دلایل علمی افزایش وزن در زمستان و نکاتی برای کنترل آن

چرا که در قدیم به دلیل کمبود مواد غذایی در دسترس در زمستان و تمایل به حفظ بقا موجب می‌شد تا افراد غذای بیشتری بخورند. از طرفی روزهای کوتاه‌تر و تاریک‌تر زمستان، افراد را به خانه‌نشینی و تحرک کمتر وامی‌دارد و این‌ها بخش مهمی از عوامل افزایش وزن در فصل زمستان هستند.

افزایش وزن زمستانی
کنترل وزن در فصل زمستان کار دشواری است و معمولاً افراد با پایان این فصل متوجه می‌شوند که چند کیلویی به وزنشان اضافه شده است. به نظر می‌رسد کنترل هوس‌های غذایی، به خصوص شیرینی‌هایی که در آن قند و روغن وجود دارد، تقریباً غیرممکن است. به همین ترتیب، رفتن به باشگاه نیز در روزهای سرد دشوار است؛ مخصوصاً اگر هوا آلوده هم باشد. بنابراین بیشتر خوردن و کمتر سوزاندن دو دلیل اصلی افزایش وزن در این فصل هستند؛ اما فقط این‌ها نیستند، چندین عامل دیگر نیز وجود دارد که باعث افزایش وزن زمستانی می‌شوند. در این مطلب به برخی از آن‌ها و تغییراتی در عادات سبک زندگی که می‌تواند به شما در حفظ وزنتان کمک کند، اشاره کرده‌ایم.

تمایل به مصرف غذاهای گرم و پرکالری
از آنجا که بدنمان در این فصل احساس سرما می‌کند، تمایل ما به مصرف غذاهای گرم و راحت برای تأمین انرژی و گرمای بدن بیشتر می‌شود. به همین دلیل است که میل به مصرف پودینگ‌های گرم و شیرینی‌ها با آمدن فصل زمستان افزایش می‌یابد. شیرینی‌ها کالری بالایی دارند که به معنی گرمای بیشتر نیز می‌باشد.

خواب زمستانی!
اعتراف بکنیم یا نه، همه‌ی ما دوست داریم در ماه‌های سرد سال با پتوهایمان به گوشه‌ای دنج پناه ببریم. به عبارت ساده‌تر، در حالت خواب زمستانی! حالتی که در آن ما معمولاً سعی می‌کنیم بهانه‌ای پیدا کنیم تا در رختخوابمان بمانیم و بیرون نیاییم.
طبق نظر برخی دانشمندان انسان‌ها نیز مانند خرس‌ها! در هنگام سرما کالری ذخیره می‌کنند. در واقع ما در زمستان روزانه بیش از 200 کالری اضافه مصرف می‌کنیم.

فعالیت بدنی کمتر
در زمستان قید باشگاه رفتن را می‌زنید؟ این فکر کافی است تا باعث شود شما بخواهید در خانه بمانید و در یک تخت گرم و نرم بخوابید! در روزهای بلند تابستان، ما به بیرون رفتن، ملاقات دوستان و ورزش تمایل بیشتری داریم، در حالی که در زمستان ترجیح می‌دهیم که روی مبلی لم داده و تلویزیون ببینیم و زمان را سپری کنیم. در واقع فعالیت بدنی کمتر یکی از دلایل اصلی افزایش وزن در زمستان است.
به دلیل کمبود نور خورشید، غده پینه آل هورمون ملاتونین بیش از حدی را تولید می‌کند که باعث می‌شود ما همیشه احساس خواب‌آلودگی کنیم. علاوه بر این، افزایش ملاتونین باعث افزایش اشتها نیز می‌شود. خلاصه آن که، ما در هوای سرد غذای بیشتری می‌خوریم و حرکت کمتری می‌کنیم که باعث می‌شود دچار افزایش وزن زمستانی شویم

