سعید سلطانی؛ کارگردانی که از «پس از باران» به سریال ستایش رسید!
در سال ۱۳۷۹ سریالی از شبکه سوم پخش شد که توانست خانواده‌ها را برای ۴۰ قسمت پای تلویزیون میخکوب کند.
سریالی که با صدای پر سوز فریدون پوررضا شروع می‌شد و دلتنگی و سوز سریال با صدای او بر تن تمام بینندگانش می‌نشست. سریالی که مخاطبانش را هفته‌ها با خود در انتظار قسمت بعدی کشاند و در خاطر جمعی ایرانیان معاصر ماندگار شد. اما شاید کمتر کسی که از نام کارگردان سریال «پس از باران» بی‌خبر باشد، باور کند که سریال «ستایش» نیز ساخته همان کارگردان یعنی سعید سلطانی باشد.
«پس از باران» شهری و روستایی را پای تلویزیون کشاند
«پس از باران» روایت اربابی بود که به علت ناباروری همسر اولش در شرایطی و به اصرار همسر اولش، برای داشتن فرزند با یکی از رعیت‌های خود که انتخاب شده است، ازدواج می‌کند. در این سریال به خوبی سختی‌ها و رنج‌هایی که مردم در زمان روابط رعیت_اربابی در زمان پهلوی متحمل شده بودند، به تصویر کشیده می‌شود. بازی بسیار خوب بازیگرانی همچون محمود پاک نیت در نقش ارباب، کتایون ریاحی در نقش همسر اول ارباب به نام خانم بس، مرجان محتشم در نقش همسر دوم ارباب به نام شهربانو، بهزاد فراهانی، ثریا قاسمی، جمیله شیخی، نیکو خردمند، کیومرث ملک مطیعی، رحیم نوروزی و... برای همیشه در ذهن مخاطبان ماندگار شد. علاوه بر بازی خوب در این سریال آنچه که تاثیر فراموش‌نشدنی از خود به جای گذاشت صدای فریدون پوررضا خواننده گیلانی است. خود پوررضا در مورد موسیقی متن این سریال گفته بود: «آن زمانی که من «پس از باران» را خواندم این صدا فریاد جوامع شهر زده هم بود. این فریاد علیه کسانی بود که بر سر ما خراب شدند و موسیقی محلی ما را از بین بردند. من گیلانی هستم و افتخار می‌کنم که گیلانی هم هستم. این‌گونه بود که این شعر را از دروازه دل‌ها عبور دادم و توانستم شهری و غیر شهری را جذب این شعر کنم. البته کلمات این شعر را کمتر کسی متوجه می‌شد، اما با اینکه کمتر کسی معنای شعر را متوجه می‌شد اما این سوز و آه ترانه خیلی از مردم را در شهرها و روستاها پای تلویزیون کشانید.»
به این سریال نقدهایی هم در آن زمان وارد شد. در سریال این‌گونه نشان داده شد که همسر اول ارباب در پاداش برای از خودگذشتگی که برای ارباب همسر دوم انتخاب کرد صاحب فرزند شد. این ماجرا نقدی بود که از سمت زنان در مورد این سریال مطرح شد. از طرفی برای مخاطب برقراری ارتباط میان اتفاقاتی که در گذشته و حال رخ می‌داد اندکی سخت بود اما بازی خوب و دیگر عوامل در کار توانسته بود این ضعف را بپوشاند و برای همیشه این سریال را در حافظه جمعی ماندگار کند.
از کارمندی تا کارگردانی
سعید سلطانی اگر یک اثر برای ماندگار شدن در کارنامه کاری خود داشته باشد باید سریال «پس از باران» را نام برد. سلطانی را می‌توان یکی از کارگردان‌های تقریبا پر کار صدا و سیما دانست. کارمند آموزش و پرورش بود که به خاطر فعالیت در تلویزیون کارمندی را برای همیشه کنار گذاشت. اما آیا یک سریال موفق در کارنامه به کنار گذاشتن زندگی کارمندی برای او می‌ارزید؟ سلطانی بعد از استعفا از اداره تمام انرژی خود را به ساخت فیلم و سریال گذاشت که برخی از آنها را کارگردانی، تدوین یا نوشتن را برای شبکه‌های یک، دو و سه بر عهده داشت. مجموعه‌های تلویزیونی «میعاد در سپیده دم» ،«جوانی»، «شکرانه» «رسم عاشقی» «لبه تاریکی»، «سال‌های برف و بنفشه»، «شکرانه»، «مأمور بدرقه» از جمله کارهای اوست که هیچ کدام از آنها محبوبیت «پس از باران» را به دست نیاورد و حتی سریال «ستایش» نقدهای فراوانی به سمت او روانه کرد.
ستایش کارنامه سلطانی را تغییر داد
تا کنون در صدا و سیمای ایران کم سابقه بوده است که سریالی در حال پخش به علت کیفیت پایین از پخش آن جلوگیری شود. سری نخست سریال ستایش آذر ماه ۱۳۸۹ آغاز شد و با جذب مخاطب کارگردان را به این فکر انداخت که سری دوم را نیز بسازد. اما سری دوم این سریال سرانجامی خوش نداشت. سری دوم این مجموعه از سال ۱۳۹۲ آغاز شد و به علت کیفیت پایین و نقدهایی که به گریم، بازی، داستان و... این سریال وارد شد، عزت‌الله ضرغامی، رئیس وقت سازمان صدا و سیما پس از دیدن آخرین قسمت پخش شده این سریال از کیفیت پایین این کار صحبت کرد و توقف یا بازتدوین این مجموعه را درخواست کرد تا اندکی وضعیت کیفی این مجموعه بالا برود. ضرغامی به بی‌محتوایی و به درازا کشاندن فیلم معترض بود و دستور داد اگر مشکل این فیلم با بازتدوین حل نمی شود، جلو پخش آن گرفته شود. اما سری دوم ستایش برای سعیدی درس عبرت نشد و حالا فصل سوم این سریال نیز انتقادهای بسیاری را به سمت خود روانه کرده است. گریم، داستان رنج‌آور و تلخ اغراق‌شده، اشتباهات بسیار کارگردانی و نویسندگی همه سبب شده‌است که سعید سلطانی باز هم از کارنامه کاری گذشته خود تنزل پیدا کند و شاید کارگردان را به این فکر بیاندازد که اگر نمی‌تواند پس از بارانی دیگر بسازد، ستایشی دیگر نسازد.
