جداسازی اینترنت عمومی و اینترنت کودکان
یکی از لازمه‌های رشد اقتصادی، ضرورت تولید است. تولید محتوای بومی که شاید نتوان نمونه آن را در منابع بین‌المللی یافت و علت آن هم محدود بودن برخی اطلاعات به زبان و جغرافیای خاص هر کشور است را می‌توان زیر مجموعه‌ای از این تولید دانست. تولید محتوای بومی به زبان فارسی در حوزه فضای مجازی همواره از دغدغه‌های مسوولان فناوری اطلاعات و همچنین بخش فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده است.
البته چاره‌هایی نیز برای آن اندیشیده شده که توسعه میزان استفاده مصرف‌کنندگان اینترنت از محتوای داخلی به ۸۰ درصد تا انتهای برنامه ششم، افزایش حجم تولید محتوای بومی دیجیتال با افزایش منابع حقیقی و حقوقی تولید محتوا و تسهیل فعالیت‌های آن‌ها از جمله آنهاست، اما هنوز هم راه زیادی برای طی کردن دارد. تولید محتوا برای کودکان هم یکی از مهم‌ترین بخش‌های این حوزه را شامل می‌شود.
در این راستا، امیر خوراکیان - معاون فرهنگی، اجتماعی و امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی - در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به وظایف این معاونت، بیان کرد: معاونت فرهنگی اجتماعی و امور محتوایی، در چند حوزه اصلی ماموریت دارد. یک مساله در حوزه رسانه‌های نوین است، اعم از پیام‌رسان‌ها، شبکه‌های اجتماعی و مباحثی از این قبیل که در قالب رسانه‌های نوین بحث و بررسی می‌شود و آنچه که در حوزه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی‌های ملی در کشور لازم است را، پیگیری می‌کنیم.
تلاش برای تولید محتوای سالم، مفید و ایمن
خوراکیان با اشاره به حوزه‌های موجود بیان کرد: رسانه‌های نوین، بازی‌های رایانه‌ای، حوزه محتوا با تولید فضای مجازی سالم، مفید و ایمن، صیانت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، خط و زبان فارسی و اقتصاد محتوا موضوعاتی است که ما در حوزه محتوا دنبال می‌کنیم. یک جهت‌گیری دیگر ما، مسائل فرهنگی و اجتماعی موثر بر فضای مجازی است. مثلا در این حوزه ما بحث آموزش را داریم. آموزش به‌معنای یادگیری‌های رسمی مانند دانشگاه مجازی و یا یادگیری‌های غیررسمی مثلا آموزش آشپزی، هنر و مواردی از این قبیل.
معاون مرکز ملی فضای مجازی ادامه داد: مساله آموزش به معنای فرهنگ‌سازی استفاده از فضای مجازی است که جزو بحث‌های فرهنگی اجتماعی محسوب می‌شود. تحولات نظام آموزش و پرورش، سبک زندگی و مباحث اجتماعی متاثر از فضای مجازی، جزء مسائل ماست. همه صورت‌مساله‌های اجتماعی چه مثبت و چه منفی مابه‌ازایی در فضای مجازی دارند و اینها صورت‌مساله ما هم هستند و ما آن‌ها را دنبال می‌کنیم.
او با اشاره به موضوع تولید محتوا بیان کرد: در حوزه محتوا ما چند پروژه مهم را شروع کردیم و پیش می‌بریم. یک مساله فضای مجازی سالم، ایمن و مفید است که سندی در این رابطه تهیه شده و این سند در کمیسیون محتوا (که یکی از سه کمیسیون شورای عالی فضای مجازی است و مباحث برای تصویب شدن در شورای عالی، به این کمیسیون‌ها می‌رود) در حال بررسی است. این سند، از این جهت که گام دیگری درجهت توسعه محتوای سالم است، ارزش زیادی دارد.
امکانات والدین برای کمک به فرزندان در فضای مجازی
وی با اشاره به تهیه سندی برای اینترنت و تناسب محتوای مورد نیاز کودکان، اظهار کرد: یکی دیگر از اقدامات ما، تهیه سند صیانت از کودکان و نوجوانان است که مراحلش تمام شده و در کمیسیون هم تصویب شده و اکنون هم در دستور شورای عالی فضای مجازی برای تصویب قرار دارد.
