در ماههای اخیر، به دنبال تلاش دولت و مجلس برای تصویب FATF در کشور، سرنوشت این لوایح هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد. با این حال روز گذشته، مدیر برنامه مطالعات جهانی مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری گفته که خبرهای خوبی نسبت به تصمیم گیری در مورد FATF شنیده می شود.
در همین راستا، یک فعال سیاسی گفت: اکثریت قابل توجهی از کشورهای دنیا عضو FATF هستند و حتی کشورهایی که ما آنها را انقلابی میشناسیم این لوایح را پذیرفته اند. حالا مشخص نیست اگر همچنان در برابر تصویب و اجرای این لوایح در ایران ایستادگی کنیم، چطور میتوانیم مراودات مالی خود را با بانکهای دنیا انجام دهیم؟
متن کامل گفت وگوی سیدمصطفی هاشمی طبا را در ادامه میخوانید:
آقای دکتر! در ماههای اخیر تحلیل های مختلفی ارائه شده، از جمله اینکه اگر به لوایح ۴گانه FATF نپیوندیم، ارتباط بانکی و مالی ما با دنیا قطع خواهد شد. به نظر شما مخالفت هایی که با تصویب و اجرای این لوایح می شود تا چه اندازه درست و منطقی هستند؟
مشخص نیست حرفها و تحلیلهای مخالفین FATF چه اندازه درست یا چقدر اشتباه است؟ اما نمیتوان استدلالهای آنها را قبول کرد. برای اینکه اگر مراودات بانکی ما با دنیا کامل قطع شود و بانکهای دنیا نتوانند با ما کار کنند، درهای کشور بسته میشوند. شاید نیت مخالفین دولت این باشد که دولت را کاملا ناتوان کنند؟ بعد خودشان شبیه قهرمان روی کار بیایند و گشایش ایجاد کنند؟
ایران باید روی پای خود بایستد
در حقیقت اکثریت قابل توجهی از کشورهای دنیا عضو FATF هستند و حتی کشورهایی که ما آنها را انقلابی میشناسیم این لوایح را پذیرفته اند. حالا مشخص نیست اگر همچنان در برابر تصویب و اجرای این لوایح در ایران ایستادگی کنیم، چطور میتوانیم مراودات مالی خود را با بانکهای دنیا انجام دهیم؟
با توجه به اینکه برخی تحلیلگران، از سویی انگیزه مخالفان FATF را انتخاباتی و از سوی دیگر تصویب نشدن آن را مغایر با منافع ملی می دانند، شما چگونه برداشتی دارید؟
بی تردید زیرپا گذاشتن منافع ملی خیانت است. همه باید این را یاد بگیرند و به نظرم ما باید یک اصل داشته باشیم و آن اینکه «ایران باید روی پای خود بایستد». تحقق این اصل با حرف ممکن نیست بلکه باید ببینیم انجام چه کاری متضمن منافع کشور است؟ متاسفانه ما ضررهای زیادی در این زمینه کردیم. یعنی حرف هایی زده یا اقداماتی انجام داده ایم که زیان های هنگفتی چه از نظر روحی و انسانی چه از نظر شأن ملی و مالی به کشور وارد آورده است.
نپیوستن به FATF خلاف منافع ملی است
متاسفانه خیلیها به منافع ملی فکر نمیکنند اما طوری حرف میزنند که آدم فکر میکند دل باخته مملکت هستند. به نظرم نپیوستن به FATF جزو همان مقولاتی بوده که خلاف «منافع ملی» است.
