مخالفت با پیشنهاد تغییر نام «روز ۱۴ خرداد»

همزمان با ایام سی و یکمین سالروز رحلت رهبر کبیر انقلاب اسلامی امام خمینی (س)، حجت الاسلام و المسلمین سعید رضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی طی یادداشتی با بیان اینکه «تا کنون شاهد ۴ دهه برجسته در توانمندسازی نظام اسلامی از مسیر هدایت‌های رهبری و حکمت ورزی برای صیانت از عظمت اسلام، مسلمانان و ملت شریف ایران و توانمندسازی کشور در خلق ارزش‌های بزرگ سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و البته قدرت نظامی و شکل گیری قوت و قدرت ایران اسلامی بوده ایم» پیشنهاد کرد که شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه آتی نسبت به تصویب و نامگذاری روز ۱۴ خرداد به عنوان «روز ملی حکمت، رهبری و توانائی» در تقویم رسمی کشور اقدام کند.

در پی طرح این پیشنهاد حمید انصاری قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی در نامه‌ای به دبیر شورایعالی انقلاب فرهنگی، ضمن نقد پیشنهاد یاد شده، مخالفت قطعی موسسه تنظیم و نشر آثار و ستاد مرکزی بزرگداشت امام خمینی با اجرای چنین پیشنهادی را اعلام کرد.

متن این نامه بدین شرح است:

بسمه تعالی

اندیشمند متعهد جناب حجت الاسلام و المسلمین آقای دکتر سعید رضا عاملی

دبیر محترم شورای عالی انقلاب فرهنگی

سلام علیکم.

احتراما از آنجا که در روز ۱۵ خرداد جاری مطلبی به تفصیل از جنابعالی در رسانه‌ها منتشر شده است که که طی آن پیشنهاد نام گذاری روز ۱۴ خرداد را به نام «روز ملی حکمت، رهبری و توانایی» مطرح فرموده اید و خواسته اید که این موضوع در جلسه آتی شورای انقلاب فرهنگی و از مسیر شورای فرهنگ عمومی کشور تصویب شود. به لحاظ حساسیت فراوان و اهمیت موضوع لازم می‌دانم مراتب ذیل را معروض دارم:

اولا، مناسب‌تر آن بود که قبل از اعلام عمومی این پیشنهاد، نظر مراکز مسئول در همین زمینه استفسار می‌شد. مستحضر می‌باشید که ستادی قانونی و متشکل از نمایندگان کلیه ارکان و قوای نظام و نهاد‌ها و دستگاه‌های مختلف اجرائی و فرهنگی کشور تحت عنوان ستاد مرکزی بزرگداشت حضرت امام خمینی (سلام الله علیه) مسئولیت سیاستگذاری کلیه برنامه‌های مرتبط با بزرگداشت ۱۴ خرداد و از جمله تعیین شعارها، نامگذاری‌ها و اولویت رویکرد‌های مراسم هر سال را بر عهده دارد.

ثانیا، اظهار نظر در رابطه با نامگذاری‌های مرتبط با حضرت امام به موجب آیین نامه‌های قانون نحوه حفظ یاد و آثار حضرت امام خمینی (رض) و قوانین برنامه پنج ساله و قانون احکام دائمی برنامه‌های پنج ساله کشور بر عهده موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (س) می‌باشد، که با توجه به اینکه خواسته اید موضوع در جلسه آتی شورای عالی انقلاب فرهنگی مطرح و تصویب شود، تا کنون هیچگونه استعلام نظری از دو نهاد مذکور به عمل نیامده است.

ثانیا، روز ۱۴ خرداد به خاطر مصادف بودن با سالروز ارتحال رهبر کبیر انقلاب اسلامی روز متعلق به امام خمینی و روز بزرگداشت بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی ایران است. پیشنهاد جنابعالی ناخواسته به معنای تغییر نام این روز از روز بزرگداشت امام خمینی به عنوانی دیگر تحت نام «روز ملی حکمت، رهبری و توانایی»! است.

