دویچهوله در گزارشی نوشته است: کرونا همه چیز را دگرگون کرده است. این تنها اقتصاد نیست که در اثر شیوع ویروس جدید کرونا دستخوش طوفانی ویرانگر شده است. محاسبات سیاسی نیز از گزند این بیماری در امان نماندهاند، از جمله ارزیابیها و پیشبینیهای تحلیلگران درباره انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا.
خبرگزاری فرانسه (AFP) روز یکشنبه ۲۸ اردیبهشت با انتشار گزارشی از واشنگتن تاثیرات احتمالی بحران کرونا بر سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.
در این گزارش آمده است، پیش از این تحلیلگران بر این باور بودند که پیروزی دونالد ترامپ بر جو بایدن، رقیب انتخاباتیاش از حزب دموکرات تقریبا قطعی به نظر میرسد. اما ناگهان عامل جدیدی به نام ویروس جدید کرونا و بیماری کووید ۱۹ وارد کارزار انتخاباتی این کشور شده است.
این که منجر به مرگ تقریبا ۹۰ هزار نفر از شهروندان آمریکا شده، اقتصاد این کشور را فلج کرده و در مورد سرنوشت انتخابات ریاست جمهوری تردیدها و گمانهزنیهای بسیاری پدید آورده است.
کریستوفر آرترتون، استاد علوم سیاسی در دانشگاه جورج واشنگتن به خبرنگار خبرگزاری فرانسه گفته است: «ما واقعا نمیدانیم که نتایج این انتخابات چه خواهد بود».
به اعتقاد او چهار ماه پیش همه چیز روشن به نظر میرسید؛ بیکاری به نازلترین سطح خود رسیده بود، اقتصاد آمریکا با رشد باثباتی روبرو بود و پیروزی ترامپ بر بستر این موفقیت در دور آتی انتخابات قطعی به نظر میرسید.
دو کاندید، دو رویکرد
جو بایدن با وعده بازگرداندن آرامش به سیاست آمریکا و احیای ارزشهای معنوی این کشور و تکرار دوره زمامداری باراک اوباما به میدان آمد.
ترامپ با شعار و وعده ایجاد کار در آمریکا و پیشبرد یک سیاست ناسیونالیستی افراطی در خارج از مرزهای این کشور در کارزار انتخاباتی حضور یافت.
گرچه بسیاری از نظرسنجیها از محبوبیت بیشتر جو بایدن حکایت میکردند، اما بسیاری از تحلیلگران بر این باور بودند که ترامپ در انتخابات روز سوم نوامبر از رقیب خود پیشی میگیرد. این ارزیابی اما بر اثر شیوع کرونا اعتبار خود را از دست داده است.
ترامپ دل به آن بسته بود که شهروندان آمریکا شاهد پیروزیها و موفقیتهای او باشند. حال اما همه چیز در گروی کارنامه او در مقابله با شیوع بیماری کرونا است.
آلن لیشتمن، استاد رشته تاریخ در دانشگاه آمریکا بر این باور است که "انتخابات پیشرو در اصل خود نوعی رفراندوم برای دونالد ترامپ خواهد بود».
بحران برخاسته از کووید ۱۹ نوعی سنجش کارآمدی رهبری آمریکا در برابر بحرانی است که از حیث دامنه و تاثیرات با حمله تروریستی یازدهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ یا بحران مالی سال ۲۰۰۸ قابل مقایسه است.
اطمینان ترامپ به پیروزی خود
ترامپ در مورد پیروزی خود در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر ذرهای تردید ندارد. در برابر این پرسش خبرنگاران که پرسیده بودند شما موقعیت خودتان را در انتخابات آتی بین عدد یک تا ۱۰ چگونه ارزیابی میکنید گفته بود: «من نمره ۱۰ به خودم میدهم.»
بر اساس آخرین نظرسنجی که توسط شبکه "سیبیاس" صورت گرفته است، ۵۷ درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی معقتدند که ترامپ کار خود را بد انجام داده است. این در حالی است که در ماه مارس تنها ۴۷ درصد چنین باوری نسبت به کارنامه او داشتند.
بین نیکبختی و شوربختی
کاهش محبوبیت ترامپ میتوانست برای جو بایدن، رقیب انتخاباتی او فرصتی طلایی ایجاد کند. اما او نیز همچون میلیون شهروند آمریکایی ناگزیر به خانهنشینی شده است.
بایدن به ندرت از باغچه خانهاش در ایالت دلاور فراتر میرود. او تنها از طریق تهیه و پخش ویدیوهای عمدتا آماتوری با مخاطبان خود در تماس است.
ترامپ و چالشی به نام کرونا
این در حالی است که ترامپ از امکان حضور در اخبار شامگاهی رسانهها از محل کاخ سفید برخوردار است.
خبرنگار خبرگزاری فرانسه امکان حضور دائمی ترامپ در رسانهها را گرچه امتیاز بزرگی برای او میداند، اما معتقد است که برگ برگشته و همین امتیاز بزرگ در حال تبدیل شدن به یک پدیده زیانآور برای او است.
آلن لیشتمن به ضربالمثلی قدیمی اشاره میکند که میگوید: «وقتی رقیب تو در حال مرتکب شدن خطایی است، هرگز مزاحم او نشو!»
