آخرین وضعیت مرزها؛ قرنطینه رانندگان ایرانی در ترکیه و توقف ۱۵۰۰ کامیون در سومار

پس از شیوع ویروس کرونا در کشور، برخی کشورهای همسایه از جمله عراق، آذربایجان و افغانستان مرزهای خود را برای تردد مسافر و محموله‌های صادراتی از مبدأ ایران ممنوع اعلام کردند. اما با مرور زمان و انجام مذاکراتی از سوی دستگاه دیپلماسی کشور، برخی از این ممنوعیت‌ها در حال رفع یا تبدیل به محدودیت‌ هستند.

روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران با بیان اینکه «مرز مهران از ابتدای ساعت کاری صبح یکشنبه از سوی کشور عراق باز شد و عملیات بارگیری به روال عادی گذشته خود برگشته است»، افزود: در حال حاضر هیچ کامیون متوقفی در این مرز وجود ندارد و کامیون‌ها، بار خود را تخلیه و کامیون‌های عراقی هم محموله‌های خود را بارگیری کردند. همچنین عمده مرزهای اصلی خوزستان با عراق مثل چذابه باز هستند و مشکلی در حوزه جابه‌جایی کالا ندارند. مرز پرویزخان و مرزهای به سمت اقلیم کردستان عراق هم اکثراً باز و برخی هم به دلیل شرایط آب و هوایی بسته هستند، اما کشور عراق اعلام کرده که ورود و خروج مسافران دو کشور تا دو هفته آینده ممنوع خواهد ماند.

وی درباره نحوه انجام پروتکل‌های بهداشتی در این مرز نیز توضیح داد: پیش از باز شدن مرز مهران، تیم پزشکی عراقی در مرز خود استقرار یافت و پس از بررسی و معاینات لازم برای کالاها و افراد، این مرز باز شد و با این اتفاق، آن دستوری که از گذشته (۹ شهریور) در عراق درباره ممنوعیت کالاهای صادراتی ایرانی صادر شده بود، با رایزنی دستگاه‌های دیپلماسی، لغو شد.

قرنطینه راننده‌های ایرانی در مرز ترکیه و یک درخواست از ایران

سخنگوی گمرک ایران در ادامه درباره وضعیت مرزهای ایران با ترکیه توضیح داد: مرز ما با ترکیه همچنان برای جابه‌جایی کالا باز است، اما ترکیه یک قرنطینه صحرایی در آن سوی مرز بازرگان راه انداخته است که می‌تواند حدود ۱۰۰ نفر را پذیرش کند. تاکنون هم تمام راننده‌هایی که از ایران به ترکیه رفته‌اند، در این بیمارستان صحرایی قرنطینه شده‌اند، ولی به دلیل زمان دو هفته‌ای قرنطینه، ورود کالا کند شده است. بنابراین ترکیه پیشنهاد کرده معاینه سلامت راننده‌هایی که قصد ورود به ترکیه را دارند، در مرز بازرگان طرف ایران انجام گیرد و تنها آنهایی که مشکوک هستند، قرنطینه شوند تا از این طریق، سرعت تردد کامیون‌ها افزایش یابد. همچنان تردد مسافر در این مرز به‌سختی صورت می‌گیرد و فقط مسافران ایرانی که در ترکیه هستند، می‌توانند از این مرز برگردند و بالعکس. برای مسافران جدید این امکان وجود ندارد.

لطیفی گفت: در مرز ارمنستان نیز همچنان محدودیت‌های ورود و خروج مسافران وجود دارد، اما در حوزه کالا، ممنوعیتی نیست و ارمنستان به‌عنوان اولین مقصد صادراتی ما در میان کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا ، همچنان کامیون‌های ما را پذیرش می‌کند. جمهوری نخجوان نیز تردد مسافران جدید ایرانی را ممنوع کرده، ولی همچنان اتباع نخجوانی برای ورود به ایران مشکلی ندارند، زیرا تنها راه زمینی آنها به سمت کشور آذربایجان است. کالاهای ایرانی همچنان به سمت نخجوان صادر می‌شود و برعکس. همچنین با کشور آذربایجان وضع به همین شکل است. ایرانی‌هایی که از ایران وارد آذربایجان شدند، شنبه اعلام شد که امکان بازگشت به ایران را ندارند، اما با پیگیری‌های صورت گرفته اکنون از مرز بیله‌سوار می‌توانند به کشور برگردند. مرز ترکمنستان هم روی مسافران و کالاها محدودیت قرار داده است. در حوزه ترانزیت هم سختگیری‌هایی وجود دارد، ولی گاهی کالاهای ایرانی از مسیر ریلی به ترکمنستان صادر می‌شود تا از طریق ترانزیت از مسیر ترکمنستان عبور کنند.

