بازار نفت عربستان بعد از انفجار آرامکو به کدام کشورها می‌رسد؟

بلومبرگ در گزارشی به بررسی کشورهایی پرداخته است که در صورت طولانی شدن روند احیای تولید ۵.۷ میلیون بشکه در روز عربستان سعودی را که در نتیجه حمله به تاسیسات پالایش ابقیق و میدان نفتی خریص از دست رفته است، جبران کنند.

مقامات شرکت نفتی دولتی آرامکوی سعودی درباره روند احیای تولید خوش بینی کمتری پیدا کرده اند. حداکثر ظرفیت مازاد تولید که ممکن است در هفته های آینده اضافه شود، حدود ۳.۹ میلیون بشکه در روز است.

این آمار خوش بینانه ارزیابی شده است و شامل ازسرگیری تولید منطقه بی‌طرف است که مشترکا بین عربستان سعودی و کویت قرار دارد و همچنین شامل استفاده از مازاد ظرفیت تولید خود عربستان سعودی است که عمده آن باید همچنان در تاسیسات ابقیق یا خریص فرآوری شود و بنابراین غیرقابل استفاده است.

*عربستان سعودی

• تولید اوت: ۹.۸۳ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت تولید: ۱۱.۵ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت مازاد تولید قابل استفاده: حداکثر ۱.۶۷ میلیون بشکه در روز

عربستان سعودی روی کاغذ ۱.۷ میلیون بشکه در روز ظرفیت مازاد تولید دارد اما مکان دقیق این ذخایر مشخص نیست. اگر این ظرفیت در میدانهای بزرگ غوار، شیباح یا خریص باشد، بعید است قابل استفاده باشد زیرا نفت خام این میادین در ابقیق فرآوری می‌شود.

در میادین فراساحلی مانند مانیفا و سفانیه ظرفیت مازاد تولید وجود دارد و نفت فراساحلی در ابقیق فرآوری نمی‌شود بنابراین این میادین ممکن است مورد استفاده قرار گیرند.

*امارات متحده عربی

• تولید اوت: ۳.۰۷ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت تولید: ۳.۴ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت مازاد تولید قابل استفاده: حداکثر ۲۰۰ تا ۳۳۰ هزار بشکه در روز

تولید امارات متحده عربی در نوامبر سال ۲۰۱۸ به ۳.۲۷ میلیون بشکه در روز رسید که نشان می‌دهد این کشور می‌تواند تولیدش را بین ۲۰۰ تا ۳۳۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد.

*کویت

• تولید اوت: ۲.۶۸ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت تولید: ۳.۱۵ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت مازاد تولید قابل استفاده: حداکثر ۴۷۰ هزار بشکه در روز

ظرفیت تولید نفت گزارش شده کویت ۳.۱۵ میلیون بشکه در روز است که شامل سهم تولید منطقه بی‌طرف است که با عربستان سعودی مشترک است اما کویت از دهه ۱۹۷۰ بیش از سه میلیون بشکه در روز نفت تولید نکرده است. تولید فعلی این کشور ۲.۶۸ میلیون بشکه در روز است که نشان می‌دهد می تواند تولیدش را به میزان ۴۷۰ هزار بشکه در روز افزایش دهد.

*منطقه بی‌طرف

• تولید اوت: صفر

• ظرفیت تولید: ۵۰۰ هزار بشکه در روز

• ظرفیت مازاد تولید قابل استفاده: ۵۰۰ هزار بشکه در روز

این منطقه میان عربستان سعودی و کویت مشترک است اما در نتیجه اختلاف میان دو کشور، میادین خفجی و وفرا در منطقه بی‌طرف از سال ۲۰۱۵ تولید نداشته اند. این میادین ظرفیت تولید حداکثر ۵۰۰ هزار بشکه در روز نفت سنگین را دارند.

ازسرگیری تولید این منطقه نمی‌تواند یک شبه انجام بگیرد. شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی هفته گذشته در دوبی گفته بود مسائل مربوط به منطقه بی‌طرف عمدتا فنی هستند و وی انتظار دارند تا چند ماه آینده وضعیت روشنی از آنها داشته باشد.

*روسیه

• تولید اوت: ۱۱.۲۹ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت تولید: ۱۱.۴۵ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت مازاد تولید قابل استفاده: ۱۶۰ هزار بشکه در روز

روسیه در راستای توافق کاهش تولید اوپک پلاس، تولید خود را کاهش داده است. تولید این کشور در دسامبر و پیش از اجرای دور جدید توافق کاهش تولید در ژانویه، به ۱۱.۴۵ میلیون بشکه در روز رسیده بود. شرکتهای نفتی روسیه مطمئنا می توانند تولید نفت را به سطح مذکور برگردانند و از آن فراتر روند. معمولا در زمستان تولید نفت روسیه افزایش پیدا می کند با این حال نفت روسیه جایگزین خوبی برای گریدهای صادراتی عربستان سعودی نیست.

*قزاقستان

• تولید اوت: ۱.۸۵ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت تولید: ۲ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت مازاد تولید قابل استفاده: ۱۵۰ هزار بشکه در روز

اگرچه قزاقستان در توافق کاهش تولید اوپک پلاس شرکت کرده است اما تنها کاهش تولید این کشور در سال جاری در نتیجه فعالیت تعمیراتی بزرگترین میدان نفتی قزاقستان بوده است. تولید نفت این کشور در اوت به دلیل تعمیرات در میدان تنگیز محدود شد و تعمیرات در میدان کاراچاقاناک تا اوایل اکتبر ادامه خواهد داشت. قزاقستان قادر نخواهد بود پیش از اتمام فعالیت تعمیراتی، تولید نفت خود را افزایش دهد.

