سرایت ویروس کرونا به ایران تمام مرزهای هوایی، زمینی و دریایی کشور را تحت تاثیر قرار داده است. کشورهای همسایه از جمله عراق، ترکیه، جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکمنستان، افغانستان، پاکستان، عمان، امارات و کویت مرزهای مشترک با ایران را مسدود کردهاند و برنامه پروازی شرکتهای خارجی به ایران نیز تعلیق شده است. شرکتهای هواپیمایی داخلی هم اجازه پرواز به سایر کشورها را ندارند.
گزارشهای تاییدشدهای از سرگردانی شهروندان ایرانی در فرودگاههای کشورهای ترکیه، امارات و هندوستان وجود دارد که وزارت خارجه در روزهای گذشته برای بازگرداندن آنها به کشور اقداماتی انجام داده است. اما تعدادی از شهروندان ایرانی در سایر کشورها هستند که پیش از تایید شیوع کرونا در ایران، از کشور خارج شده و اینک قصد بازگشت دارند و درحالیکه اعتبار ویزا و پولشان رو به پایان است، این روزها را در سالن ترانزیت فرودگاههای بینالمللی سپری میکنند.
مسدود شدن مرزهای هوایی و زمینی، خروج اتباع خارجی و ایرانیهایی را که در خارج از کشور شاغل و ساکن بودهاند هم دچار مشکل کرده است.
حرمتالله رفیعی ـ رییس هیاتمدیره انجمان صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و هوایی ایران ـ در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به وضع پیشآمده، اظهار کرد: تقریبا همه راههای ورودی و خروجی کشور قفل شده است و پرواز بینالمللی انجام نمیشود. پروازهای محدود هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران نیز به تازگی تعلیق شده و آخرین پرواز آن هفته آینده انجام میشود. فقط هواپیمایی قطر یک پرواز بین تهران و دوحه دارد که قیمت آن در این شرایط وحشتناک و ناجوانمردانه بالا است و جای خالی هم ندارد. ضرورت دارد متولیان در اینباره رایزنی کنند.
او با انتقاد از عملکرد سازمان هواپیمایی و برخی سفارتخانهها در شرایط موجود، گفت: این درست نیست که در مواقع بحرانی و چالشی، توپ را به زمین دیگران بیاندازیم و بگوییم کشورهای دیگر با ما همکاری نمیکنند و خود را در حاشیه امن قرار دهیم. پس وظیفه دستگاه دیپلماسی و سازمان هواپیمایی چیست؟ چرا ایرانیها باید در شرایط نامناسب در فرودگاههای کشورهای دیگر سرگردان بمانند و هیچ امکاناتی در اختیارشان قرار داده نشود؟
رفیعی افزود: براساس کنوانسیونهای بینالمللی، ایرلاینی که هنگام رفت به مسافر خدمات داده باید در برگشت سرویس دهد، اما ایرلاینهایی که مسافران ایرانی از آنها بلیت تهیه کردهاند، نه تنها این کار را انجام ندادهاند که مسافر را بدون جا و غذا در فرودگاه رها کردهاند. در این مواقع چنانچه سازمان هواپیمایی به هر دلیل نمیتواند مجوز پرواز بگیرد، سفارتخانهها باید فعالتر عمل و به وضعیت مردم رسیدگی کنند، برای آنها اقامتگاهی درنظر بگیرند و از سرگردانی در فرودگاهها نجاتشان دهند. البته وزارت خارجه اقداماتی برای بازگرداندن برخی مسافران از هند، ترکیه و امارات انجام داد، اما سرنوشت شهروندان مانده در کشورهای دیگر چه میشود؟