یکی از اصلیترین دغدغههای اصولگرایان در آستانه هر انتخاباتی رسیدن به وحدت است. این ماموریت برای انتخابات مجلس دهم بر عهده «شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی» قرار گرفت.
انتخابات برای اصولگرایان با کلمه «وحدت» پیوند خورده است. چندان مشکل تایید صلاحیت ندارند و همین امر باعث شده با تعدد نامزد از طیفهای مختلف خود روبرو شوند. از سوی دیگر اختلافات فکری و عملکردی هم باعث شده به راحتی نتوانند در کنار هم قرار بگیرند. بنابراین در هر انتخاباتی تلاشها و سازوکارهایی برای رسیدن به وحدت ایجاد میکنند. نتیجه این سازوکارها در بسیاری موارد افتراق یا رسیدن به وحدت ظاهری است؛ به گونهای که بعد از پایان انتخابات گلایهها از یکدیگر شروع میشود.
۲۱ آبانماه امسال شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی اعلام موجودیت کرد. این شورا که به اختصار «شانا» نامیده میشود قرار بود اصولگرایان را در انتخابات پیشرو مجلس شورای اسلامی به وحدت برساند. «غلامعلی حدادعادل» رئیس شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی در مورد شکل گیری این شورا میگوید: شکلگیری شورای ائتلاف به دوران بعد از انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ که آیتالله رئیسی نامزد انتخابات ریاست جمهوری بود، بازمیگردد. در آن انتخابات سرمایه خوبی جمع شد. ...برای حفظ این مهم، حدود ۱۸ نفر فعال سیاسی انقلابی و ولایی که سابقه نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری داشتند، دعوت شدند تا با همسویی و همصدایی در موضوعات جاری انقلاب، مواضع جمعی مورد همافزایی قرار گیرد.
سازوکار شانا
با شکلگیری این شورا تلاشها برای پیوستن همه طیفهای اصولگرایی به آن شدت گرفت. اما همان ابتدای کار «مرتضی آقاتهرانی» دبیرکل «جبهه پایداری» اعلام کرد قرار نیست این جبهه در شورای ائتلاف حضور داشته باشد: این چه تدبیر و ائتلافی است؟ که به ما این اجازه را بدهد که بنشینیم و چون قبل، بار دیگر همان راه را برویم؟ که نتیجه اش این باشد؟ ما به ائتلافی که هدفش باختن باشد وارد نخواهیم شد، و نیز ائتلافی که در آن سهمخواهی هدف باشد و یا از قبل منتخبش معین شده باشد و یا کار به شکل پدرسالارانه باشد ورود نخواهیم کرد.
بعد از ناامیدی از پیوستن جبهه پایداری به این ائتلاف و با توجه به حضور دیگر احزاب و طیفهای اصولگرا، شانا سازوکار رسیدن به لیست ۳۰ نفره تهران را مشخص کرد. تا ۱۴ دی ماه، احزاب، تشکلها و شخصیتهای عضو این ائتلاف فهرستهای پیشنهادی دو برابر ظرفیت خود را به شورا معرفی کردند. در مرحله بعد، ۱۲۰ نفر از میان این افراد بر اساس رزومه و شاخصهای اعلامی از سوی منتخبان شورای ائتلاف که خود نامزد نمایندگی نبودند، انتخاب شدند که این لیست ۹۰ نفره اول بهمن ماه اعلام شد.
طبق سازوکار شانا قرار بود براساس نظرسنجی در میان جامعه آماری چند هزار نفری فعالان سیاسی، نخبگان و عموم مردم محلات، اقشار، اصناف و احزاب شهر تهران، ۶۰ نفر انتخاب شوند. در ادامه از میان این ۶۰ نفر نهایی، بر اساس شاخصهایی در مجمع شهر تهران و تشکیل هیئت داوری متشکل از اعضای شورا و افراد حقیقی معتمد این جریان ، ۳۰ نفر نهایی تهران انتخاب شوند که این ۶۰ نفر رسما اعلام نشد و فهرست ۳۰ نفرهای روز سهشنبه هفته گذشته از سوی برخی رسانههای جریان اصولگرا اعلام شد؛ لیستی که افراد جبهه پایداری و نیروهای سیاسی حاضر در دولت نهم و دهم در آن حضور نداشتند و علاوه بر این مسئله جامعه روحانیت مبارز از تشکلهای قدیمی اصولگرا هم سهم اندک و ناچیزی در آن داشت.
اصولگرایان و لیستهای موازی
اعلام لیست ۳۰ نفره اصولگرایان دعوا و اختلاف در این جریان را به فضای عمومی و رسانهها کشاند. یاران «محمدباقر قالیباف» شهردار پیشین پایتخت مهمترین طیف ناراضی از لیست ۳۰ نفره شانا بودند، چرا که با وجود حضور پررنگ این طیف در شانا، تنها دو نفر از نیروهای نزدیک به قالیباف در لیست آن قرار گرفته بودند. خودِ محمدباقر قالیباف هم که سرلیست این فهرست بود در حساب توییتری خود نوشت: من به شما وعده داده بودم که دغدغه مجلس آینده همان دغدغه مردم یعنی اقتصاد است. لیستی که به نام بنده اعلام شده است مورد تایید نیست. من پای حرفم ایستاده ام مطمئن باشید.
با افزایش اختلافات و به میان کشیده شدن بحث اعمال نفوذ برخی از افراد در بستن لیست ۳۰ نفره شانا، شورای ائتلاف لیست را تکذیب و اعلام کرد این شورا لیست نهایی خود را اعلام خواهد کرد. بعد از این تکذیب آخرین تلاشها برای وحدت و ارائه یک لیست مشترک با جبهه پایداری از سوی شانا قوت گرفت. محمدباقر قالیباف هم چراغ سبز برای این فرایند را نشان داد، هر چند به باور طیفی از ناظران سیاسی این اقدام قالیباف بیش از آنکه تلاش واقعی برای ائتلاف با پایداری باشد تلاش برای استفاده از اهرم جبهه پایداری برای فشار بر اضلاع دیگر شانا بود.
طبق اعلام «خبرگزاری فارس»، جبهه پایداری برای وحدت با شانا درخواست حذف قالیباف از سرلیستی را داشته که با مخالفت حدادعادل مواجه شدهاست. حداد عادل هم در مقابل پیشنهاد میدهد که درصورت لیست مشترک، ائتلاف با سرلیستی قالیباف منتشر شود و پایداری با سرلیستی آقاتهرانی لیست منتشر کند که این از سوی پایداری رد می شود. قالیباف هم پیشنهاد میدهد که حاضر است از لیست کنارهگیری کند و به صورت مستقل و منفرد در انتخابات شرکت کند که مورد موافقت شانا قرار نمیگیرد.
با اتمام این تلاشها، جبهه پایداری روز پنجشنبه ۲۴ بهمن فهرست خود را منتشر کرد و شانا هم یک روز بعد لیست نهایی خود برای تهران را انتشار داد. به این ترتیب، سازوکاری که قرار بود باعث وحدت در جریان اصولگرایان شود نه تنها نتواست به یک لیست واحد برسد بلکه علاوه بر لیست جبهه پایداری و نپیوستن این تشکل به شانا، خود شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی هم دچار اختلافاتی شد؛ اختلافاتی که باعث شد با تاخیر اسامی نهایی نامزدهای حاصل از سازوکارهای وحدتساز مشخص و در نهایت تجربه رقابتهای مجلس نهم تکرار شود.