بررسی ابعاد اجتماعی قتل رومینا اشرفی
یکی از اخبار تلخ که در اوایل خردادماه امسال رخ داد، ماجرای قتل رومینا اشرفی دختر اهل تالش بود که به دست پدرش کشته شد.
کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان امروز (سه شنبه-۲۷ خرداد) میزبان برگزاری اولین پنل علمی گفتگو با موضوع "آسیب‌شناسی پدیده خشونت خانگی و کودک آزاری" بود که به همت سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان با هدف بررسی و تحلیل همه‌جانبه پدیده ناگوار قتل رومینا اشرفی و به منظور افزایش آگاهی خانواده‌های ایرانی و توجه به انواع حمایتهای اجتماعی، توسط دستگاههای ذیربط، با حضور جمعی از کارشناسان حوزه حقوق روانشناسی و جامعه شناسی آسیب‌های اجتماعی و دستگاههای مرتبط برگزار شد.
مسعود مهدویان فر- رئیس اداره امور اجتماعی سازمان فرهنگی اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان در این برنامه با بیان اینکه موضوع کودک آزاری از مشکلات بزرگی است که جامعه با آن دست به گریبان است، اظهار کرد: دو سالی است در شهرداری اصفهان این موضوع را مدنظر قرار داده ایم و فعالیت های خوبی حول و حوش آن انجام شده است.
وی افزود: برای واکاوی این دست آسیب های اجتماعی همه نهادهای جامعه باید با این مسئله درگیر باشند و یک ارتباط دوسویه برقرار شود.
نبود جلسات و پنل های علمی، حلقه مفقوده آسیب های اجتماعی
همچنین کوروش محمدی، رئیس کمیسیون اجتماعی و محیط زیست شورای اسلامی شهر اصفهان حلقه مفقوده در جامعه در بحث موضوعات آسیب های اجتماعی را نبود جلسات و پنل های علمی و کارشناسی دانست و اظهار کرد: در اتفاقاتی از این دست، همیشه مسئله اصلی را فراموش می کنیم و دچار هیجانات احساسی می شویم و خیلی از فرصت ها را در همین هیجان محوری از دست می دهیم .
وی افزود: اگر امروز به اسناد و اخبار جهانی در مورد قتل رومینا اشرفی نگاه کنیم بیشتر بر روی جزییات قتل تمرکز دارد و حتی قضاوت ها حول و حوش پدر این بچه است و در مورد آسیب شناسی این پدیده ناگوار چیزی نمی بینیم.
به گفته این عضو شورای اسلامی شهر اصفهان میز محاکمه ای که امروز برای قضیه رومینا اشرفی چیده شده قضاوت هیجانی و عجولانه از اقدام پدر او است.
محمدی ادامه داد: در فضای هیجانی ماندن و فاصله گرفتن از اصل موضوع و اینکه احساسی حرف می زنیم و قضاوت می کنیم یک بیماری است که در جامعه ایران وجود دارد.
وی تصریح کرد: در موارد مشابه با قتل رومینا همانند سال های گذشته و ماجرای «خفاش شب تهران» فرد خاطی طبق قانون محاکمه می‌شود در حالی که باید با حضور این افراد و بررسی رفتار او به دلایل این آسیب پرداخت.
محمدی با بیان اینکه امروز می خواهیم این میز محاکمه را اینگونه بررسی کنیم که در کنار پدر رومینا چه ایراداتی دیگری نیز وجود دارد، اظهار کرد: در این بین ما می‌خواهیم به بررسی قاتلان فرضی دیگر برای آینده و جلوگیری از آن اقدام کنیم تا برای رومیناهای دیگر این اتفاق نیفتد.
محمدی تصریح کرد: می خواهیم بفهمیم که هر سازمانی تا چه حد می تواند تاثیرگذار باشد و فضایی برای اصلاح ایرادات آن بیابیم.
نیازمند بازنگری در نهادهای بازپروری اجتماعی هستیم
رضا اسماعیلی- جامعه شناس نیز در این نشست دهه ۹۰ را اوج بروز افزایش آسیب های اجتماعی دانست و گفت: افزایش آسیب های اجتماعی همچنان رو به صعود است.
وی در مورد وضعیت استان اصفهان در خصوص کودک آزاری و همسر آزاری را بررسی کرد و افزود: اگر بخواهیم به صورت روشن صحبت کنیم، نقاط قوت و برجستگی هایی در استان داریم و کاستی نیز وجود دارد.
این جامعه شناس با بیان اینکه اصفهان در همسر آزاری در استان های کشور در رتبه اول و در موضوع کودک آزاری رتبه پنجم را دارد، اظهار کرد: در ارتباط با قتل رومینا اشرفی شرایط مداخله ای تهدید آمیز به وجود می آید. ارتباط دختری ۱۳ ساله و پسری ۲۷ ساله جایی در جامعه ندارد و باید این موضوع را مورد نظر قرار داد.
