علی ربیعی جامعه هدف این طرح را اقشار متوسط و ضعیف خانوارهای جامعه دانست که مجموعا پیشبینی میشود ۶۰ میلیون نفر را در برگیرد. به گفته او، با اجرایی شدن این طرح پیشبینی میشود که قدرت خرید گروههای هدف در این شرایط بهبود یابد. بر اساس گفتههای سخنگوی دولت، قرار است که این کمکها از طریق کارتهای بانکی صورت گیرد. به نظر میرسد با توجه به مهیا بودن زیرساختهای اعطای یارانه نقدی در گذشته، کمکهای جدید نیز از این طریق به حساب سرپرست خانوارها واریز خواهد شد.
همچنین به گفته ربیعی، با توجه به شرایط موجود، سیاستهای حمایتی اثر تورمی محدودی خواهد داشت و اثری بر تغییر روند رشد نقدینگی نخواهد گذاشت. البته سخنگوی دولت، مکانیزم دقیق چتر حمایت جدید را مشخص نکرد؛ اما گفته میشود ارزش یارانه جدید در حدود ۴۰ هزار تومان خواهد بود. منابع طرح نیز به نظر میرسد از محل اصلاح قیمت حاملهای انرژی تامین شود. اطلاعات دریافتی «دنیای اقتصاد» حکایت از آن دارد که معیار شناسایی برای خانوارهای غیرمشمول یارانه جدید همان معیاری است که در حذف دهکهای درآمدی به کار گرفته شده است.
علی ربیعی «هدفگذاری حمایت از خانوارهای کم درآمد و متوسط»، «افزایش قدرت خرید طبقات کم درآمد» و «کم بودن اثر تورمی» را سه ویژگی مهم طرح حمایتی دولت اعلام کرد. سخنگوی دولت دایره افراد مشمول این طرح را حدود ۶۰ میلیون نفر عنوان کرد که قرار است در قالب کارتهای بانکی ثبت شده این کمکها را دریافت کنند. میزان اعطای این کمکها و منبع تامین، از مواردی بوده که هنوز بهصورت شفاف، مشخص نشده است. پس از اینکه رئیسجمهوری از طرح حمایت دولت از ۱۸ میلیون خانوار خبر داد، سخنگوی دولت در حاشیه جلسه روز گذشته هیات دولت، جزئیات بیشتری را از این طرح مطرح کرد. علی ربیعی، در حاشیه جلسه هیات دولت، یکی از مباحث مهم این جلسه را طرح حمایت از خانوارها عنوان کرد. به گفته او، این افراد با درگاهی که وزارت رفاه مشخص خواهد کرد که بر دو سازمان حمایتی ما مستقر میشود و حدود ۶۰ میلیون نفر را شامل میشود که مشمول دریافت حمایتهای اجتماعی معیشتی هستند.
معیار انتخاب افراد
علی ربیعی با اعلام اینکه ترکیبی از درآمد و شاخصهای برخورداری جزو شاخصهای انتخاب هستند، به این نکته اشاره کرد که برخی از مناطق کشور دارای محرومیت هستند که شامل یارانه خواهند شد. مددجویان کمیته امداد و بهزیستی، زنان سرپرست خانوار، کارگران و بازنشستگان مشمول دریافت این یارانهها خواهند شد. به گفته او، این شمولیت نهتنها طبقات پایین، بلکه طبقات متوسط به پایین را نیز دربرخواهد گرفت و دهکهایی که درآمد بالایی دارند حذف خواهند شد. از سوی دیگر، ربیعی تاکید کرد که برای جاماندگان راهکار اعتراض باز است و در هیات دولت، تصمیم گرفته شد هر زمانی که اعتراض پذیرفته شود، این پول برای فرد معترضی که اعتراضش مورد قبول واقع باشد، ذخیره خواهد شد. سخنگوی دولت تاکید کرد که این رسیدگی توسط فرمانداران، بخشداران، ستاد اجرایی وزارت کار و رفاه اجتماعی و سازمان مدیریت و برنامهریزی با سرعت بالا صورت خواهد پذیرفت.
دلیل چرایی کمکهای حمایتی
علی ربیعی درباره چرایی این کمکها عنوان کرد: در اینخصوص بحث اصلی دولت، افزایش قدرت خرید این طبقات است. قدرت خرید این طبقات برای خرید کالاهای اساسی افزایش خواهد یافت. همچنین سخنگوی دولت، درباره چگونگی این حمایتها عنوان کرد: شکل این حمایت هم در همان کارتها خواهد بود یا آنکه بانک مرکزی برای صدور کارتهای جایگزین اقدام میکند. به این شکل که پول به این کارتها ریخته میشود و امکان مصرف این پول فراهم میشود. او تاکید کرد: در مورد نحوه تامین مالی، برخی کارها نهایی شده و سناریوهای مختلف در این زمینه مطرح است تا بتوانیم رقم قابلتوجهی تامین کرده تا افراد از آن کمک حمایتی و معیشتی بهرهمند شوند. اگرچه مسوولان دولت درباره میزان کمکهای پرداختی و مکانیزمهای اعطای این کمکها اطلاعات دقیقی را اعلام نکردند، اما ربیعی در اینخصوص توضیح داد: «سناریوهای مختلفی در این زمینه مطرح است که ما بتوانیم رقم قابلتوجهی را به مردم اختصاص دهیم که بتواند کمک معیشتی و حمایت برای اقشار خاص باشد.» بنابراین بهنظر میرسد که این کمکها در قالب یارانههای نقدی و اعطای کالا با توجه به وضعیت هر دهک صورت میگیرد. برخی از مسوولان پیشتر اعلام کرده بودند که این کمکها در قالب خرید اجناس و واریز وجه اجرا خواهد شد. بحث دیگر، امکان تورمزا بودن این طرح است، با توجه به اینکه در شرایط کنونی نرخ تورم در سطح بالایی است، این طرح میتواند بر روند کاهشی اثرگذار باشد، اما در اینخصوص ربیعی با تاکید بر اینکه بانک مرکزی آثار تورمی سناریوهای مختلف را مورد بررسی قرار داده است، گفت: ملاحظاتی خواهیم داشت که آثار تورمی با توجه به شیوه پرداخت و نحوه هزینه کرد به حداقل برسد. برخی معتقدند اگر این طرح اجرا نشود، ممکن است بهخاطر ورود نقدینگی آثار تورمی بیشتری را شاهد باشیم و این طرح با کمترین آثار تورمی قطعا اجرا خواهد شد. در مجموع به نظر میرسد که اگرچه جزئیات جدیدی درباره طرح حمایتی دولت اعلام شد، اما هنوز سه پرسش مهم در اینخصوص مطرح است، نخست اینکه این کمکها به چه میزان است و سهم این هفت دهک چگونه محاسبه خواهد شد؟ با توجه به فشار بودجه در زمان کاهش درآمدهای نفتی، این حمایتها از چه منابعی صورت میگیرد؟ و سوال سوم اینکه اجرای این طرح از چه زمانی آغاز خواهد شد؟ البته برخی گزارشها حاکی از آن است که به یارانه افراد به میزان ۴۰ هزار تومان اضافه خواهد شد و همچنین امکان دارد که منابع این طرح از محل تغییر قیمت حاملهای انرژی تامین شود. گمانهزنیها حاکی از آن است که این طرح در آیندهای نزدیک و پس از اصلاح قیمت بنزین اجرایی خواهد شد.