گذشته از اینکه در عنوان پیشنهادی مذکور ترتیب و تناسب عناوین سه گانه از مجموعه عناوین مهم متعدد دیگری که در همین رابطه شاید با اولویت‌های بالاتر قابل جایگزین می‌بودند جای تأمل دارد، نفس این موضوع که نام روز اختصاص یافته به بزرگداشت کسی که انحصارا شأن بنیانگذاری کل نظام جمهوری اسلامی و شأن طراحی و معماری اساس انقلاب اسلامی و به پیروزی رساندن آن را دارد و کسی که بعنوان بنیان گذار و نخستین رهبری که تمامیت شکل گیری ساختار نظام و قوانین بنیادین آن در دوران زعامت وی به وقوع پیوسته است، به نامی دیگر تغییر یابد از جنبه‌های مختلف غیر قابل توجیه است و حتی می‌تواند مورد سوء استفاده مغرضان نیز قرار بگیرد.

جنابعالی بهتر از بنده می‌دانید که نام گذاری‌های رسمی و ملی که جنبه نمادین دارند به تناسب گستره مفاهیم نام‌ها و عناوینشان، اولویت‌ها و رویکرد‌های بعدی را برای این مناسبت‌ها تعیین می‌کنند. اگر پیشنهاد جنابعالی عملی شود به معنای آن است که همین مقدار اندکی که دستگاه‌های فرهنگی و نهاد‌های کشور در خردادماه و روز ۱۴ خرداد به موضوع نقش امام خمینی و زندگی و اندیشه و وصایا و آثار ایشان می‌پردازند کاملا کمرنگ و بلکه تعطیل شود و به جای آن موضوعات عناوین سه گانه مطلق و کلی مذکور که قابلیت طرح هر رویکرد و نگاه و شعاری ذیل آن را دارا می‌باشند جایگزین آن گردد و یاد و نام امام خمینی در تنها مناسبت سالانه‌ای که در حال حاضر به صورت اختصاصی به نام ایشان شناخته می‌شود کاملا به حاشیه رود. مطمئن هستم که جنابعالی به چنین امری هرگز راضی نمی‌باشید.

ضمنا پیشنهاد مذکور با این سیاست روشن ترسیم شده از سوی رهبر معظم انقلاب نیز منافات دارد که خطاب به دست‌اندرکاران برگزاری مراسم بزرگداشت حضرت امام خمینی فرمودند: «اساس کار شما در این است که نام و یاد امام را در متن نظام و انقلاب زنده نگه دارید و اجازه ندهید که حتی اندکی به حاشیه رانده شود» و یا آنجا که فرمودند: «هر سال روز چهاردهم خرداد فرصتی است برای این که ملت ایران بار دیگر وفاداری خود را به اصول و آرمان‌های امام بزرگوار ابراز کند. اگرچه اظهار اخلاص و پیوند دل‌های مردم با آن شخصیت برجسته و فراموش نشدنی تاریخِ ما، در مراسم بسیاری در طول سال بروز پیدا می‌کند، اما چهاردهم خرداد خصوصیتی دارد؛ همراه با خاطره غم انگیز فقدان این نعمت بزرگ الهی از میان ما؛ لذا در چنین روزی دل‌های آگاه، بیشتر از همیشه احساس می‌کنند که باید پیوند و وفاداری خود را با بنیان مستحکمی که آن معمارِ بزرگ انقلاب در این سرزمین بنا نهاد، تجدید و ابراز کنند» با تأکید بر اینکه این فراز‌ها تنها نمونه‌ای از ده‌ها فرمایشاتی است که معظم له در باب وجوب زنده و نمایان نگه داشتن یاد و نام و اندیشه حضرت امام خمینی در سیاستگذاری‌های نظام و خصوصا در برنامه‌های ۱۴ خرداد ایراد فرموده اند. چنانکه ایشان با صراحت فرموده اند: «برگزاری مراسم سالگرد حضرت امام قدس سره الشریف مسأله مهم و لازمی است و در حقیقت جزء شعائر اسلامی نظام محسوب می‌شود؛ لذا باید با مشخص کردن اهدافِ مرحله‌ای این مراسم، پیام متناسب با اقتضای زمان از اندیشه‌های ناب امام به مسلمانان و میهمانان شرکت کننده در مراسم سالگرد امام ارائه شود»

