلفی مانندانواع معاهدات، بودجه و خیلی از مباحث مرتبط دیگر با لوایح و طرح‌ها را قبل از طرح در صحن علنی شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار داده و در واقع به نوعی بازوی کمکی و مشورتی برای این شورا هستند.
عضو حقوقدان شورای نگهبان در مورد چگونگی نحوه حضور اعضای این شورا در جلسات مجلس، گفت: بر اساس قانون اساسی، حضور اعضای شورای نگهبان در مذاکرات عادی مجلس شورای اسلامی اختیاری است اما زمانی که طرح یک فوریتی یا دو فوریتی باشد در این باره حضور اعضای شورای نگهبان البته نه همه‌ی آنها الزامی است.
وی ادامه داد: با توجه به اینکه مذاکرات مجلس شورای اسلامی از طریق بخش صدای رسانه ملی پخش می‌شود اعضای شورای نگهبان می‌توانند آن را بشنوند.
دکتر موسوی در باب وظایف انتخاباتی شورای نگهبان نیز خاطرنشان کرد: نظارت بر انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی و در صورت لزوم همه‌پرسی‌ها از جمله مهمترین وظایف شورای نگهبان است.
وی افزود: در مباحث مربوط به احراز صلاحیت هرچند مراجع چهارگانه از منابع می‌باشند اما دست شورای نگهبان در این زمینه بسته نخواهد بود چرا که برای نظارت هرچه دقیق تر و محقق شدن حق‌الناس می‌توان اطلاعات را از منابع دیگر استعلامی اخذ کرد چرا که مجلس جایگاه بسیار مهمی دارد و هرکسی شایستگی آن را ندارد.
عضو حقوقدان شورای نگهبان در پایان در مورد اتهام برخی افراد مبنی بر سلیقه‌ای بودن احراز صلاحیت‌ها توسط شورای نگهبان گفت: قطعاً اینطور نیست و بحث و بررسی جدی میان اعضای شورای نگهبان در این زمینه شکل می‌گیرد و رأی‌گیری در مورد افراد با در نظر گرفتن معیارهای قانونی و شرعی، کاملاً مخفیانه صورت می‌گیرد.
در ادامه سیامک ره‌پیک معاون اجرایی و امور انتخابات شورای نگهبان در ارتباط زنده‌ی تلفنی درباره‌اصلاح قانون انتخابات گفت: ایرادات و ابهامات شورای نگهبان عمدتاً به بحث استانی شدن و فرآیندهایی مانند پیش ثبت‌نام و ثبت‌نام بود و در حال حاضر در کمیسیون‌های مربوطه‌ی مجلس در حال رفع ایراد و ابهام است.
عضو حقوقدان شورای نگهبان اضافه کرد: به نظر می‌رسد موضوع استانی شدن به انتخابات امسال نرسد و اگر دوستان در مجلس باقی مانده ابهامات را در اسرع وقت رفع کنند شاید بتوان امیدوار بود که این طرح به انتخابات امسال برسد در غیر این صورت قانون فعلی ملاک خواهد بود.
ره‌پیک در پایان اشاره‌ای هم به موضوع الکترونیکی شدن انتخابات کرد و گفت: انتخابات الکترونیک معنای وسیعی دارد که به غیر از احراز هویت و صندوق اخذ رأی الکترونیکی، مابقی مراحل آن الکترونیکی شده است، کما اینکه در دوره پیش انجام گرفت، اما احراز هویت دارای اشکالات کوچکی است که در حال رفع آن هستیم و مسئله‌ی اصلی همان صندوق اخذ رأی الکترونیکی است که هنوز مشغول بحث و بررسی در مورد آن هستیم.
