علائم و راه‌های پیشگیری از یک سرطان شایع در زنان
همچنین عنوان شد که بروز سرطان پستان از حدود ۱۸.۱، ۱۹.۱، ۱۹.۷ به ترتیب در غرب، شمال و شرق ایران تا حدود ۲۹.۳ و ۲۹.۷ در جنوب و مرکز متغیر است. اما خوشبختانه با وجود شیوع بالای سرطان پستان، میزان بقای بیماران در طی ۲۰ سال گذشته به‌طور قابل‌توجهی بهبود یافته است که این مسئله عمدتاً به تشخیص زودهنگام و درمان‌های جدید برای جلوگیری از عود نسبت داده شده است.
اگرچه در آقایان نیز احتمال ابتلا به سرطان پستان وجود دارد اما احتمال آن در خانم‌ها بسیار بیشتر است که شناسایی سرطان پستان در مراحل اولیه سبب درمان تقریبا کامل آن می‌شود که غربالگری سرطان پستان شامل خودآزمایی پستان، معاینه بالینی آن و ماموگرافی است.
ستاره فاتحی، متخصص زنان و زایمان و فلوشیپ آنکولوژی زنان در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در بین زنان ایرانی و اولین علت مرگ ناشی از سرطان در زنان میان‌سال و به میزان ۳۰ درصد کل سرطان‌های بانوان را تشکیل می‌دهد که از هر ۱۵ زن یک نفر در ایران مبتلا به آن است.
فاتحی با بیان اینکه بیشترین سن بروز سرطان پستان در دنیا سنین ۵۰ تا ۵۹ سالگی است، افزود: متاسفانه این سن در ایران ۴۰ تا ۴۹ سال است اما با شناخت علایم هشداردهنده سرطان و مراجعه به موقع می‌توان ضایعات پیش‌سرطانی را پیش از تبدیل شدن به سرطان، زودتر تشخیص داد.
متخصص زنان و زایمان، این طیف جمعیت را در معرض خطر دانست و افزود: سن منارک زودرس (قاعدگی قبل از ۱۲ سال)، یائسگی دیررس ( بعد از ۵۵ سال)، سن اولین زایمان بعد از ۳۰ سال، سیگار، الکل، چاقی، رژیم غذایی نامناسب، نازایی، ابتلای یک عضو از بستگان درجه اول با سن زیر ۵۰ سال، سابقه اشعه درمانی قفسه صدری، ابتلای ۲ نفر یا تعداد بیشتری از بستگان درجه اول به سرطان‌های پستان، تخمدان، پانکراس و پروستات، ابتلای خویشاوند درجه اول مرد به سرطان پستان و کشف ژن موتاسیون یافته از خطرسازترین عوامل سرطان به‌شمار می‌روند.
فاتحی گفت: تغییر در شکل و قرینه نبودن پستان‌ها، ترشحات خونی که ممکن است از یک یا هر دو پستان باشد، تغییر در حالت پوست پستان شبیه پوست پرتقال یا وجود زخم و پوسته ریزی، فرورفتگی و خراشیدگی نوک پستان، از علایم هشداردهنده این بیماری است که انجام سونوگرافی و در خانم‌های بالای ۴۰ سال انجام ماموگرافی و سونو گرافی اولویت دارد.
وی پیشگیری از سرطان را منوط به روش‌های زیر دانست و تصریح کرد: کنترل وزن، تشویق برای بارداری در سنین کمتر، ترویج تغذیه با شیر مادر، ورزش، فعالیت فیزیکی، مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، اجتناب از مصرف الکل و دخانیات توصیه ما به بانوان برای پیشگیری از سرطان پستان است.
فلوشیپ آنکولوژی علل غیر قابل اصلاح سرطان پستان را برشمرد و ادامه داد: سن بالا، سابقه خانوادگی و جهش‌های ژنی، سن قاعدگی کمتر از ۱۱ سال، سن یائسگی بالای ۵۴ سال، زمینه نژادی و قومی، وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهتر و سابقه هیپرپلازی (رشد بیش از حد سلول‌ها) در پستان از علل غیر قابل اصلاح سرطان پستان است.
فاتحی به علل قابل اصلاح اشاره کرد و افزود: نمایه توده بدنی (BMI) بالای ۳۰، الکل، سن بالای مادر در زمان اولین تولد، مواجهه با اشعه، قرص‌های ضدبارداری خوراکی، هورمون درمانی جایگزین HRT پس از یائسگی و مصرف بالای چربی‌های اشباع شده را از موارد قابل رعایت توسط افراد و پیشگیری دانست.
فاتحی با تاکید بر انجام غربالگری، گفت: اجرای روش‌های غربالگری طول عمر جمعیت هدف را افزایش می‌دهد و منجر به بهبود کیفیت زندگی، شانس درمان بالا و کاهش مرگ و میر و کاهش هزینه‌های درمان می‌شود و سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پیشگیری اثربخشی اثبات شده دارد و از طریق ادغام برنامه غربالگری در نظام سلامت تحقق می‌یابد.
وی گفت: به دنبال پیشرفت‌های انجام شده در درمان سرطان پستان، بیماران پس از پایان درمان از طول عمر طبیعی و طولانی برخوردار خواهند شد، البته بازگرداندن بیماران بهبود یافته سرطان پستان به زندگی طبیعی، بسیار مهم است.