شاهد بودیم که در دولت های نهم و دهم، یعنی دولت اصولگرایان تلاش هایی برای تصویب این لوایح در کشور صورت گرفته بود بدون اینکه حاشیه های امروز ایجاد شود. این مسأله را می توان در چه راستایی ارزیابی کرد؟
امروز هم اگر اصولگرایان روی کار بیایند همین کار را میکنند. متاسفانه از آنجا که حافظهها دچار فراموشی میشوند، این جماعت اگر روزی زمام امور را در دست گیرد طوری وانمود می کند که انگار دنبال منافع ملی است و مدام از اقدامات و پیگیری های خود میگوید. آنها آن موقع هم حرفهایی خواهند زد تا مخالفتهای بیپایه خود را در گذشته توجیه کنند. با تمام ایراداتی که بعضی وقتها آقای روحانی دارد، اگر طیفهای مختلفی هم که نام خود را انقلابی یا پایداری گذاشتند روی کار بیایند غیر از اینکه راه آقای روحانی را به نحو دیگری یا بدتری ادامه میدهند، راه دیگری نخواهند رفت. تنها تفاوتشان در این خواهد بود که راه خود را توجیه کرده و به مخالفین خود اجازه ندهند آنها را به نقد بکشند.
مخالفان دولت هیچ راه حلی ندارند
با توجه به وقایع آبان ماه در کشور، به نظر شما ادامه مخالفت ها با دولت و تصمیمات سرنوشت ساز برای کشور تاچه اندازه می تواند به اعتماد عمومی ضربه بزند؟
مخالفت ها با دولت سابقه ای بسیار طولانی دارد و از زمان آقای خاتمی شروع شد. آقای خاتمی شعار اصلاحات سیاسی داشت. اما عده ای بلافاصله گفتند پس مطالبات معیشتی و اقتصادی مردم چه میشود؟ مخالفین دولت ایشان، این شعار را در برابر شعار دولت اصلاحات قرار داده و آقای خاتمی را دچار یکسری تنشهای اقتصادی- اجتماعی کردند. امروز هم با توجه به اینکه ما این همه مشکلات خارجی داریم، تحریم هستیم و درآمد نفتی بسیار کمی پیدا کردیم، بازهم مخالفین شعارهای معیشتی-اقتصادی سرمیدهند. درحالی که خودشان از مشکلات کشور آگاهند و میدانند علت اصلی وضع فعلی چیست.
مخالفین دولت هیچ راه حلی ندارند. در حقیقت نه چپ نه راست برای خروج از وضع فعلی راهحلی ندارد. آنها در این میان برای اینکه اقدامات خود را توجیه کنند، شعارهای مردم پسند میدهند. گروههای سیاسی اگر راست می گویند راه حل ارائه داده و بگویند مسئولین باید چه کار کنند تا وضع معیشتی بهتر شود؟ با اینکه راه هایی که آقای روحانی رفته اشتباه است، ولی اگر طیف مقابل او هم روی کار بیاید همین راهها را می رود.
از مسئولین میخواهم اوضاع را خراب تر نکنند
مخالفین دولت اگر راست میگویند بگویند که امروز هزینه های دولت را چگونه باید فراهم کرد؟ مگر همین بودجه تورم زا را نمایندگانی از طیف مقابل دولت تایید نمی کنند؟ بنابراین میخواهم بگویم کسی راه حلی ندارد و تا هرجا که می رود شعار است.
برخی تحلیلگران ادامه روند موجود را به ضرر کشور می بینند. چه توصیه ای می توانید به مسئولین کشور داشته باشید؟
از آنجا که مسائل امروز ایران دارای پیچیدگی هایی است، نمیتوانم توصیه خاصی به مسئولان داشته باشم. تنها از آنها میخواهم اوضاع را خراب تر نکنند. برای نمونه، اخیرا رابطه ما با لبنان به دلیل برخی اظهارنظرها دچار تنش شد. درحالی که اظهار نظرها و واکنشها در کشور باید به نحو حساب شده تری باشند. درباره اظهارنظر اخیر درباره انتخابات نیز باید گفت؛ ظاهرا هر عقیدهای برای برخیها آزاد است و برای بعضی هم آزاد نیست. با این همه، باز میگویم نمی توانم توصیهای به این آقایان جهان دیده و جهانشناس داشته باشم.