خودروسازان نمی‌توانند به اندازه نیاز بازار، تولید و عرضه کنند
در تحلیل شرایط بازار خودرو که علیرغم نبود مشتری و افت معاملات، قیمتها روند افزایشی دارد، حسن کریمی سنجری در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه طی سه ماه اخیر نرخ ارز بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است، اظهار کرد: بررسی بازار و مقایسه قیمت خودرو در همین مدت اخیر نشان می‌دهد که قیمت خودرو نیز در حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش یافته است.
این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه طبق روال معمول بازار ایران، در شرایط تورمی همه کالاها به‌ویژه آن‌هایی که ماهیت دارایی ثابت دارند، متناسب با افزایش نرخ ارز مشمول افزایش قیمت می‌شوند، گفت: گذشته از افت ارزش پول ملی در کشور، آنچه که بسیار حائز اهمیت است، این است که در حال حاضر به جهت حفظ ارزش دارایی‌ها، ارز نیز در کشور ماهیت دارایی ثابت پیدا کرده است که این باعث شده بر قدر و ارزش آن افزوده شود.
وی افزود: برخی به اشتباه قیمت‌گذاری خودروی ساخت داخل را بی‌رابطه با افزایش نرخ ارز می‌دانند، اما این استدلال در شرایطی درست است که توان تولید خودرو به میزان نیاز بازار و حتی بیش از آن مهیا باشد که در این صورت هم باید گفت تنها سهم حقوق و دستمزد و البته بخش‌هایی از قیمت تمام شده خودرو (که از نرخ ارز تبعیت نمی‌کنند) را باید از تورم قیمت خودرو کم کرد. در حقیقت حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد بهای تمام شده یک خودروی ساخت داخل، تحت تاثیر ارز نیست و اصولا تاثیری از افزایش یا کاهش بهای ارز در کشور نمی‌گیرد.
این تحلیل‌گر صنعت و بازار خودرو تصریح کرد: اما در شرایطی که خودروساز نمی‌تواند به اندازه نیاز بازار، خودرو تولید و عرضه داشته باشد، قیمت خودرو نیز در همان بازار تحت تاثیر پارامترهای دیگر علاوه‌بر نوسان نرخ ارز قرار خواهد گرفت که آن، تحدید عرضه خودرو به بازار است. بیش از دو سال است که از یک سو تورم و از سوی دیگر برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضا، سبب شده تا قیمت خودرو متناسب با افزایش نرخ ارز در بازار رشد کند.
قیمتها بالا می‌روند، در حالی که قدرت خرید مردم در سراشیبی است...
کریمی سنجری ادامه داد: البته افزایش قیمت خودرو، سبب ریزش مشتری در هرم تقاضا نیز خواهد شد. به عبارت دقیق‌تر هرچه قیمت افزایش می‌یابد، تعداد افرادی دارای قدرت خرید خودرو هم کمتر می‌شود؛ لذا در عین افزایش قیمت، نوعی رکود در بازار خودرو حاکم می‌شود. در حال حاضر نیز آن‌هایی که خرید و فروش خودرو انجام می‌دهند، راکد بودن بازار خودرو را تایید می‌کنند. مفهوم این رکود این است که قیمتها تحت تاثیر افزایش نرخ ارز بالا می‌رود، در حالی که قدرت خرید مردم پایین می‌آید.
این کارشناس صنعت خودرو ضمن تاکید براینکه طبیعتا افزایش افسارگسیخته قیمتها به دلیل اینکه متناسب با افزایش سطح درآمد مردم نیست، نوعی ناهنجاری در بازار ایجاد می کند، گفت: به این ناهنجاری "رکود تورمی" اطلاق می‌شود. در اینجا شاید این سئوال پیش آید که " این چطور رکودی است که برای خرید خودرو به قیمت کارخانه صف وجود دارد؟" در پاسخ این سوال باید گفت که با توجه به اختلاف فاحش قیمتها در کارخانه با نرخ کف بازار، طبیعتا خرید از کارخانه برای خریدار سودآور است. کافی است نرخ کارخانه‌ای خودرو با قیمت کف بازار برابر شود، آنگاه خواهیم دید شرکت‌های خودروساز برای پیدا کردن مشتری باید در بازار ذره‌بین بیاندازند.
وی خاطر نشان کرد: گرچه افزایش تولید شرکت‌های خودروساز در سه سال جهش تولید، اتفاق خوبی است اما دو نکته هم در دل خود جای داده است. آنقدر شکاف بین عرضه و تقاضا در بازار خودرو زیاد شده است که این پرش‌های کوتاه در نرخ تولید نمی‌تواند این شکاف را به این زودی‌ها پر کند؛ مگر آنکه از یک طرف شرایط تولید تسهیل شود و از طرف دیگر همانطور که قبلا نیز اعلام شده است، با اصلاح قیمت کارخانه و نزدیکتر کردن آن به قیمت بازار، فشار طرف تقاضا را کم کنند. همچنین این روزها آمار تولید خودروهای ناقص رو به افزایش است.؛ چراکه در شرایطی که نرخ تولید متناسب با ظرفیت شرکت‌های خودروساز افزایش می‌یابد، کسری برخی قطعات استراتژیک که به دلیل تحریم تامین آن‌ها زمانبر خواهد بود، باعث می شود نرخ تجاری کردن خودروها با نرخ تولید آن‌ها هم‌خوانی نداشته باشد؛ بنابراین درست است که آمار تولید افزایش یافته اما تحویل خودرو به بازار کماکان دچار کاهلی است.
