حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی درباره خواص دمنوش زنیان گفت: گیاه زنیان با دارابودن انواع ویتامینها از گروههای A، C وE و ویتامینهای گروه B و مواد معدنیای مانند سدیم، پتاسیم، آهن و فسفر دارای خواص متعدد و ویژهای است که آن را به گیاهی ارزشمند در طب سنتی تبدیل کرده است.
وی ادامه داد: این گیاه به دلیل مقادیر بالای تیمول که دارای خواص ضد باکتری طبیعی است، میتواند در پاک سازی ریه ها و بهبود علائم سرماخوردگی، برونشیت و آسم موثر باشد. همچنین اثرات ضدالتهابی تیمول موجود در آن در کاهش خطر ابتلا به آرتروز و دردهای مفصلی و برطرف کردن سریع دندان درد نقش بسزائی دارد.
عظمایی افزود: دمنوش این گیاه با افزایش سوخت و ساز بدن، در کاهش حجم چربیهای شکمی موثر است و به درمان مشکلات سوءهاضمه و اختلالات گوارشی کمک میکند، در کنترل قند، فشار و چربی خون موثر است و سنگ کلیه و کیسه صفرا را دفع میکند.
این پژوهشگر طب سنتی گفت: در کنار خواص مفید این گیاه دارویی، مصرف زنیان عوارض جانبی هم دارد. مصرف بیش از حد این گیاه عوارضی مانند آلرژی و حساسیت را به دنبال دارد که با علائمی مانند تهوع، استفراغ، سوزش پوست و سردرد قابل تشخیص است.
وی ادامه داد: خانم های باردار نباید از این گیاه استفاده کنند و مصرف زنیان ممکن است سبب برخی عوارض کبدی شود و خطر خونریزی را به همراه داشته باشد.
برای تهیه ۲ لیتر شربت زنیان، یک لیتر از عرق زنیان، یک لیترعرق زیره، ۵۰ گرم بذر زنیان، ۵۰۰ گرم عسل و کمی آبلیموی ترش تازه لازم است.
عرق زنیان و زیره را باهم مخلوط کنید و بذر زنیان را به این مخلوط اضافه کرده و بگذارید سه ساعت بماند. مخلوط بذر زنیان و عرقیات را پنج دقیقه بجوشانید و پس از اینکه دمای مخلوط بذر زنیان و عرقیات به ۵۰ درجه سانتیگراد رسید آن را صاف کنید. در ادامه عسل را به مخلوط صاف شده اضافه کنید و آن را خوب هم بزنید تا قوام لازم برسد.
این شربت را میتوان به مقدار چهار لیوان در روز و به دفعات، صبح ناشتا و سی دقیقه قبل از صبحانه، پس از ناهار، ۳۰ دقیقه قبل از شام و پیش از خواب مصرف کرد.
زنیان، گیاهی یک ساله و بومی کشور هند است که در ایران هم میتواند رشد کند. میوهی کوچک این گیاه با ظاهری بیضی شکل و رگه دار مزه ای تند و تیز دارند و عطر و بوی آن مانند آویشن است.