*آنگولا

• تولید اوت: ۱.۴ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت تولید: ۱.۵۳ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت مازاد تولید قابل استفاده: ۶۵ هزار بشکه در روز

تولید نفت آنگولا به دلیل فعالیت تعمیراتی و افت شدید نرخ تولید میادین فراساحلی این کشور کاهش پیدا کرده است. تولید ۱.۴ میلیون بشکه در روز در اوت کمتر از ۱.۵۳ میلیون بشکه در روز در اکتبر بود اما این کشور ممکن است برای بالا بردن سطح تولیدش با دشواری مواجه شود.

*الجزایر

• تولید اوت: ۱.۰۲ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت تولید: ۱.۰۷ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت مازاد تولید قابل استفاده: ۵۰ هزار بشکه در روز

الجزایر تولیدش را در راستای توافق اوپک پلاس محدود کرده است با این حال معلوم نیست چه میزان از کاهش ۵۰ هزار بشکه در روز تولید این کشور از نوامبر داوطلبانه و چه میزان نتیجه کاهش طبیعی تولید میادین نفتی این کشور بوده است.

*عمان

• تولید اوت: ۹۷۰ هزار بشکه در روز

• ظرفیت تولید: یک میلیون بشکه در روز

• ظرفیت مازاد تولید قابل استفاده: ۳۰هزار بشکه در روز

وزارت نفت و گاز عمان تولید ۹۷۰ هزار بشکه در روز نفت در اوت را اعلام کرده است که نشان می دهد ظرفیت مازاد تولید این کشور ۳۰ هزار بشکه در روز و اندکی بیشتر از کاهش ۲۵ هزار بشکه در روز است که تحت توافق اوپک پلاس موافقت کرده است.

*آمریکا

• تولید اوت: ۱۲.۳۷ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت تولید: ۱۲.۵ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت مازاد تولید قابل استفاده: ۱۳۰ هزار بشکه در روز

تولید نفت آمریکا پس از این که از طوفان بَری احیا شد، به ۱۲.۳۷ میلیون بشکه در روز رسیده است. رشد تولید هفتگی به ۱۲.۵ میلیون بشکه در روز پایدار نبود و اندکی کاهش پیدا کرد. صادرات نفت خام آمریکا نیز از اواسط اوت به اندکی بیش از سه میلیون بشکه در روز رسیده است.

بیش از ۱۰ پایانه صادرات جدید برای نفت خام آمریکا پیشنهاد شده که قادر به تحویل هشت میلیون بشکه در روز نفت خام هستند اما پیش از سال ۲۰۲۲ بعید است عملیاتی شوند. زیرساخت صادرات عامل محدودکننده هر گونه افزایش تولید نفت آمریکا در هفته‌های آینده خواهد بود و ممکن است آن را به حدود ۴۷۵ هزار بشکه در روز محدود کند.

*ایران

• تولید اوت: ۲.۲۱ میلیون بشکه در روز

• ظرفیت تولید: ۳.۸۳ میلیون بشکه در روز

صادرات نفت ایران تحت تحریمهای آمریکا قرار دارد و ایران می‌تواند تولیدش را حدود ۱.۶ میلیون بشکه در روز افزایش دهد.

*سایر کشورهای اوپک پلاس

هیچ یک از سایر کشورهای اوپک ظرفیت مازاد تولید قابل توجهی ندارند. عراق که تولید نفت خود را در اوت به ۴.۷۸ میلیون بشکه در روز افزایش داد، در نشست هفته گذشته کمیته نظارتی مشترک وزیران اوپک و غیراوپک در ابوظبی با محدود کردن تولیدش موافقت کرد. ثامر غضبان، وزیر نفت عراق اعلام کرد وی دستور داده است کاهش صادرات نفت آغاز شود و حداقل از سپتامبر ۱۲۵ هزار بشکه در روز کاهش پیدا کند. این کاهش ممکن است اکنون لغو شود اما تولید عراق بعید است به بالاتر از سطح اوت افزایش پیدا کند.

سایر کشورهای اوپک نزدیک سطح ظرفیت تولیدشان نفت تولید می‌کنند. تولید لیبی همچنان درگیر مشکلات امنیتی این کشور است اما نزدیک به بالاترین سطح خود از زمان سقوط قذافی در سال ۲۰۱۱ قرار دارد. تولید نیجریه نیز با آغاز فعالیت میادین جدید و کاهش شمار حملات به خطوط لوله نفت در منطقه نیجر دلتا، افزایش پیدا کرده و اکنون به سطح بازگشته که آخرین بار در سال ۲۰۱۵ مشاهده شده بود و امکان افزایش بیشتر را ندارد.

سایر اعضای غیرعضو اوپک در گروه اوپک پلاس شامل جمهوری آذربایجان، بحرین، برونئی، مالزی، مکزیک، سودان جنوبی و سودان افت طبیعی تولید داشته اند در نتیجه تا سطحی که می‌توانند نفت تولید می‌کنند و ظرفیت مازاد تولید ندارند.