با گذشت ۷۵ روز از اعلام رسمی شیوع ویروس کرونا در کشور، نرخ مرگومیر بر اثر ابتلا به کووید ۱۹ در ایران به ۶.۵ درصد رسید. این افزایش در حالی است که ۶ اسفند ماه و در اولین هفته پس از اعلام رسمی شیوع ویروس در ایران، ایرج حریرچی؛ معاون کل وزارت بهداشت ضمن اعلام شناسایی قطعی ۶۱ مبتلای کووید ۱۹ و فوت ۱۲ نفر از مبتلایان، نرخ مرگ بر اثر این بیماری ویروسی را در ایران ۱.۳ درصد اعلام کرد.
حالا بنا بر آخرین گزارش روزانه سخنگوی وزارت بهداشت که ظهر دیروز و بنا به روال ۷۵ روز گذشته ارایه شد، تعداد مبتلایان قطعی کووید ۱۹ در کشور تا امروز به ۹۷ هزار و ۴۲۴ نفر رسیده که از این تعداد ۶ هزار و ۲۰۳ نفر فوت کرده، ۷۸ هزار و ۴۲۲ نفر بهبود یافته و ۲ هزار و ۶۹۰ نفر هم در وضعیت شدید بیماری و تحت مراقبتهای ویژه قرار دارند.
شنبه شب حریرچی با حضور در برنامه «تیتر امشب» شبکه خبر اعلام کرد که در حال حاضر نرخ مرگ ناشی از کووید ۱۹ در ایران ۶.۵ درصد است. به گفته حریرچی حالا قابلیت سرایت ویروس از فرد بیمار به سایرین کاهش یافته به این معنا که اگر در اولین روزهای پس از شیوع ویروس کرونا در ایران هر یک بیمار کووید ۱۹ میتوانست ۲.۸ نفر را آلوده کند، حالا خطر آلوده کردن هر بیمار به ۰.۸۲ نفر رسیده است.
اما آنچه باید در افزایش نرخ مرگ مبتلایان و ارتباط آن با تعداد ناقلان پنهان در جامعه مورد توجه قرار داد، همین است که افزایش نرخ مرگ به معنای افزایش تعداد ناقلان خاموش هم خواهد بود. در ابتدای شیوع بیماری در چین گفته میشد که قابلیت کشندگی ویروس کرونا ۲ الی ۳ درصد است. در حالی که در هفتههای اول پس از شیوع بیماری در ایران، برخی متخصصان اپیدمیولوژیست معتقد بودند که نرخ مرگ بر اثر آلودگی به ویروس کرونا در ایران حدود ۴ درصد خواهد بود.
۲۰ اسفند ماه و زمانی که وزارت بهداشت از ابتلای قطعی ۷ هزار و ۱۶۱ هموطن به کووید ۱۹ و فوت ۲۳۷ نفر از مبتلایان خبر داد «اعتماد» با محاسبه ضریب مرگ و تعداد ناقلان پنهان، این تخمین را ارایه کرد که تعداد واقعی مبتلایان باید بیش از ۹ هزار و ۴۰۰ نفر باشد در حالی که آمار شناسایی قطعی در آن زمان فاصله ۲۲۰۰ نفری با تعداد واقعی مبتلایان داشت. تعداد ناقلان خاموش و پنهان ظرف ۷۵ روز گذشته مهمترین نگرانی مسوولان وزارت بهداشت بوده و یکی از دلایل اصلی اجرای طرحهای فاصلهگذاری اجتماعی، فاصلهگذاری هوشمند، محدودیت فعالیت اصناف پرخطر، محدودیت و منع تردد بین استانی، ممنوعیت برگزاری هر گونه تجمع منجر به ازدحام و در نهایت افزایش امکان انتقال ویروس بر اثر رعایت نشدن فاصله یک و نیم متری همین بوده که خطر سرایت بیماری از ناقلان پنهان که الزاما هم علامت و برونداد ظاهری ندارند به حداقل برسد.
