آیا شیرهای مدت‌دار مواد نگهدارنده دارند؟
حسین چمنی در گفت‌وگو با ایسنا در پاسخ به این سوال که آیا شیرهایی که ماندگاری بالایی دارند، حاوی مواد نگهدارنده هستند یا خیر، گفت: برخی از افراد تصور می کنند چون شیر فسادپذیر است نمی تواند برای مدت طولانی بیرون از یخچال بماند و این ماندگاری طولانی نشان دهنده این است که ماده نگهدارنده در آنها وجود دارد. ضروریست مصرف کنندگان بدانند هیچ ماده نگهدارنده‌ای در شیر مدت‌دار نیست و نوع فرآیندی که درفرآوری و بسته‌بندی شیر فرادما طی می‌شود، دلیل بالا بودن ماندگاری شیر است.
وی ادامه داد: شیر پاستوریزه شیری است که به مدت ۱۵ ثانیه در دمای ۷۵درجه سانتی گراد حرارت داده می شود. با این حرارت میکرو ارگانیسم‌های بیماری‌زای شیر از بین می‌رود ولی بخشی از میکرو ارگانیسم‌ها که بیشتر سرمادوست هستند، زنده می مانند. وجود این میکرو ارگانیسم‌ها باعث می‌شود که شیر بیشتر از چند روزآن هم در یخچال با برودت ۴ تا ۶ درجه ماندگاری نداشته باشد.
این کارشناس صنعت لبنیات اضافه کرد: اما در فرآیند استرلیزه کردن، شیر در مدت ۲ ثانیه در دمای ۱۴۵ درجه سانتی‌گراد حرارت داده می‌شود و طی آن تمام میکرو ارگانیسم‌های زنده از بین می‌رود. بنابراین عامل فسادزایی وجود ندارد. از طرفی این شیرها را در بسته‌بندهایی چندین لایه قرار می دهند که این بسته‌بندی‌ها اجازه ورود نور و هوا و یا هرگونه ارتباط با محیط بیرونی را سلب می‌کند. بنابراین شیر استرلیزه شده می تواند بدون هیچ مشکلی تا ۶ ماه بیرون از یخچال باقی بماند. توجه کنیم که شیر فرادما نیز پس از باز شدن بسته‌بندی همانند شیر پاستوریزه باید در یخچال نگهداری شده و طی ۳-۴ روز به مصرف برسد.
چمنی به اهمیت تولید شیر استرلیزه اشاره کرد و گفت: شیر غذای روزانه است و به دلیل نیاز بدن انسان بایستی هر روز مصرف شود. استرلیزه کردن این شرایط را فراهم می کند که شیر قابلیت استفاده در هر زمان و مکانی از جمله نقاط فاقد زنجیره سرما داشته باشد.
وی در پاسخ به این سوال که آیا شیر استرلیزه ارزش غذایی کمتری نسبت به شیر پاستوریزه دارد یاخیر، گفت: شیر به عنوان منبع اصلی تامین کلیسم، فسفرو پروتئین حیوانی شناخته می شود. از این منظر شیر فرادما تفاوتی با شیر پاستوریزه ندارد. البته در شیر مقداری ویتامین C هم وجود دارد. ویتامین C به حرارت حساس است و در حرارت فرادما ویتامین C کاهش می یابد. البته شیر به عنوان منبع اصلی تامین ویتامین C نیست. ولی به طورکلی ارزش غذایی این دونوع شیر تفاوتی با هم ندارد.
این کارشناس با اشاره به برخورد دوگانه با نوشیدنی‌های سبد غذایی گفت: نوشیدنی‌های قندی گازدار دارای مواد نگهدارنده هستند و براساس قوانین لیبلینگ، نام و مقدار نگهدارنده‌ها روی آن درج شده است. این نوشیدنی‌ها متاسفانه به مقدار زیاد مصرف می‌شوند و هیچکسی به آن حساسیت نشان نمی‌دهد. اما جای تعجب است که در مورد شیر که از نظر قانونی استفاده از نگهدارنده‌ها در آن ممنوع است، چنین شایعاتی پخش و در بسیاری از موارد مورد پذیرش هم قرار می گیرد.
چمنی در پایان گفت: استفاده از مواد نگهدارنده در شیر و فرآورده‌های آن مطلقا ممنوع است. زیرا شیر و فرآورده‌های آن به عنوان غذای اصلی روزانه و به میزان زیاد مصرف می‌شود، اما در نوشیدنی‌های قندی گازدار استفاده از مواد نگهدارنده مجاز است، زیرا این نوشیدنی‌ها غذا نبوده و نباید به صورت مستمر و زیاد مصرف شوند. متاسفانه بر اساس برخی گزارش‌ها مصرف این نوع از نوشیدنی‌ها در ایران بالاست و اطلاع رسانی در مورد خطرهای آن ضرورت دارد.