دستاورد این سند این است که هم اینترنت کودکان مستقل از اینترنت عمومی جامعه باشد و هم تولید محتوای گسترده‌ای مخصوص کودکان و نوجوانان در فضای اینترنت صورت می‌گیرد و امکاناتی را در اختیار والدین و خانواده‌ها برای کمک به فرزندانشان قرار می‌دهد.
چگونگی فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای تولید محتوای مخصوص کودکان هم از این قرار بوده که با وجود عدم نیاز این کار به زیرساخت مستقل، بخشی از یک زیرساخت تعریف‌شده و درواقع وزارت ارتباطات باید امکانات لازم را به‌ازای این سند تعریف کند. در بسیاری از کشورهای اروپایی هم این موضوع وجود دارد و اینترنت کودکان و نوجوانان و اینترنت خانواده و اینترنت عموم در بعضی از کشورها متفاوت است؛ البته یک اینترنت است اما میزان دسترسی را خود خانواده‌ها انتخاب می‌کنند که بتوانند با شرایط متناسب‌تری مواجه باشند.
در این باره خوراکیان با بیان اینکه در حوزه تولید محتوا بحث مهمی به نام اقتصاد محتوا وجود دارد، تاکید کرده که مساله اقتصاد محتوا مهم‌ترین موضوع در توسعه واقعی محتوا در کشور است و هرچه بازار محتوا و نظام بازار محتوا مدیریت و موانعش برطرف شود، ما شاهد تولید محتوای بیش‌تری هستیم. به این معنی که اگر ما سازوکار اقتصاد تولید محتوا را در کشور تنظیم کنیم، تولید محتوا به‌طور جدی خودش در چرخه تولید قرار می‌گیرد و ما از این جهت یک پیشرفت قابل توجه خواهیم داشت.
به گفته او، تولید محتوا با این فرض که به جایی پولی بدهیم که برای ما محتوا تولید کند، کلا تجربه جالبی نیست. اما مدل اقتصادی تولید محتوا اگر منسجم شود و سروسامان بگیرد، بسیار ارزشمند است. در این رابطه ما یک کار تحقیقاتی را انجام دادیم. حدود ۹۰ چالش را در عرصه تولید محتوا شناسایی و آن‌ها را در ۱۵ محور دسته‌بندی کردیم و هرکدام از این محورها را به‌صورت مستقل با دستگاه‌های مربوطه پیگیری می‌کنیم. مثلا یک محور در حوزه مسائل بیمه‌ای و موانعی است که برای تولیدکنندگان محتوا در فضای مجازی در حوزه بیمه وجود دارد و توافقاتی در این زمینه صورت گرفته است. درحوزه مالیات و بخش‌های دیگر نیز همین مسیر را پیش گرفتیم.
معاون فرهنگی اجتماعی و امور محتوایی مرکز ملی فضای مجازی در پاسخ به اینکه نقش وزارت ارتباطات در حوزه تولید محتوا چه بوده است، اظهار کرد: خود وزارت ارتباطات باید به این موضوع پاسخ دهد، اما به نظر ما اتفاقات خوبی افتاده است و ما با حجم گسترده‌ای از محتوا بهه‌خصوص در حوزه صوت و تصویر مواجه هستیم و پلتفرم‌هایی که خدمات صوت و تصویر ارائه می‌دهند، در سال‌های اخیر بسیار تقویت شدند و محتوای بسیار گسترده‌ای را ارائه می‌دهند.
وی گفت: بر این اساس، خود این پلت‌فرم‌ها در یکی دو سال اخیر وارد حوزه تولید شدند و نه تنها از تولیدات موجود استفاده و اینها را منتشر کردند، بلکه در تولید سرمایه‌گذاری کردند. در حوزه اپ‌استورها هم ما در مقایسه با کشورهای منطقه شرایط خوبی داریم و در سال‌های اخیر توسعه خوبی در تولید اپلیکیشن و محتواهایی که در این اپلیکیشن‌ها وجود دارد، صورت گرفته است. هرچند ما مشکلات زیادی هم داریم که باید به‌سرعت پیگیری و به دستگاه‌ها منتقل شود و موانع راه کسب‌وکار تولید محتوا برطرف شود.