به باور لیشتمن در چنین شرایطی جو بایدن نیاز ندارد کار خاصی بکند. باید منتظر بماند تا بحران برخاسته از کرونا رقیب او را در میدان نبرد شکست دهد.
مایکل گوین، سخنگوی جو بایدن نیز معتقد است که امتیاز فوقالعاده ترامپ در دسترسی روزانه به فرستندههای خبری میتواند برای او دردسر ساز باشد. «چون آنچه او انجام داده، خشم نیمی از مردم کشور را برانگیخته است.»
جو بایدن به حملات خود علیه ترامپ در شبکههای اجتماعی و از جمله در توییتر ادامه میدهد. روز پنجشنبه ۱۴ مه بایدن در یک پست توییتری نوشته بود که ترامپ در دفاع از مردم آمریکا در هر جبههای شکست خورده است.
باراک اوباما نیز از عملکرد ترامپ در برابر شیوع بیماری کرونا به شدت انتقاد کرده است. به باور او و بسیاری دیگر از منتقدان ترامپ، عملکرد بهتر در برابر شیوع بیماری کرونا میتوانست مانع از افزایش شمار قربانیان این بیماری گردد.
به باور کارشناسان مسائل سیاسی آمریکا انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر، انتخاباتی فشرده خواهد بود و بهرغم پیشتازی بایدن در نظرسنجیها این امکان وجود دارد که ترامپ صرفا با اتکا به چند رای بیشتر بر رقیب خود پیروز شود. ماجرایی که در انتخابات سال ۲۰۱۶ و پیروزی بر هیلاری کلینتون نیز اتفاق افتاد.
"کارتهای پیروزی"
در بازی رقابت انتخاباتی موفقیت ترامپ به چند عامل و "برگ" وابسته است. در صورت آنکه او بتواند از یکی یا چند برگ موجود به سود خود بهره گیرد، شانس موفقیت او در انتخابات پیشرو افزایش خواهد یافت.
بهبود اوضاع اقتصادی: ترامپ پیش بینی کرده است که اوضاع اقتصادی آمریکا در سهماهه سوم سال جاری بهبود خواهد یافت. در صورت تحقق چنین امری، او میتواند از عملکرد موفق خود در مقابله با بحران کرونا به عنوان امتیازی برای خود بهره گیرد. در غیر این صورت، وخامت اوضاع اقتصادی میتواند برای او گران تمام شود.
موفقیت در سیاست خارجی: کسب توافق با کره شمالی یا احتمالا موفقیت در کشاندن حکومت ایران به پای میز مذاکره از جمله مواردی خواهند بود که در موفقیت او در انتخابات آتی نقش ایفا میکنند. عدم کسب موفقیت در سیاست خارجی میتواند به حیثیت او و سیاستی که تاکنون در این عرصه دنبال کرده است، آسیب برساند.
نقش روسیه: این پرسش نیز مطرح است که روسیه چه نقشی در کارزار انتخاباتی آمریکا برعهده میگیرد؟ آیا روسیه همان نقشی را در انتخابات نوامبر ایفا خواهد کرد که در سال ۲۰۱۶ ایفا کرده بود؟ آیا روسیه بار دیگر اقدام به پخش اطلاعات ناصحیح و تلاش برای تاثیرگذاری بر اذهان مردم آمریکا خواهد کرد؟
جنگ تجاری با چین: ترامپ بار دیگر پای چین را به میان کشیده است. از "ویروس چینی" سخن میگوید و گناه و تقصیر شیوع بیماری کرونا را برعهده دولتمردان آن کشور نهاده است. حتی از "قطع مناسبات" با چین سخن گفته است. یک جنگ تجاری بین آمریکا و چین نیز میتواند بر نتایج انتخابات تاثیر بگذارد.
شخص ترامپ: خود شخص ترامپ نیز یکی از عواملی است که میتوانند بر نتایج انتخابات تاثیرگذار باشد. او اخیرا از "اوباماگیت" سخن گفته و تلاش کرده تا به حیثیت بایدن آسیب بزند. عملکرد و سخنان ترامپ در این شش ماه پایانی دوره زمامداری او میتواند بر سرنوشت انتخابات تأثیر بگذارد.
تحلیلگر خبرگزاری فرانسه بر این باور است که در چنین شرایط حساسی شش ماه زمان بسیار زیادی است. اینکه ترامپ ظرف این شش ماه چه روشی را در پیش گیرد، میتواند برای سرنوشت این انتخابات تعیینکننده باشد.
در جریان طرح استیضاح در مجلس سنا عملکرد ترامپ به گونهای نبود که تردید همه نمایندگان جمهوریخواه را نسبت به سوءاستفاده او از موقعیت سیاسی خود در پرونده اوکراین برطرف کند.
پرسش محوری در آخرین ماههای پیش از انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا چنین است: آیا ترامپ با در پیش گرفتن سیاستی میانه بر آن خواهد بود تا آرای برخی از مخالفان خود و حتی برخی از هواداران دموکرات را به سود خود جلب کند یا با در پیش گرفتن سیاستی دیگر آرای برخی از طرفداران کنونی خود و پشتیبانی برخی از جمهوریخواهان را از دست خواهد داد؟