خدمات ارزش افزوده (Value Added Services) که به اختصار VAS نامیده میشوند، شامل مواردی غیر از خدمات استاندارد اپراتورها مانند تماس صوتی و پیامک معمول است. در خدمات ارزش افزوده تلفن همراه ابزارهایی مانند پیامک، تماس و دیتای مصرفی بهعنوان ابزار ارائه خدمات استفاده میشود و معمولا خدماتی از جمله مسابقات و رأیگیری، تبلیغات موبایلی، اطلاعرسانی، پرداخت موبایلی، زنگ انتظار تماس یا بازی آنلاین ارائه میشود.
اگر چه استفاده از این خدمات ارزش افزوده باید اختیاری و توسط کاربر انتخاب شود، اما به نظر میرسد توسط برخی از شرکتهای ارزش افزوده، کاربران ناخواسته به عضویت این سرویسها درآمده بودند و با توجه به اینکه این خدمات معمولاً هزینههای بالایی دارند، برای مثال ارسال یک پیامک ارزش افزوده به کاربر میتواند حداقل ۳۰۰ تومان هزینه داشته باشد.
سوءاستفاده برخی شرکتهای خدمات ارزش افزوده موجب شد وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات از تصمیم برای پایان وس خبر دهد. او چندی پیش در این باره اظهار کرد: شاید وقتش رسیده باشد که به زودی «کل سرویسهای ارزش افزوده» را برای همیشه تعطیل کنیم. دوستان دیگر به یقین رسیدهاند که در مورد حقالناس هیچ خط قرمزی ندارم، مخصوصا اگر از جیب مردم دزدی شود.
اما طبق اطلاعات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات محمدجواد آذری جهرمی بهتازگی با بیان اینکه هوشمندسازی بسترسازی حضور شرکتهای فناور و خلاق برای حل مسائل شهری است، گفت: هوشمندسازی شهری داستان شرکتهای ارزشافزوده نشود که فقط برای تعدادی سرمایهدار ارزشافزوده ایجاد کرده است نه برای مردم. اگر قرار است ارزشافزودهای در خدمات شهری ایجاد شود که برخی شرکتها بیایند کار کنند، باید این ارزشافزوده حسش به مردم منتقل شود نه اینکه دستش را در جیب مردم کند.
وی افزود: نباید با ساختارهایی که وجود دارد، انحصار ایجاد شود و شرکتی بهواسطه نزدیکی با یک اپراتور انحصاری در ارائه خدمات ایجاد کند و بعد اتفاقاتی بیفتد که امروز در ماجرای ارزشافزوده شاهدش هستیم. ارزشافزوده واقعی این است که دادههای شهری را باز بگذاریم و اجازه دهیم مسابقه خلاقیت برای حل مسائل شهری و مردم راه بیفتد.
آذری جهرمی تصریح کرد: دادههای باز (open source)، امروز یک موضوع ضروری است. دادههای شهری نباید در اختیار یک گروه خاص باشد که هم انحصار اقتصادی ایجاد میشود، هم فساد رخ میدهد و هم مردم بهرهمند نمیشوند و رضایت نخواهند داشت. نماد کاملش هم میشود فعالیتهای ارزشافزوده در کشور که سالانه اعداد بسیار بالایی در این حوزه درآمد کسب میکنند درحالیکه نه محل درآمد شفاف است و نه هزینه کرد این درآمدها.
وزیر ارتباطات تأکید کرده شما یک شرکت ارزشافزودهای را مثال بزنید که میشناسید. مگر میشود در بازار سالانه ۲۶۰۰ میلیارد تومانی شما یک بازیگر این حوزه را نشناسید. اگر ادعا میکنید که ۳۰ هزار شغل ایجاد کردهاند، پس یک شرکت و شغلهای ایجاد کرده را معرفی کنید.
در این راستا رضا الفتنسب -عضو هیات مدیره اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی- درباره مباحثی که درباره ایجاد مشاغل با استفاده از خدمات ارزش افزوده مطرح شده بود، گفت: اتفاقی که در حوزه وس رخ داده این است که برخی از ما حتی بعضا ناخواسته عضو این سرویسها شدیم. اینکه بگوییم خدمات ارزش افزوده ایجاد شغل کرده و بنابراین حالا آنها هر کاری که بخواهند، میتوانند انجام دهند، توجیهی ندارد.
او همچنین اظهار کرد: من فکر نمیکنم کسی مشکلی با وس صحیح داشته باشد و اگر چیزی باشد که مورد نیاز کاربران است، ایرادی ندارد، اما امروزه شاهدیم که حتی از طریق بدافزارها هم خیلی از مردم بدون اینکه بدانند، درگیر این موضوع شدند. شاهدیم دستی به جیب مردم رفته و بنابراین اینکه بخواهد ۳۰ هزار یا ۱۰۰ هزار شغل ایجاد کنند، اما بدون اینکه مردم بدانند از آنها پول بگیرند، هنر نیست و باید جلویش گرفته شود.