ولیعهدی، بن سلمان را یک رئیس میلیاردر ساخت
محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی برای رسیدن به این موفقیت هتل لوکس ریتز-کارلتون ریاض را در نوامبر ۲۰۱۷ به زندان صدها مرد تبدیل کرد. بسیاری از زندانیان که برخی از بستگان او و شاهزادگان بودند، صرفا پس از آن آزاد شدند که حاضر شدند زمین، پول نقد و سهام‌هایشان را بدهند. به گفته مقام‌های سعودی، مجموع دارایی جمع‌آوری شده چیزی حدود ۱۰۷ میلیارد دلار شد.
به گزارش شبکه خبری بلومبرگ، این نمایش قدرت، چندین دهه قوانین نانوشته خاندان سری آل سعود را زنده کرد و عملا مخالفان بالقوه ولیعهد سعودی را به حاشیه راند. با ظهور بن سلمان به مقام ولیعهدی و وارث احتمالی تاج و تخت، او نه تنها رهبر سیاسی دوفاکتوی عربستان شد بلکه رئیس میلیاردر بی‌رقیب شرکت خانوادگی خود شد که دارایی آن تقریبا از هر سلسله دیگری در کره خاکی بیشتر است.
براساس برآوردهای تحلیلگران سیاسی و چهره‌های آکادمیک، شمار خاندان سعودی با احتساب نوزادان تا سالخوردگان به ۱۵ هزار تن می‌رسد. ثروت جمعی آن‌ها در شاخص میلیاردرهای بلومبرگ بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود که جزو چهارمین خاندان‌های ثروتمند جهان می‌شوند.
مرکز ارتباط بین‌المللی وزارت اطلاع‌رسانی سعودی به درخواست‌ها برای اظهارنظر واکنشی نشان نداده است.
این ارزیابی عمدتا براساس منابع قابل ردگیری درآمد اعضای آل سعود برای چندین دهه بوده است. دستمزدهای خاندان سلطنتی از سوی دفتر خصوصی پادشاه تقسیم می‌شود. دستمزدهای ماهانه، همانطور که یادداشت دیپلماتیک سفارت آمریکا در ۱۹۹۶ نشان می‌دهد که ویلی‌لیکس منتشر کرد، بین ۸۰۰ تا ۲۷۰ هزار دلار است و سالانه ۲ میلیارد دلار می‌شود. مشخص نیست که این ارقام از آن سال به چه صورتی تغییر کرده است. اگر دستمزدها هماهنگ با تغییرات، تورم یا درآمدهای نفتی سعودی تغییر کرده باشد و اگر دستمزدها در بازارهای ریاض سرمایه‌گذاری شده باشد، آل سعود احتمالا حدود یک تریلیون دلار می‌ارزد که آن را ثروتمندترین خاندان جهان می‌کند.
قطعا نفت خام عامل ثروت آل سعود است و شرکت نفت دولتی کنترل یک‌پنجم از ذخایر نفت جهانی را در دست دارد اما سلطه بی‌بدیل این خاندان بر ساختار قدرت و دسترسی به امتیازات داخلی اجازه فوران به آن داده است. تا همین اواخر، شاهزاده‌های رده بالا با وزیران دولتی همانند دارایی‌های شخصی برخورد می‌کردند. شاهزاده محمد بن سلمان این سیستم را تغییر داد.
استفان هرتوگ، نویسنده کتاب "شاهزاده‌ها، بانکدارها و بروکرات‌ها: نفت و دولت در عربستان سعودی" در سال ۲۰۱۰ و پروفسور دانشکده اقتصاد لندن نوشت: همواره مرزی غیرشفاف میان امور مالی و شاهزادگان ارشد وجود داشته است. تنها دو فرد با چنین نوع دسترسی مستقیمی باقی مانده‌اند؛ ولیعهد سعودی و پادشاه.
محمد بن سلمان مارس سال گذشته در مصاحبه با برنامه "۶۰ دقیقه" سی‌بی‌اسی درباره میزان ثروتش آن را بیش از یک میلیارد دلار تخمین زد. او گفت: شخص ثروتمندی هستم، نه فقیر. عضوی از خاندان حاکم هستم که صدها سال پیش از تاسیس عربستان وجود داشتند.
ولیعهد سعودی از زمان به تخت نشستن پدرش ملک سلمان در سال ۲۰۱۵، سردمدار آزادی‌ها طبق طرحی موسوم به "چشم‌انداز ۲۰۳۰" شده است تا تحولی در اقتصاد، مقابله با بیکاری و کاهش اتکا به نفت انجام دهد. زنان دیگر ممنوعیتی برای رانندگی یا سفر خارجی ندارند و می‌توانند در استادیوم‌های ورزشی حاضر شوند. قوانین جدید همچنین رفتن به سینما و کنسرت‌ها را مجاز می‌کند.
محمد بن سلمان با وجود تمام چالش‌های نشات‌گرفته از جنگ یمن، قتل جمال خاشقجی، حبس مخالفان سیاسی و فعالان که صدای منتقدان را درآورده است، رابطه نزدیک با دونالد ترامپ را حفظ کرده است. به نظر نمی‌رسد سلطه قدرت محمد بن سلمان در داخل تضعیف شده باشد و کنترل او بر ثروت آل سعود هم از این امر مستثنی نیست.
شرکت نفت دولتی عربستان که جزو سودآورترین شرکت های جهان است، سال گذشته بابت حق اعضای سلطنتی، مالیات و سود سهام ۱۶۲.۹ میلیارد دلار به دولت سعودی پرداخت کرد که مستقیما به خزانه دولت رفت. با این حال مشخص نیست چه میزان از آن به اعضای خاندان سلطنتی سعودی رسیده است.
الن والد، نویسنده کتاب "شرکت سعودی: پیگیری سود و قدرت پادشاهی سعودی" در سال ۲۰۱۸ نوشت: به لحاظ تاریخی تمایز اندکی میان خزانه دولت و متعلقات به خاندان سلطنتی وجود دارد. این یک پادشاهی مطلق است. وقتی بحث این باشد، پادشاه می‌تواند عملا هر چیزی را بگیرد.
در دهه‌های اخیر راه‌های کسب درآمد اعضای خاندان سلطنتی عربستان هم بیشتر بوده است. برخی از آن‌ها به عنوان رابط در قراردادهای بین‌المللی دولت وارد شده و پول گرفتند. عربستان از دیرباز بزرگترین واردکننده تسلیحات جهان بوده است و عمدتا با آمریکا، انگلیس و فرانسه داد و ستد دارند. این موارد جزو اهدافی بود که در سرکوب ۲۰۱۷ محمد بن سلمان هدف قرار گرفت.
اعضای آل سعود از پرهزینه‌ها هستند. تجزیه و تحلیل بلومبرگ نشان می‌دهد دست‌کم ۳۰ میلیارد دلار صرف رقابت‌های اسب‌دوانی، سهام عمومی و املاک و ۱.۶ میلیارد دلار صرف قایق‌های لوکس و دیگر موارد شده است.
