بررسیها و تحقیقات اخیر نشان میدهد که یک نوع ژن خاص میتواند نقش حفاظتی از قلب و عروق داشته و در جلوگیری از ایجاد بیماریهای قلبی مفید باشد. این ژن کشفشده جدید، MeXis نامیده شده که در سلولهای اصلی و کلیدی در داخل شریانها قرار میگیرد تا به حذف کلسترول اضافی از عروق خونی کمک کند. مطالعات انجامشده نشان میدهد که ژن MeXis بیان یک پروتئین را کنترل میکند که در اثر آن کلسترول اضافی از سلولهای دیواره رگهای خونی خارج شود. لازم به توضیح است که بیان ژن، فرایندی است که در آن اطلاعات درون ژن استفاده میشود تا یک محصول کاربردی از آن به دست آید.
ژن MeXis نمونهای از یک ژن خودخواه (selfish gene) است که پیشازاین تصور میشد هیچ کارکردی ندارد چراکه پروتئینی تولید نمیکند. اما با تحقیقات اخیر مشخصشده است که این ژن بهظاهر غیرمفید، بدون تولید پروتئین قادر به انجام عملکردهای بیولوژیکی است و علاوه بر آن میتواند مولکولهای خاصی به نام RNA غیر کدگذاری طولانی یا lncRNA را تولید کند.
پیتر تانتونوز (Peter Tontonoz) از اعضای ارشد این گروه پژوهشی در رابطه با ژن فوقالذکر گفت: «این بررسیها و مطالعات جدید به ما نشان داد که مولکولهای خاص lncRNA برای عملکرد درونی سلولهای درگیر در توسعه بیماریهای قلبی نقش مهمی دارند. تحقیقات نشان میدهند که ژنهای بسیاری همچون ژن MeXis با کارکردهای نامشخص وجود دارند. با ادامه دادن این مطالعات اخیر میتوان چگونگی عملکرد مولکولهای RNA غیر کدگذاری طولانی را پیدا کرد که درواقع کشف این مسائل به فیزیولوژی و بیماریهای طبیعی منتهی میشود.»
در آزمایشهای انجامشده در این پروژه تحقیقاتی مشخصشده است که موشهایی که با کمبود ژن MeXis مواجه هستند نسبت به موشهایی که از سطح طبیعی این ژن برخوردارند، دو برابر بیشتر دچار انسداد رگهای خونی شدهاند. علاوه بر آن افزایش سطح ژن MeXis به سلولها کمک میکند که کلسترول بیشتری را از رگهای خونی حذف کنند.
در مرحله بعدی مطالعات، پژوهشگران به بررسی مسائل مهم از قبیل:
چگونه ژن MeXis بر عملکرد سلولهای دیواره رگهای خونی تأثیرگذار هستند؟
روشهای مختلف برای تغییر فعالیت ژن MeXis
خواهند پرداخت. علاوه بر آن پژوهشگران بسیار علاقهمند هستند که بدانند آیا میتوان از ژن MeXis برای درمان بیماریهای قلبی – عروقی استفاده کرد و آن را بهعنوان یک هدف مهم دنبال خواهند کرد.
تمر سلام (Tamer Sallam) از دیگر پژوهشگران این گروه در رابطه با این ژن جدید گفت: «تصور اینکه مولکولهای خاص lncRNA بهطور مستقیم در بیماریهای رایج مانند ایجاد پلاک در رگهای خونی دخالت دارند، میتواند راه جدیدی را برای محققان باز کند تا بتوانند با تفکر و بررسیهای بیشتر در این رابطه به نحوه تشخیص صحیح و درمان بیماریهای قلبی دست پیدا کنند. در اینجا این پرسش مهم مطرح میشود که چگونه این ژنها در سلامت و یا بیماری دخالت دارند؟ ما امیدواریم که در مرحله بعدی این پروژه تحقیقاتی به پاسخ این پرسشها دست پیدا کنیم.»
منبع: سیناپرس