سه هفته پیش بود که چند کمیسیون تخصصی مجلس طرحی درباره «تعطیلی پنجشنبهها» را بررسی کردند، در حالی کمیسیون و طراحان اصلی یعنی کمیسیون اجتماعی با آن مخالفت کردند، اما کمیسیونهای فرعی مانند کمیسیون آموزش و تحقیقات و فرهنگی از موافقان این طرح بودند؛ البته در کمیسیون اجتماعی مجلس کمیتهای برای بررسی این امر تشکیل شده و نظر نهایی کمیسیون به این کمیته بستگی دارد.
دو روزه شدن تعطیلات پایان هفته کشور از سال ۹۵ در مجلس شورای اسلامی مطرح شده است، اما شواهد امر به خوبی نشان میدهد که اهالی دولت و مجلس هنوز نتوانسته اند این موضوع را به سرانجام برسانند و به نظر میرسد که یکی از موانع دو روزه شدن تعطیلات در ایران به دلیل ترس از تاثیر این موضوع بر اقتصاد و تولید ناخالص کشور است.
بر اساس طرح پیشنهادی مجلس چنانچه طرح دو روزه شدن تعطیلات به تصویب برسد، باید ساعات کاری کارمندان طی هفته افزایش یابد تا به استاندارد ۴۴ ساعت در هفته برسد که این امر باعث ۹ ساعته شدن ساعات اداری خواهد شد؛ در حالی که مطالعات نشان میدهد که کشورهای اروپایی مانند فرانسه در حال تدوین قانونی برای کاهش ساعات اداری هستند، مجلس سعی دارد مضاف بر تعطیلی پنجشنبهها به کیفیت کار در دیگر روزهای هفته بپردازد، اما آیا این موضوع میتواند بهرهوری را در ادارهها و مراکز کشور بالا ببرد؟
ساعات کاری کشورهای مختلف در طول هفته
همچنین کارشناسان مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی معتقدند یکی از دلایلی که بر اساس آن پنجشنبهها نمیتواند در تمامی استانها و شهرستانها تعطیل باشد، به امکانات و زیرساختهای آموزشی مربوط است چراکه با اضافه شدن یک روز به تعطیلات این نهادها، عملا برنامهریزی آموزشی دچار نابسامانی میشود.
احمد امیرآبادی فراهانی عضو هیئت رئیسه مجلس با اشاره به طرح تعطیلی روزهای پنجشنبه میگوید که «ابتدا باید هدف از این طرح و تعطیلی روزهای پنجشنبه را در مجلس بررسی کرد و اگر هدف از آن رونق اقتصادی باشد با توجه به تجارت و ارتباطات با بانکهای سایر کشورها نفعی از لحاظ اقتصادی ندارد، در کشورهای دیگر روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل است و تعطیلی پنجشنبه و جمعه در کشور ما از لحاظ اقتصاد به ضرر خواهد بود».
این نماینده مجلس بر این باور است که «ابتدا باید هدف از تعطیلی روز پنجشنبه را کاملا مشخص و تبیین شود، اگر هدف از تعطیلی پنجشنبهها بحث بهرهوری انرژی است، باید بر روی این طرح یک کار کارشناسی عمدهای صورت بگیرد تا هدف آن مشخص شود، اما طرحی که ارائه شده هدف گذاری مشخصی ندارد، البته طراحان اعلام کردهاند که برای تقویت بنیان خانواده میخواهند پنجشنبهها را تعطیل کنند اکنون ساعت کاری در شهرستانها تا ۱۴ است و تعطیلی پنجشنبهها در بخشهای عملیاتی جواب نخواهد داد».
محمدرضا تابش عضو کمیسیون برنامه و بودجه موافق این طرح است و میگوید که «اشتغال به کار و بازدهی مطلوب امروز جزء مقولههایی است که مورد توجه افکار عمومی بوده و به عنوان یک ملاک و معیار ارزیابی حکومتها و دولتها قرار میگیرد، در صورت تعطیلی پنجشنبه باید این ساعت کاری در مابقی روزهای هفته قرار بگیرد تا بهره وری در محیط کار افزایش یابد».