به گفته اسماعیلی انتشار عکس‌های رومینا در فضای مجازی یک عامل تحریک کننده اصلی برای قتل رومینا توسط پدر او بوده است. همچنین نبود پلیس حرفه ای ویژه، به همراه یک نظام اورژانس اجتماعی کارآمدتر که در این عرصه وارد شوند، احساس می شود.
این جامعه شناس تصریح کرد: آموزش روابط اجتماعی در دوران بلوغ موضوعی است که باید بیش از پیش به آن توجه شود.
وی افزود: بحث حقوقی جامعه شناسی نیز مهم است، زیرا حقوق همیشه نسبت به تحولات اجتماعی عقب است. آنچه مهم است اینکه نظام حقوقی باید فاصله خود را با تحولات اجتماع کاهش دهد تا شاهد این فجایع اجتماعی نباشیم.
این جامعه شناس با تاکید براینکه نیازمند بازنگری در نهادهای بازپروریی اجتماعی هستیم، خاطرنشان کرد: نقش اطرافیان همچون برادر، پدر رومینا، همسایگان و فامیل نیز اساسی است که در کنار تغییرات نظام حقوقی و بهینه سازی نظام کنترل و پلیس باید دیده شود.
جلوگیری از افزایش خشم با ایجاد جامعه ای شاد
همچنین علی پدریان- جامعه شناس در ادامه این جلسه، خانواده را گروه اولیه جامعه دانست و اظهار کرد: در گروه اول حق و حقوق و تکلیف معنایی ندارد و وجود قوانین بین دو طرف موجب فاصله خواهد شد.
وی افزود: در گروه اول روابط نه بر اساس قانون بلکه باید بر پایه احساس باشد و وجود قانون باعث می‌شود هر شخص در خانواده در پی حق و حقوقی مشخص باشد.
این جامعه شناس ادامه داد: موارد روانشناسی، اجتماعی، اقتصادی، زیستی، ژنتیکی، جامعه شناختی، جغرافیایی، سیاسی، حقوقی و جمعیتی از جمله موضوعاتی است که می‌تواند با ورود در آنها از بروز خشم جلوگیری کرد.
به گفته وی عواطف مثبت مانع بروز مشکلات اجتماعی خواهد شد و عشق باید در خانواده‌ها آموزش داده شود و باید با ایجاد جامعه شاد و آموزش احساسات مثبت و عدم ایجاد بذر نفرت از بروز خشم جلوگیری کرد.
رومینا مقتول فقر عاطفی بود
همچنین نوید مسائلی- رئیس سازمان‌های مردم نهاد جوانان استان اصفهان، اظهار کرد: رومینا مقتول فقر عاطفی بود، زیرا با خلأ احساسی در خانواده خود به شخص ثالثی روی آورد که خود را در سن بلوغ از نظر احساسی تأمین کند.
وی افزود: تنها ۳۵ درصد تخلفات و خشونت‌هایی خانگی گزارش می‌شود و از این بخش نیز فقط یک سوم آن پیگیری قانونی می‌شود که این موضوع نشان دهنده خلأ قانونی است.
به گفته رئیس انجمن سمن‌های جوانان استان اصفهان، سمن‌ها راحت‌تر می‌توانند موارد کودک آزاری و خشونت خانگی را پیگیری کنند.
وی در خصوص دیگر دلایل قتل رومینا اشرفی با اشاره به لزوم ایجاد گفت‌وگو در خانواده‌ها گفت: بخشی از قتل رومینا به دلیل عدم گفت‌وگوی متقابل بین فرزند و والد است. باید در حاشیه‌های شهر فرهنگسراهایی با محوریت گفت‌وگو خانواده‌ها و فرزندان ایجاد شود.
لزوم توجه به سالمندآزاری
همچنین امین جعفری- رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران –شعبه اصفهان، در ادامه اظهار کرد: در حال حاضر برای بررسی مسائل اجتماعی بیش از هر چیز مداخلات اجتماعی باید مدنظر قرار گیرد و با نگاه های جامعه شناسی و کلی نگر بتوانیم در زمینه درمان آسیب های اجتماعی گام های موثری برداریم.
وی افزود: روز آگاه سازی افراد، در مورد سالمندآزاری ثبت شده است. در موضوع خشونت خانگی بحث سالمندآزاری نیز وجود دارد و با توجه به اینکه جامعه ایران به این سمت می رود قطعا با سالمندآزاری برخورد خواهد شد.
وی با تاکید براینکه نباید منتظر باشیم اتفاقی بیفتد و بعد در مورد آن تصمیم گیری کنیم، خاطرنشان کرد: باید پیش بینی کنیم و اکنون که کشور ما به سمت جمعیت سالمندی در حرکت است، بهتر است که در این حوزه ورود کرده و جلوی مشکلات سالمندآزاری را بگیریم.
این جامعه شناس افزود: شناسایی موضوعات و مسائل اجتماعی با سمت پدیدار شناسی و نگاه های تفسیری و شناسایی منابع اجتماعی تاثیرگذار در درمان و مداخله از جمله راهکارهای مفید در این زمینه است.