وی درباره وضعیت مرزهای شرقی کشور نیز گفت: مرز افغانستان هم روی مسافران و کالاها به‌صورت دوطرفه باز است. اما پاکستان همچنان محدودیت‌های خود در حوزه مسافر و کالای ایرانی را دارد. ورود و خروج کالای ایرانی ممنوع، ولی مسیر برگشت هر دو، باز است. در صورتی که در روزهای گذشته مسیر بازگشت کامیون‌های ایرانی از پاکستان بسته شده بود و حدود ۲۷۰ دستگاه کامیون پشت مرزهای ما منتظر ورود به کشور بودند که با پیگیرهای صورت گرفته اکنون این امر محقق شده است. در حوزه مسافری هم مسافران ایرانی توانستند بازگردند، اما بازگشت پاکستانی‌ها از ایران با کندی بسیار صورت می‌گیرد که این امر به دلیل نگرانی این کشور از ویروس کرونا است.

مرزهای دریایی باز است

لطیفی در ادامه اظهار کرد: مرزهای دریایی ما در شمال و جنوب کشور باز است و کالاهای تجاری‌ که با کشتی و شناور جابه‌جا می‌شوند، باید پروتکل سلامتی کالا را انجام دهند و چه در ورود و چه در خروج باید تأییدیه سازمان بهداشتی آن کشور و وزارت کشور ایران را داشته باشند که این روند در حال انجام است. فقط در بنادر نزدیک ما به دلیل اینکه زمان تردد شناورها کوتاه است و امکان انتقال ویروس کرونا را بالا می‌برد، وضعیت اندکی متفاوت است. در این مقیاس‌ها، کشور کویت در حوزه تجاری و مسافری، محدودیت قائل شده و قطر تنها لنج‌های یخچالدار را پذیرش می‌کند، امارات هم با اینکه کالاهای ایرانی را می‌پذیرد، اما سرعت پذیرش کالاها و لنج‌ها نسبت به روزهای گذشته کمتر است. با سایر کشورها مشکلی در زمینه صادرات و واردات وجود ندارد. روسیه، قزاقستان و آذربایجان سه مقصد اصلی تجارت در شمال است که مانند گذشته تعاملات با آنها وجود دارد، اما کشور گرجستان محدودیت‌هایی در این زمینه اعمال کرده است.

وی درباره مرزهایی که بیشترین تراکم و توقف در آنها وجود دارد نیز خبر داد: در گمرکاتی که منتهی به ترکمنستان می‌شود، حدود ۱۰۰۰ کامیون متوقف داریم که بیشتر آنها (۸۰۰ دستگاه) مربوط به سرخس می‌شود. از این تعداد، حدود ۶۰۰ دستگاه آن ترکیه‌ای و بیش از ۲۰۰ کامیون ایرانی هستند. به گفته لطیفی، بستن مرز از سوی ترکمنستان به ویروس کرونا ارتباط ندارد و به مسائل گازی ایران مربوط می‌شود.

وی ادامه داد: مرز سومار نیز در استان کرمانشاه که بیشتر بار کاشی و سرامیک از مبدأ یزد را دارد، تراکم بالایی دارد و از همین رو، انتظار داریم که تجار کالا به این مرز نفرستند. در حالت معمول، گمرک این مرز ظرفیت تخلیه و بارگیری مجدد ۱۰۰ تا ۱۵۰ کامیون را دارد، ولی در حال حاضر هم اگر بخواهیم در حالت معمول ۱۵۰۰ کامیون متوقف در این مرز را تخلیه کنیم، ۱۵ روز زمان می‌برد. پس تجمع بیشتر می‌تواند توقف بیشتر و هزینه بیشتری برای تجار داشته باشد.

پروتکل‌های بهداشتی

لطیفی درباره پروتکل‌های بهداشتی این مرزها نیز توضیح داد: کالاهایی که اکنون این کشورها تمایلی به ورود آنها ندارند، مواد غذایی طبیعی است؛ میوه‌ها و سبزیجات به دلیل امکان سرایت بیماری، حساسیت بیشتری دارند، ولی ما در رابطه با همه کالاها، پروتکل‌های بهداشتی را رعایت می‌کنیم و آزمایش‌های بهداشتی را روی آنها انجام می‌دهیم.