به نقل از پایگاه خبری هیل، جیمز ماتیس، وزیر دفاع سابق آمریکا که در ماه دسامبر از سمت خود استعفا کرد، طی حضور در "شورای روابط خارجی" در نیویورک گفته است: "زمانش که برسد درباره مسائل امور استراتژیک و خطمشی [دولت ترامپ] حرف می زنم؛ تردیدی در این موضوع ندارم اما لازم است به کسانی که مسئول محافظت از کشور در این برهه بسیار سخت هستند، یک فرصت بدهم".
او هنگام مباحثه درباره کتاب جدیدش به نام "کد آشوب: آموختن رهبری" اظهار داشت: "در موعد مطلوب -که نمیدانم چه زمانی باشد- درباره سیاست و استراتژی، اعتراضاتم را مطرح خواهم کرد". وی این کتاب را با همکاری یک نویسنده دیگر نوشته است.
ماتیس با معرفی کتابش طی هفته پیش، برای نخستین بار از زمان استعفایش در ماه دسامبر، به بیان اظهارات گستردهای پرداخت؛ او به طور مستقیم دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا را مورد انتقاد قرار نداده است، اما زمانی که ترامپ از برنامهاش مبنی بر خارج کردن تمام نیروها از سوریه صحبت کرد، ماتیس انتقادات غیر صریح خود را نسبت به این اقدام به قلم درآورد و در آن، به طور خاصی به اهمیت روابط با همپیمانان آمریکا اشاره داشت.
در متن نامه استعفای او که در کتاب مذکورش نیز چاپ شده، او به اختلافات خود و رئیسجمهوری آمریکا در اهمیت یاری گرفتن از دیگر کشورها تاکید کرده بود.
ماتیس گفت هرگونه انتقاد را به تعویق میاندازد زیرا به این معتقد نیست که در صورت ترک یک دولت بر سر یک موضوع، "میتوان بیرون رفت و شروع به صحبت کرد". او میگوید: "فکر نمیکنم این، کار درست باشد".
او خاطرنشان کرد: "ما یک رئیسجمهور، یک وزیر خارجه و یک وزیر دفاع داریم که در تلاش هستند تا از این تجربه بزرگ که من و شما آن را آمریکا مینامیم، محافظت کنند و من قصد ندارم کار آنها را به عنوان یک وزیر دفاع سابق که حال مسئول چیزی نیست، سختتر کنم".
این فرمانده سابق نظامی میگوید در تشخیص "نهادهای سیاسی و شایستگیهای سیاسی افراد"، به مردم آمریکا اطمینان دارد.
او در این باره میگوید: "من اعتماد زیادی به مردم آمریکا دارم، در مورد مردم آمریکا نگرانی ندارم".
ماتیس همچنین رد گفتگو با سی ان ان از عدم تمایلش برای انتقاد علنی از ترامپ دفاع کرد اما احتمال صحبت شفاف درباره نظرش در خصوص ترامپ پیش از انتخابات ۲۰۲۰ را رد نکرد.
او در نخستین مصاحبهاش پس از استعفا گفت که برای بیان صریح نظرش احساس مسئولیت میکند اما در عین حال سکوت را وظیفه دیگر خود میداند زیرا نسبت به مقامات فعلی آمریکا که با چالشهای ژئوپولیتیک بسیاری روبهرو هستند، احساس دین میکند.
ماتیس اظهار کرد، در حال حاضر نمیخواهد با "بیان نظرات مخالف" بر مشکلات مقامات آمریکا بیفزاید اما روشن کرد که "زمان مناسبی خواهد رسید تا درباره استراتژی و سیاست صحبت کند".
او در پاسخ به سوالی درباره احتمال بیان نظراتش پیش از انتخابات ۲۰۲۰ گفت: وقتی مسئولیت فعالانه خود را ترک میکنید، تعهدی را که برای دفاع و حمایت از قانون اساسی دارید، ترک نمیکنید اما به عنوان مردی که در آداب و رسوم نظامی و وزارت دفاع رشد کرده، فکر نمیکنم الان زمان مناسبی باشد که درباره مسائلی صحبت کنم که ارزیابیهای سیاسی هستند.
ماتیس در این گفتگو هشدار داد که دموکراسیهای غربی به دلیل نابردباری سیاست مدرن در خطر قرار دارند اما درباره اظهارات شخص دونالد ترامپ چیزی نگفت.
همچنین به نظر میرسید که ماتیس با ارزیابی ترامپ درباره شکست داعش مخالف است اما از انتقاد مستقیم از رییس جمهور آمریکا اجتناب کرد و به جای آن با گفتههای مایک پامپئو، وزیر امور خارجه آمریکا درباره داعش ابراز موافقت کرد و گفت: درست است، داعش در حال احیا است و ما باید با آن مقابله کنیم.
او در پاسخ به سوالی درباره درست یا غلط بودن گفتههای ترامپ درباره شکست داعش گفت، وضعیت از چیزی که ترامپ توصیف کرده، پیچیدهتر است.
ماتیس در این باره گفت: حتی اگر منطقه تحت تسلط آنان را تصرف کرده باشید به معنی شکست آنان نیست. داعش یک ایدئولوژی است که قدرتمندتر از نیروهای آن است و شکست آن دشوارتر است و بیشتر زمان میبرد.