حالا که بنا به گفته حریرچی، نرخ مرگ بر اثر کووید ۱۹ به ۶.۵ درصد افزایش یافته در حالی که تعداد مبتلایان قطعی کووید ۱۹ در کشور ۹۷ هزار و ۴۲۴ نفر و تعداد کل متوفیان ۶ هزار و ۲۰۳ نفر است این خطر جدیتر است چراکه حالا با احتساب ضریب نرخ ۶.۵ درصدی مرگ، تعداد کل مبتلایان این بیماری ویروسی در کشور بیش از افراد شناسایی شده، خواهد بود. پنهان بودن جمعیت زیادی از مبتلایان در کشور، خطر هشدارهای مکرر مسوولان بهداشتی درباره خودداری از تردد غیرضروری در اماکن و معابر عمومی و رعایت فاصلهگذاری اجتماعی در اجتماعات و محلهای پرتردد را پررنگتر میکند. شهر تهران که حالا به بزرگترین نگرانی دولت از بابت بازگشت دوباره اوج تحرکات ویروس تبدیل شده با وجود کاهش محسوس بستریها همچنان وضعیت نگرانکنندهای دارد و دولت دیروز در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا هم تمام نقاط استان تهران را در ردیف «مناطق قرمز» اعلام کرد که به نظر میرسد این اعلام به طور قطعی متوجه رفتار شهروندان و ساکنان پایتخت است. دیروز و در دومین روز از اجرای «استفاده اجباری از ماسک در مترو و اتوبوسهای درونشهری» مشاهدات «اعتماد» همچنان تایید میکرد که هیچ اجباری برای استفاده از ماسک در واگنها و اتوبوسها، ورودی ایستگاههای اتوبوس و مترو و محوطه و سکوهای مترو وجود نداشت و نه تنها هیچ فردی از عوامل شبکه حمل و نقل عمومی برای تذکر یا ممانعت از سوار شدن و وارد شدن مسافران بدون ماسک در این محلها دیده نمیشد بلکه در ایستگاههای فرعی برخی خطوط مثل خط ۳ مترو، کارکنان بخش خدمات هم که در راهروهای مترو در حال رفتوآمد و انجام وظایفی از قبیل تخلیه سطلهای زباله بودند نه تنها ماسک بر صورت نداشتند بلکه دستکشهایشان هم نه از نوع یک بار مصرف و قابل معدوم کردن بلکه دستکشهای کار بود که قابلیت بسیار بالای آلودگی داشت.
شاید به همین دلیل بود که دیروز فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران ضمن تایید کاهش ۱.۷ درصدی بستریهای کووید ۱۹ در پایتخت، هشدار داد شرایط اپیدمی ویروس در تهران باید کماکان شکننده و ناپایدار تلقی شود، چون شهر تهران همچنان در ردیف شهرهای پرمخاطره است. بنا بر اعلام سخنگوی وزارت بهداشت، در فاصله ظهر شنبه تا ظهر یکشنبه، فقط ۴۷ نفر از مبتلایان کووید ۱۹ فوت کردهاند که کاهش آمار فوت از آن صعود وحشتناک و ۳ رقمی بسیار جای خوشحالی دارد، اما توجه به این هشدار رییس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت بسیار مهم است که گفته «طبق آمار و ارقام ۹۰ درصد مردم هنوز به ویروس کرونا مبتلا نشدهاند.»
محمدمهدی گویا ضمن تاکید بر اینکه بیماری کووید ۱۹ درمان قطعی و تایید شدهای ندارد و واکسنی هم برای پیشگیری از ابتلا به این ویروس وجود ندارد، این نکته را یادآور شده که «هر چه تعداد بیماران سرپایی بیشتری شناسایی شوند، آمار بستری و مرگومیر کاهش مییابد که این کاهش، رمز موفقیت ماست».
به دنبال این هشدارها دیروز احمدرضا بهرهمند؛ میکروبیولوژیست هم در گفتگو با ایلنا تاکید کرد که با وجود کاهش فعالیت ویروس کرونا در هوای گرم، اما برخلاف نگاههای خوشبینانه جهانی این ویروس حتی در گرمترین ایام سال هم به طور کامل از بین نمیرود بلکه فقط شرایط اپیدمی شکسته شده و با پراکندگی ویروس مواجه خواهیم بود.
بهرهمند تاکید کرد: «وقتی حرارت از ۳۵ بالا رفته و تا ۴۰ درجه برسد، این ویروس شروع به فروکش میکند، چون اشعه UV موجود در نور خورشید، تکثیر این ویروس را کاهش میدهد. این ویروس هم روی سطح مینشیند و هم در هوا منتقل میشود به این معنا که ذراتی که از سرفه افراد خارج میشود، هم شامل ذراتی است که سنگین بوده و روی سطوح مینشیند و هم شامل ذراتی است که در هوا پخش میشود، اما این ذرات در آفتاب داغ از بین میروند ولی در همین فاصله مواجهه ممکن است از افراد ناقل به افراد دیگر هم منتقل شوند و البته همان طور که سازمان بهداشت جهانی اشاره کرده؛ انتظار میرود در فصل پاییز و در ماههای مهر، آبان و آذر سیر سینوسی جدیدی از بیماری کرونا به وجود آید که منطبق با زمان همهگیری آنفلوآنزاست. طبق اطلاعاتی که داریم، ویروس ممکن است جهشهای جدید داشته باشد و ما در آن زمان احتمالا با یک کرونای جدید مواجه هستیم و بنا به دلایل علمی، این ویروس در پی سیکلها و تکثیرهایی که دارد، ممکن است از نظر ژنتیکی تغییر کند. البته هر جهشی هم الزاما بد نیست و این جهش حتی میتواند، مانع بیماریزایی ویروس شده یا انتقال بیماری را کاهش دهد».