اوایل این نوشیدنی که از گیاه "کولا" در تولید آن استفاده میشد جنبه دارویی داشت و با وجود خاصیت آنزیماتیکی هضم مواد پروتئینی را در دستگاه گوارش تسهیل میکرد، اما به مرور گیاه "کولا" از فرمول نوشابه حذف و به جای آن اسید فسفریک و گاز کربینک جایگزین شدند.
همین تغییر فرمول موجب شد تا نوشابه به یکی از مضرترین نوشیدنیها در جهان تبدیل شود، اما طعم خوشمزه این نوشیدنی شیرین زیر زبان مردم جهان مزه کرده و با گذشت بیش از 200 سال از تولید این نوشیدنی، نوشابه حالا به یکی از نوشیدنیهای اصلی سفره مردم جهان تبدیل شده و در کنار وعده های غذایی به عنوان نوشیدنی اصلی سرو میشود.
ظاهرا دراین بین طعم نوشابه به مزاق ایرانیها خیلی خیلی خوش آمده، طوری که با مصرف سرانه 42 لیتر در سال، عملا چهار برابر میانگین جهانی نوشابه مصرف میکنیم!
این مصرف بالا در حالی است که این نوشیدنی شیرین و گازدار با ورود به بدن میتواند بلای جان افراد شود، بدون اینکه حتی خبردار شوند!
فرزاد بابایی کارشناس تغذیه در گفت و گو با ایسنا با اشاره به مضرات فراوان مصرف نوشابه، گفت: متاسفانه فرمول نوشابه از موادی است که هرکدام مضرات بسیاری برای بدن به همراه دارند.
وی افزود: در تولید نوشابه از قند "فروکتوز" استفاده میشود، شیرینی این قند 300 برابر بیشتر از "ساکاروز" یا همان قند معمولی است و همین مقیاس ساده میتواند اوج مضرات نوشابه را نشان دهد.
بابایی تصریح کرد: مصرف نوشابه با توجه به وجود فروکتوز در آن میتواند زمینه ساز ابتلای فرد به کبد چرب و چربی خون شود.
وی افزود: در کنار این فروکتوز، قند معمولی هم در نوشابه وجود دارد و این میزان بالای قند، موجب ایجاد سندرمی به نام مقاومت به انسولین در بدن میشود، چرا که با مصرف نوشابه زیاد قند خون بالا رفته و همین امر موجب تحریک ترشح انسولین میشود و به مرور سلولها دچار مقاومت در برابر انسولین شده و زمینه ابتلا به دیابت در فرد ایجاد میشود.
بابایی خاطرنشان کرد: همچنین فروکتوز موجود در نوشابه تولید اگزالات میکند که این ماده یکی از مواد اصلی تشکیل دهنده سنگ کلیه است و برای همین مصرف زیاد نوشابه میتواند موجب سنگساز شدن کلیهها شود.
بابایی به اسید فسفریک موجود در نوشابه اشاره کرد و افزود: این اسید موجب ایجاد تداخل در جذب کلسیم میشود و از طرفی دفع کلسیم را بالا میبرد و همین امر به مرور موجب ایجاد پوکی استخوان در افراد میشود.
این کارشناس تغذیه خاطرنشان کرد: در این زمینه، نوشابههای زرد نسبت به نوشابه های سیاهرنگ اسید فسفریک کمتری دارند و تنها از این جنبه کم ضررتر هستند.
بابایی به گاز موجود در نوشابه هم اشاره کرد وافزود: این گاز اثر منفی بر دستگاه گوارش دارد و باعث تولید بیش از حد اسید معده میشود.
این کارشناس تغذیه تصریح کرد: از طرفی این گاز میتواند موجب برگشت اسید معده به درون مری و گشاد شدن دریچه آن شود که برای زنان باردار بسیار خطرناک است.
وی افزود: همچنین این ریفلاکس و برگشت اسید میتواند در مواردی موجب پارگی مری شده و به مرور زمینه ساز ابتلا به سرطان مری شود.
وی با اشاره به تصور اشتباه مردم در خصوص رفع تشنگی با نوشابه، گفت: نوشابه نه تنها تشنگی را رفع نمیکند، بلکه فرد را تشنهتر هم میکند.
وی افزود: قند موجود در نوشابه غلظت خون را افزایش داده و آب از سلولها خارج شده و وارد خون می شود و برای همین بدن تشنهتر شده و نیاز به آب بیشتری دارد.
وی در تشریح دیگر مضرات نوشابه گفت: قند موجود در نوشابه موجب شده تا این نوشیدنی به یک نوشیدنی چاق کننده تبدیل شود و برای همین مصرف زیاد نوشابه میتواند به مرور موجب افزایش وزن و چاقی افراد شود.