بنا بر این، روز ۱۴ خرداد و بزرگداشت امام خمینی در این روز در زمره شعائر انقلاب اسلامی است؛ بزرگداشت شعائر فی نفسه و جدای از وجوب پرداختن عمیق به پیام‌ها و محتوای شعائر اهمیت دارد. حذف نام‌ها و شعائر زمینه را برای تحریف و جایگزینی محتوا‌ها و پیام‌ها آسان می‌سازد. بی دلیل و بی حکمت نیست که علی رغم این واقعیت که روز شهادت امام متقین حضرت امام علی (صلوات الله علیه) روز آغاز امامت امام مجتبی (علیه السلام) و روز عاشورا روز آغاز امامت حضرت زین العابدین (علیه السلام) و روز وفات امام جعفر صادق (علیه السلام) روز آغاز امامت حضرت موسی کاظم (علیه السلام) می‌باشد، اما این واقعیت هیچگاه در تاریخ تشیع باعث نشده است که نام و اختصاصات این روز‌ها تحت الشعاع واقعیت مذکور قرار گرفته و برنامه‌ها و عناوین دوگانه‌ای در این مناسبت‌ها مطرح گردد. پرداختن به امامت و زندگی جانشینان به مناسبت‌های اختصاصی دیگر موکول شده است.

برای نامگذاری و پرداختن به مقولات سه گانه ارزشمندی که در پیشنهاد جنابعالی آمده است مناسبت‌های فراوان دیگری در طول سال و تقویم مناسبتی کشور وجود دارد، از جمله ده روز ایام الله فجر انقلاب اسلامی که اتفاقا همه ساله شورای محترم هماهنگی تبلیغات اسلامی به تناسب اولویت‌های روز، این ایام را نام گذاری می‌کنند.

علی هذا با عنایت به مطالب فوق ضمن عذرخواهی از اینکه با توجه به اعلان عمومی پیشنهاد جنابعالی به عنوان مقام رسمی، ناگزیر از انتشار این نامه همزمان با ارسال آن برای حضرتعالی می‌باشیم، نظر رسمی موسسه و ستاد بزرگداشت حضرت امام (طبق استعلامی که از دبیر محترم ستاد داشته ایم) مبنی بر مخالفت قطعی با پیشنهاد تغییر نام روز ۱۴ خرداد را اعلام داشته و معتقدیم که همانگونه که در سی و یک سال گذشته مبنای اعلام و عمل بوده است روز ۱۴ خرداد باید برای همیشه به عنوان روز ملی بزرگداشت امام خمینی (س) بدون هیچ قید و پیشوند و پسوندی باشد. البته بدیهی است که در پرتو این نام علاوه بر مراسم با شکوه بزرگداشت که در حقیقت تجدید میثاق با آرمان‌های حضرت امام و تجدید بیعتّ با جانشین شایسته ایشان می‌باشد، اهتمام به معرفی اندیشه و مکتب و سیره و شخصیت حضرت امام و همچنین پرداختن به مقولات فراوان ارزش‌های مهم دینی و انقلابی و عقیدتی که در اندیشه و سیره امام خمینی مطرح بوده اند، و از جمله سه عنوان مطرح شده در پیشنهاد جنابعالی، وظیفه دستگاه‌های فرهنگی و برنامه‌های ستاد می‌باشد.

هرچند که در حال حاضر ایام الله ۱۴ و ۱۵ خرداد به ترتیب تحت عنوان «سالروز رحلت حضرت امام خمینی» و «سالروز قیام ۱۵ خرداد» در تقاویم رسمی کشور بعنوان تعطیل رسمی و شناخته شده می‌باشند، اما چنانچه تصویب نام این روز به عنوان روز ملی را در شورایعالی انقلاب فرهنگی لازم می‌دانید که اتفاقا اقدام بسیار بجا و مورد درخواست اکید موسسه و ستاد بزرگداشت حضرت امام نیز هست خواهشمند است موضوع تصویب ثبت روز ملی ۱۴ خرداد را با نام «روز ملی بزرگداشت امام خمینی» در دستور کار شورایعالی انقلاب فرهنگی قرار دهید تا تثبیت نام این روز علاوه بر قوانین و آیین نامه‌های جاری آن، در مصوبات شورایعالی انقلاب فرهنگی نیز قرار گیرد.

با آرزوی سلامتی و موفقیت و اعتذار مجدد

حمید انصاری

قائم مقام موسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (س)

۱۸ خرداد ۱۳۹۹