راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات/ اینترنت جهانی چه زمانی قطع خواهد شد؟

سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در نشست خبری صبح امروز در ساختمان ستاد نقشه جامع علمی کشور با تبریک سی و پنجمین سالگرد تأسیس شورایعالی انقلاب فرهنگی به فرمان حضرت امام خمینی(ره)، گفت: شورای عالی انقلاب فرهنگی میراث انقلاب است و به موازات تحولات انقلاب، شورا هم در صحنه بوده و با تحولات ایران بعد از انقلاب مشارکت داشته است. در این ۴۰ سال شورا پایه گذار تحولات زیادی در حوزه فرهنگ و علم و فناوری بوده است.

وی با بیان اینکه امام خمینی فرهنگ را محور تحولات جامعه می‌دانستند افزود: همین نگاه امام در مقام معظم رهبری هم دیده می شود و ایشان هم فرهنگ را محور می‌دانند.

عاملی گفت: در دوره‌ای سیاست تعیین کننده تمام سرنوشت کشور بود اما به مرور که جنبه های رفاهی برای مردم اهمیت یافت اقتصاد محوریت اساسی یافت اما عامل اساسی که فرهنگ را به مرکز زندگی مردم کشاند قوی شدن فرهنگ در زندگی افراد بود به طوریکه پایه اقتصاد و سیاست هم فرهنگ است و اتفاقات فرهنگی در اتفاقات حوزه سیاست و اقتصاد تعیین کننده است.

دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت:ما نزدیک ۱۲۰۰ میلیارد تومان در حوزه یارانه‌ها هزینه می‌کنیم بودجه پیشنهادی امسال ۴۸۰ هزار میلیارد تومان معادل دو برابر بودجه کشور است و ما این بودجه را چگونه مصرف میکنیم؟ ۶ برابر نیاز انرژی مصرف می‌کنیم که باید با الگوی صحیح اصلاح شود.

وی گفت: فرهنگ می‌تواند سرنوشت اقتصاد پویا را رقم بزند و در نگاه امام و رهبری فرهنگ بسیار مهم است.

عاملی با اشاره به ارتباط بین فرهنگ و علم گفت: علم و فناوری امروز پیشران تمام تحولات است، علم و فناوری امروز می‌تواند نظام فرهنگی تولید کند.؛ البته اگر فناوری قدرت دارد به دلیل قدرت انسان است، توانایی انسان برای درک تغییرات بسیار زیاد است.

* کشورها در حال گرفتن مدیریت حکمرانی اینترنت از آمریکا هستند

وی با بیان اینکه ما با تغییر بنیادی در نظام زندگی مواجه شدیم، اظهار داشت: مدیریت حکمرانی آمریکایی بالاسر فضای اینترنت است اما تلاش ما در شبکه ملی اطلاعات موفق بوده که منابع اطلاعاتی مهمی که مربوط به زندگی مردم است مانند 130 لایه اطلاعات در GIS، اطلاعات ثبت‌ احوال، بانک و غیره را در اختیار دیگری قرار ندادیم، باید بر این داده‌ها مدیریت ملی حاکم باشد.

دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی اظهار داشت: 75 درصد منابع اطلاعاتی جهان تا سال 2006، در اختیار آمریکا بود که به مرور زمان این مدیریت داده‌ای از آمریکا گرفته شده است، کشور چین امروز اجازه نمی‌دهد داده‌های ملی‌اش به سمت آمریکا برود، جمهوری اسلامی ایران نیز با تدبیر خردمندانه شبکه ملی اطلاعات را برای حفاظت از داده‌های کشور راه‌اندازی کرده است.

* قرار نیست شبکه ملی اطلاعات به حوزه اطلاعات مردم در شبکه‌های اجتماعی ورود کند

وی گفت: شهر تهران 79 لایه اطلاعاتی دارد و 700 خدمت در شهر الکترونیک تهران تعریف شده که اطلاعات مهمی است و فقط تبادل اطلاعات در شبکه‌های اجتماعی در این حوزه وجود ندارد زیرا شبکه ملی اطلاعات نمی‌خواهد به این حوزه ورود کند.

عاملی ادامه داد: ما اگر بخواهیم از فرهنگ جامعه صیانت کنیم باید بر این سیستم اشراف داشته باشیم، ما برای انقلاب اسلامی آرمان‌هایی داشتیم که یکی از این آرمان‌ها استقرار عدالت اجتماعی در جامعه است، ما اگر با هیجانات و شعار بخواهیم عدالت اجتماعی ایجاد کنیم این امر محقق نمی‌شود زیرا باید یک نظام‌واره برای این موضوع داشته باشیم.

دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: ما اگر دولت الکترونیک را محقق کنیم بخشی از مسائل حل شده و بخشی دیگر مربوط به اخلاق اجتماعی است.