نماینده مردم اردکان ادامه میدهد «اینکه برخی کارمندان در ساعت کاری بسیاری از وقت خود را صرف خوردن صبحانه، حل کردن جدول، گشت و گذار در فضای مجازی بگذرانند، درست نیست و به آن کار کردن نمیگویند، لذا باید تدبیری اندیشید تا کارمندان در ساعت کاری بیشترین بازدهی داشته باشند که این موضوع به مقوله مدیریت بازمیگردد، حال این تعطیلی پنجشنبهها حتی میتواند موکول به شنبه شود و جمعه و شنبه در کشورمان تعطیل شود، زیرا باید نگاهی هم به تقویم بین المللی و مباحث اقتصادی و تجاری داشته باشیم، زیرا نمیتوان با توجه به تعطیلی شنبه و یکشنبه در کشورهای دیگر و همچنین تعطیلی پنجشنبه و جمعه در کشور خودمان چهار روز ارتباطات بین المللی خود را از دست بدهیم.»
دو روز تعطیلی آخر هفته جایز نیست
حسینعلی حاجیدلیگانی دیگر نماینده عضو کمیسیون برنامه و بودجه هم مخالف دیگری است که درباره دلایل مخالفت خود با این طرح میگوید «معتقدم در تهران هم باید مانند شهرستانها روزهای پنجشنبه ادارات باز و مشغول کار باشند تا جوابگوی مراجعان شهرستانهای خود باشند، میزان ساعت کار در بخش دولتی و نه کارگری کم است و باید افزایش یابد.
حاجیدلیگانی ادامه میدهد «آنهایی که شغل دولتی ندارند زحمت بسیاری میکشند و متأسفانه ساعت کاری افرادی که در بخش دولتی مشغولند نسبت به شرایط کنونی کم است، لذا نه تنها ساعت کاری ادارات نباید کاهش پیدا کند بلکه باید افزایش یابد.
او ادامه میدهد زمانی که روزهای پنجشنبه تعطیل شود به دلیل نزدیک نبودن روزهای تعطیل آخر هفته کشورمان با تعطیلات سایر کشورها، طبیعی است در مراوداتمان مشکل ایجاد شود، بر این اساس با کلیات طرح تعطیلی پنجشنبهها مخالف هستم، زیرا در شرایط فعلی آن را برای کشور لازم نمیدانم.
تعطیلی پنجشنبهها برای دولت بار مالی دارد
احد آزادیخواه عضو کمیسیون فرهنگی با اشاره به طرح تعطیلی پنج شنبهها در ادارات و مراکز دولتی، میگوید «تعطیلی پنجشنبهها مضراتی برای ما خواهد داشت، به عنوان مثال وقتی یک روز کاری را در هفته به عنوان تعطیلات اعلام کنیم، ارائه خدمات به مردم کاهش پیدا میکند، ممکن است نارضایتیهایی را به دنبال داشته باشد، بر این اساس من مخالف این طرح هستم».
عضو کمیسیون فرهنگی تاکید میکند «البته موافقان این طرح معتقدند که بانوان شاغل و دارای فرزند باید ساعات دیگری را در کنار خانواده سپری کنند، اما برای تحقق این امر نیاز به تعطیل کردن پنجشنبهها نداریم و میتوانیم این موضوعات را به عنوان استثنا در جای خودش در نظر بگیریم».
اکنون طرح دو روزه تعطیلی پنجشنبهها در کمیتهای تخصصی در حال بررسی کارشناسی است، اما با فرض تصویب شدن آن در صحن علنی مجلس، باید زیر ساختهای لازم برای اجرای آن اندیشیده شود تا نظام اقتصادی، آموزشی و خدمات رسانی مغفول نماند؛ همچنین به نظر میرسد نمایندگان مجلس باید در قانونگذاری برای تنظیم ساعات کاری در ادارات، تحقیقات کارشناسی انجام دهند، چراکه پخش کردن ساعات کاری روز پنجشنبه در سایر روزهای هفته در عمل به معنای کاهش بهره اقتصادی و اجتماعی هر ساعت زمان صرف شده از سوی کارکنان بخش عمومی برای ارائه خدمات به شهروندان است.