وجود بیش از هفت هزار کودک کار و خیابان در تهران/ دلایل توقف طرح جمع‌آوری این کودکان
حبیب‌الله مسعودی فرید با بیان این که کودکان کار و خیابان به دلایل مختلف در خیابان حضور دارند، افزود: دلایلی همچون فقر، بدسرپرست بودن خانوار یا حضور کودکان غیر ایرانی در کشور و به ویژه در کلانشهرها از جمله دلایل وجود کودکان کار و خیابان هستند.
وی با بیان این که در تهران بین سه هزار و ۴۰۰ تا سه هزار و ۵۰۰ کودک در تهران در چند مرکز شبانه‌روزی پذیرش شدند، اظهار کرد: تلاش ما این است تا برای هر کودک با توجه به شرایط خاص او راه حلی پیدا کنیم. به هر حال جای کودکان خیابان نیست و به کارگیری آنها نوعی کودک‌آزاری محسوب می‌شود؛ چراکه این کودکان از حقوق طبیعی‌شان محروم می‌شوند.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی با بیان این که برخی از این کودکان توسط افرادی تحت عنوان «ارباب» استثمار می‌شوند، اظهار کرد: ما باید به عنوان نهاد حمایتی و با کمک نهادهای انتظامی با این اشخاص برخورد کنیم. این کار جرم است و باید دستگاه انتظامی درخصوص برخورد با این افراد به کمک ما بیاید. از سوی دیگر برخی دیگر از این کودکان از طریق مرزها وارد کشور شده‌اند و برخی از آنها به مددکاران سازمان بهزیستی گفته‌اند که با پرداخت مبلغی پول وارد ایران شده‌ایم. برخی نیز با ویزای قانونی وارد کشور شده‌اند اما بعد از اتمام مدت‌زمان ویزای خود به کشورشان بازنگشته‌اند.
وی با اشاره به این که تعدادی از این کودکان و خانواده‌هایشان نیز با برنامه کار کردن به کشور ما وارد شده‌اند، توضیح داد: برای مثال طی یکی از طرح‌های جمع‌آوری متوجه شدیم خانواده‌ای که چهارشنبه وارد کشور شده‌اند روز شنبه کودکانش را برای کار کردن راهی خیابان کرده‌اند. نکته اینجاست که باید کسانی که مسئول هستند از این افراد اوراق هویتی بخواهند. در یک کشور خارجی اگر کسی سر چهارراه حضور پیدا کند پلیس از آنها اوراق هویتی درخواست می‌کند. بنابراین بر سر راه ساماندهی کودکان کار و خیابان این مشکلات و گلوگاه‌ها وجود دارد.
مسعودی فرید با اشاره به این که همزمان با ساماندهی کودکان کار و خیابان در سال گذشته در شهر تهران ۸۰ درصد از این کودکان غیر ایرانی بودند، ادامه داد: سال گذشته بین ۳۹۰ تا ۴۰۰ کودک جمع‌آوری شدند، همچنین برآوردهای چند سال قبل دانشگاه علوم بهزیستی نشان می‌دهد در شهر تهران بین هفت تا هشت هزار کودک کار وجود دارند. خود ما نیز تاکنون سه هزار و ۵۰۰ کودک را نیز پذیرش کرده‌ایم که این اقدامات عمدتاً با همراهی سازمان‌های مردم‌نهاد صورت گرفته است.
معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی درباره نحوه برخورد قانونی با کسانی که کودکان را به کار می‌گیرند، نیز توضیح داد: اگرچه ممکن است جرم این افراد زندان باشد اما به نظر می‌رسد میزان جرم آنها به اندازه کافی بازدارنده نیست. در سعادت‌آباد نیز یک بار یکی از این باندها با قمه به مددکارانی که در حال ساماندهی این کودکان بودند حمله کردند. سازمان بهزیستی چند مورد از این باندها را به دستگاه انتظامی اعلام کرده است. در نامه‌ای که به وزارت کشور ارسال کردیم نیز اعلام کردیم برای برنامه‌ریزی درخصوص ساماندهی کودکان ابتدا باید تکلیف این باندها معلوم شود.
مسعودی فرید با بیان این که در خصوص کودکان زباله‌گرد نیز اربابان در واقع پیمانکاران دست دو و سه شهرداری هستند، گفت: با مصوبه شهرداری قرار بود تا منع به‌کارگیری کودکان در حوزه زباله‌گردی اجرا شود.
وی با بیان این که طی مکاتبه‌ای که با دادستانی تهران انجام شده است مقرر شده تا اگر خانواده‌ای برای سرپرستی مناسب نبود از آنها صلب حضانت شود، اظهار کرد: اما این طور نیست که این کار بلافاصله صورت بگیرد بلکه با تصمیم دادستانی و بعد از اقدامات اولیه برای حمایت از خانواده و رفع مشکلات آنها ممکن است چنین تصمیماتی اتخاذ شود. با این حال صلب حضانت یکی از گزینه‌های روی میز است. بسیاری از کودکان مراکز شبانه‌روزی نیز عمدتاً سرپرستان غیر موثر دارند و به همین دلیل نیز تاکید داریم برای هر کودک باید نسخه خاصی دنبال شود.
او با اشاره به این که به دنبال شیوع کرونا از اسفندماه سال گذشته سه هزار و ۷۰۰ نیروی اورژانس اجتماعی اقدام به توزیع وسایل ضدعفونی‌کننده و بهداشتی بین این کودکان کرده‌اند، تصریح کرد: ما به دنبال شناسایی این کودکان و نوع خانواده آنها هستیم.
مسعودی فرید در پایان تاکید کرد: یکی از دلایل توقف طرح جمع‌آوری کودکان در سال گذشته نیز این بوده است که بعد از آغاز جمع‌آوری در فضای نگهداری که برای ۵۰ کودک کافی بود، ۱۰۰ کودک کنار یکدیگر قرار گرفتند و ما نتوانستیم این طرح را ادامه بدهیم. با این که آقای رحمانی فضلی نیز بر همکاری سایر دستگاه‌ها تاکید کردند اما دستگاه‌های همکار در طرح جمع‌آوری بعد از مرحله نخست دیگر با سازمان بهزیستی همکاری نکرده است.