عاملی گفت: شبکه ملی اطلاعات قرار نیست که جایگزین اینترنت جهانی شود در دین نیز این مساله وجود ندارد خطاب خداوند هم به مردم جهان است، شبکه ملی اطلاعات به هیچ وجه به معنی اینترنت ملی نیست بلکه دارایی داده‌های ملی را مدیریت می‌کند که اگر اینترنت جهانی قطع شد کارهای کشور مختل نشود.

* دلایل ضعف اجرای مصوبات شورایعالی انقلاب فرهنگی

عاملی در ادامه با اشاره به عملکرد شورایعالی انقلاب فرهنگی گفت: شورا 2 حوزه کار دارد، یک حوزه فرهنگ و حوزه دیگر علم و فناوری است، شورا نزدیک به 2300 مصوبه در این سال‌ها داشته که 66 درصد وزن مصوبات مربوط به حوزه علم و فناوری و 27 درصد مربوط به حوزه فرهنگ است، 8 درصد مصوبات نیز بین حوزه‌ها مشترک بوده است، این 2300 مصوبه در 28 قالب بوده که این پراکندگی مصوبات یک ضعف است، هر چه قالب‌ها استاندارد شود موفقیت بیشتری فراهم می‌شود، حدود یک هزار و 117 مصوبه مربوط به افراد بوده که این مصوبات در اجرایی سازی 100 درصد اجرا شده است.

دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: در اجرایی سازی مصوبات 68 درصد معادل 1790 مصوبه اجرایی شده که 424 مصوبه مربوط به فرهنگ و یک هزار و 227 مصوبه مربوط به علم و فناوری بوده و 139 مصوبه نیز مشترک بین حوزه‌هاست.

وی با اشاره به ضعف‌های دیگر در عدم اجرای مصوبات شورا گفت: به طور معمول در عدم اجرا به سراغ دولت می‌رویم، البته واقعیت این است که دولت‌ها مقداری با مصوبات شورا فاصله دارند ولی مقداری از مشکلات نیز به ماهیت مصوبات شورا مرتبط است زیرا ابهام و انشایی بودن متن از دلایل عدم اجرای مصوبات است.

عاملی فقدان نگاشت نهادی و تقسیم کار را از دیگر دلایل عدم اجرای مصوبات دانست و گفت: البته درباره 3 سند مهم شورا یعنی سند تحول آموزش و پرورش، سند نقشه جامع علمی کشور و سند مهندسی فرهنگی ابعاد ابهامی بسیار کمرنگ شده است؛ فقدان برنامه عملیاتی یکی دیگر از این دلایل است.

دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی فقدان برنامه عملیاتی را نیز یکی دیگر از دلایل عدم اجرای مصوبات شورا برشمرد و گفت: فقدان شاخص‌های ارزیابی و سنجش و فقدان ضمانت حقوقی نیز از دیگر مسائل شورا است البته در حال حاضر در هر موردی که با مشکل مواجه می‌شود مصوبه شورا در ارجحیت است.

وی ادامه داد: ضعف در مشارکت دستگاه‌ها نیز نقص بعدی است به طوری که مقام معظم رهبری می‌فرمایند رابطه شورا با دولت و مجلس ترکیب مهمی است و حتما شورا باید در تعامل منطقی، سازگارانه و راهبردی با این نهادها باشد.

* مصوبات شورا باید ناظر بر فناوری‌های جدید باشد

وی افزود: به هر حال ما در این مسیر جدید شورا ضمن اینکه به تمام مصوبات شورا احترام می‌گذاریم و خودمان را مکلف می‌دانیم که اجرایی‌سازی مصوبات را دنبال کنیم به روز شدن اسناد را هم پیگیری می‌کنیم؛ به طوری که مصوبات ما باید ناظر بر فناوری‌های جدید باشد، نقشه جامع علمی نیز باید به روز رسانی شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: ۲ اقدام مهم در ساختار دبیرخانه شورا صورت گرفت که از اهمیت خاصی برخوردار است، ارتباط قوی بین شوراهای تخصصی، کمیسیون‌های تخصصی و حوزه تصمیم‌سازی وجود نداشت ما ستاد علم و فناوری و ستاد فرهنگ را راه‌اندازی کردیم و شوراهای تخصصی ذیل این دو ستاد قرار گرفته‌اند.