افزایش هورمون خواب
همه ما می‌دانیم که خورشید در فصل زمستان به سختی ظاهر می‌شود و این یعنی به بدن ما نور خورشید کم‌تری می‌رسد؛ اما بسیاری از مردم نمی‌دانند که کمبود نور خورشید می‌تواند بر ساعت بیولوژیکی بدن و هورمون‌های خواب تأثیر بگذارد. این عامل حتی ممکن است باعث SAD (اختلال عاطفی فصلی) نیز بشود که این عامل هم خودش موجب افزایش تمایل به مصرف کربوهیدرات‌ها و شیرینی‌جات و در نتیجه اضافه شدن وزن می‌شود.
یکی دیگر از اشکالات نور کم، افت سطح ویتامین D است. هنگامی که پوستتان در معرض آفتاب قرار می‌گیرد، پیش سازهای ویتامین D را تولید می‌کند. برخی مطالعات نشان می‌دهد که کمبود ویتامین D می‌تواند موجب افزایش وزن شود. علاوه بر این کمبود ویتامین D باعث می‌شود احساس خستگی و انرژی کمتری داشته باشید که خود باعث فعالیت کمتر و در نتیجه افزایش وزن بیشتر می‌شود. در صورت کمبود نور خورشید، از پزشکتان در مورد مصرف مکمل این ویتامین در طول زمستان سؤال کنید.

به دلیل کمبود نور خورشید، غده پینه آل هورمون ملاتونین بیش از حدی را تولید می‌کند که باعث می‌شود ما همیشه احساس خواب‌آلودگی کنیم. علاوه بر این، افزایش ملاتونین باعث افزایش اشتها نیز می‌شود. خلاصه آن که، ما در هوای سرد غذای بیشتری می‌خوریم و حرکت کمتری می‌کنیم که باعث می‌شود دچار افزایش وزن زمستانی شویم!

تغییر متابولیسم و به تبع آن تغییر الگوی خوردن
با کمال تعجب، میزان سوخت و ساز ما در فصل زمستان افزایش می‌یابد تا با تثبیت دمای بدن، بدنمان گرم شود. اما با سوخت و ساز بیشتر، ممکن است الگوی غذا خوردن ما تغییر کند. در واقع در این شرایط ما به مواد غذایی بیشتری نیاز داریم. بنابراین، برای جلوگیری از پرخوری، پیشنهاد می‌شود که یا غذاهای سالم کم کالری مصرف کنید یا در یک محیط گرم بمانید تا بدنتان گرم شود.

نکاتی برای پیشگیری از افزایش وزن زمستانی
اگر به دنبال نکات مفیدی برای تناسب‌اندام در هر فصل و البته جلوگیری از افزایش وزن در زمستان هستید، در ادامه چند مورد ذکر شده است:
. یک رژیم متعادل داشته باشید و از غذاهای هوس برانگیز و فست فودها اجتناب کنید.
. بهتر است از رژیم غذایی مایع با انواع سوپ‌ها و آش‌های سالم پیروی کنید.
. از سبک زندگی یکجانشینی دوری کنید و بدنتان را به حرکت در آورید. برای به حرکت درآوردن بدنتان می‌توانید اطراف خانه یا محل کارتان قدم بزنید. در کنار فعالیت‌های هوازی، بر روی عضلاتتان هم کار کنید. افزایش عضله باعث افزایش متابولیسم می‌شود.

. از ادویه‌های زمستانی در تهیه‌ی غذاهایتان استفاده کنید تا بدنتان گرم‌تر شود و انرژی بیشتری برای فعالیت بدنی داشته باشید.
. گرسنگی بی‌موقع را با نوشیدن آب سرکوب کنید. در زمستان ممکن است میل به نوشیدن آب و مایعات کمتر شود و این باعث گرسنگی کاذب و یا خستگی شود.
. حتماً یک صبحانه‌ی خوب و سالم بخورید. تحت هیچ شرایطی این وعده‌ی غذایی را حذف نکنید.
. به جای غذاهای پرکربوهیدرات، از غذاهای دارای شاخص قند خون پایین و پروتئین بیشتری استفاده کنید.
. تا حد ممکن از نور خورشید بهره ببرید.
. حواستان به الگوی خوابتان باشد.
. قبل از رفتن به رختخواب نباید غذایی مصرف کنید. گرسنگی نیمه‌شب را باید با میان‌وعده‌های سالم سرکوب کرد.

. در طول روز از مصرف میوه‌ها و سبزیجات دارای ویتامین C غافل نشوید.
. غذاهایی مانند انواع سیب زمینی، تخم مرغ‌ها، روغن ماهی و پنیر غنی شده با ویتامین D را در برنامه‌ی غذایی‌تان داشته باشید.
. مصرف کربوهیدرات و قند باید از غذاهای سالمی مانند غلات کامل، حبوبات، آجیل و دانه‌ها باشد.

منبع :تبیان