عاملی در ابتدای شروع سؤالات خبرنگاران با ذکر این موضوع که سؤالات حاشیه‌ای را پاسخ نمی‌دهم، افزود: مقام معظم رهبری در سال ۹۲ فرمودند شورای عالی انقلاب فرهنگی قرارگاه مرکزی کشور است که شورا تاکنون جلسات بسیاری داشته و وزرا در جلسات شرکت می‌کنند، ستاد نقشه علمی نیز تاکنون ۱۲۴ جلسه داشته که ما استقبال می‌کنیم اکثریت موارد در شورا در قالب لایحه باشد ما برنامه تقسیم کار ملی در قالب اسناد را تدوین کرده‌ایم به طوری که در سند تعلیم و تربیت جنسی از وزیر آموزش و پروش و علوم دعوت کردیم تا را جع به آن صحبت کنند و بنا شد آموزش‌وپرورش محور باشند؛ سند مهندسی فرهنگی نیز سند ارزشمندی است در این سند مردم در محور فرهنگی قرار دارند و اگر اراده نکنند چنین سندی به اجرا نمی‌رسد در این سند 13 برنامه کلان ملی داریم که ذیل هر برنامه ملی هم برنامه‌ اقدام تدوین کردیم.

عاملی ادامه داد: من از روز اولی که آمدم از رئیس جمهور خواهش کردم که این جلسات تشکیل شود و خوشبختانه جلسات این ستاد شروع شده و سه جلسه تاکنون برگزرا شده است اگر اسناد شورا به برنامه‌های دولت وصل نشوند اسناد در مسیر سلیقه‌ها قرار می‌گیرد برنامه‌ای که داشتیم این بود که کمیته تلفیق برگزار شود البته نظارت و بررسی باید به شکل هوشمند صورت گیرد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی عنوان کرد: سند نقشه علمی نیز اهمیت دارد و مسائل مهمی مانند اشتغال دانش‌آموختگان در جلسات آن بررسی شده است؛ در حال حاضر کشور روسیه با 150 میلیون جمعیت به اندازه کشور ما دانشجو دارد و ادغام واحدهای آموزشی در این کشور و کشورهای دیگر دنبال می‌شود باید واحدهای کوچکتر در واحدهای بزرگتر و کیفی ادغام شوند که این مساله در ستاد نقشه علمی در حال پیگیری است.

وی اضافه کرد: در سند تحول آموزش و پرورش نیز ۲۳ هدف راهبردی تعریف شده، ۱۵ کارگروه نیز تشکیل شده، برنامه های ادغام ذیل این کارگروه تدوین شده است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره لغو مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در لایحه اخیر وزارت علوم و بهداشت درباره ساماندهی سهمیه های مختلف آموزش عالی گفت: در متن این لایحه نوشته شده است که پیشنهاد می شود این لایحه در شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح شود، ولی در حوزه رسانه ای این گونه مطرح شد که لایحه به مجلس می رود، اگر پیشنهادی که وزرای علوم و بهداشت تهیه کردند به مجلس برود نه به کنکور ۹۹ می‌رسد و نه حتی به کنکور ۱۴۰۰ مگر در اولویت دو فوریت باشد.

عاملی درباره ساماندهی کنکور گفت: مسیری که درباره ساماندهی کنکور دنبال می کردیم ادامه دارد، مطالعات کارشناسی در حال اتمام است و به تدریج در دستور کار ستاد نقشه جامع علمی قرار می گیرد که با چه مکانیزمی کنکور را دنبال کنیم، کنکور هم جز مواردی است که در سطح سیاست کلان مصوبه شورا را نیاز دارد و در عوامل جزئی‌تر به تصویب مجلس نیاز است. برهمین اساس با ریاست مجلس و کمیسیون آموزش هماهنگی لازم را کردیم تا این موضوع به نتیجه مطلوب برسد، اقتصاد کنکور یکی از موانع حل مسائل کنکور است که ما در حال تهیه گزارش کارشناسی هستیم تا جنبه‌های مختلف را کاوش کنیم، چند بار هم تلاش کردیم اما با مشکل مواجه شدیم.

وی افزود: ما نیز موافق ۳ سهمیه‌ای که در لایحه آمده هستیم، اضافه شدن برخی سهمیه‌ها در مجلس اتفاق افتاده و اینکه ما با چه تقسیم کاری مصوبه بین شورا و مجلس را به نتیجه برسانیم نیازمند تعامل دو نهاد است، مقام معظم رهبری فرمودند در اموری که شورا ورود کرده مجلس ورود نکند معنایش این است که اگر کاری در شورا انجام شده بازنگری‌اش هم در شورا صورت بگیرد، این لایحه جدید جابجایی اعضای هیأت علمی است و سهمیه نیست که پیشنهاد لغو آن بوده و باید در شورا باشد.

عاملی ادامه داد: تقسیم کار ساده است و شورا جنبه‌هایی را که به شورا مربوط می‌شود را رسیدگی می‌کند و مجلس نیز جنبه های مرتبط با مجلس؛ شورا نمی‌تواند قانون مجلس را لغو کند.

وی در رابطه با گزارش استنفورد گفت: نخستین گزارش راجع به سند استنفورد را دبیرخانه شورا تهیه کرد نقد به این گزارش این بود که گزارش در کیفیت مقالات تشکیک ایجاد کرده بود و میزان ارجاعات مقالات را بررسی کرده بود که وزارت علوم باید در این باره پاسخ دهد.