این روزها یکسان سازی قبور در گورستان ابن بابویه ادامه دارد و عنوان میشود سنگهای جدید جای سنگهای تاریخی را میگیرد و مجوز این اقدامات را اداره کل میراث فرهنگی استان تهران درسال ۹۷ صادر کرده است، مرتضی ادیبزاده (معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران) در این خصوص گفت: در سال ۹۷ به محض آنکه پیمانکار محوطهسازی و شنریزی را در بخش غربی آرامگاه آغاز میکند، مسئول شهرستان نامهای را به معاونت میراث فرهنگی استان تهران ارسال میکند که در نتیجه منجر به مکاتبات اداری با شهرداری منطقه ۲۰ تهران و اوقاف میشود. این نامهها دربردارنده مضامینی مبنی بر آن بودند که باتوجه به تاریخی بودن این گورستان نیاز است تا کار متوقف و طرح ارائه شود تا با نظارت کارشناسان میراث فرهنگی به مرحله اجرا برسد.
او ادامه داد: در آن سال طرح ارائه و کلیت آن توسط معاونت میراث فرهنگی استان تهران تایید میشود؛ چرا که قرار نبود تغییر اساسی در گورستان اتفاق بیفتد. قرار بر آن نهاده میشود تا با نظارت کارشناسان میراث فرهنگی این طرح اجرا شود. آنچه که امسال شاهد آن هستیم اجرای طرح و محوطهسازی در گورستان ابن بابویه آن هم بدون هماهنگی و حضور کارشناسان میراث فرهنگی است. این در حالی است که در سال ۹۷ قید شده بود که حتماً باید ناظر میراث فرهنگی حضور داشته باشد.
ادیب زاده در پاسخ به این سوال که آیا طرحی که هم اکنون در گورستان ابن بابویه در حال اجراست مورد تایید میراث فرهنگ تهران بوده یا خیر گفت: بله، کلیت این طرح مورد تایید بود چرا که فقط ساماندهی مد نظر بود و قرار نبود هیچ تغییری اتفاق بیفتد. قراربود تا محوطهسازی با حفظ سنگهای قدیمی انجام گیرد. اکنون کارشناسان برای بازدید به ابنبابویه رفتهاند تا مستندنگاریها انجام شود، چنانچه تغییری اتفاق افتاده باشد میراث فرهنگی اقدام خواهد کرد.
معاون میراث فرهنگی تهران در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر آنکه آیا مسطحسازی که اکنون در ابن بابویه شاهد هستیم یک تغییر به حساب نمیآید، گفت: بر اساس گزارشی که شهرستان به ما ارائه داده این مسطحسازی حدود ۱۵ سال پیش اتفاق افتاده است. اگر تخریبی نیز انجام شده قبل از این تاریخ بوده. در حال حاضر تخریب جدیدی در خصوص سنگ قبرها گزارش نشده است. ضمن آنکه که سنگ قبرها جانمایی شدهاند و قرار است تا سنگ قبرهای قدیمی مجددا سرجای خود بازگردند. قرار نیست تغییر، تعویض یا حتی شکست سنگ قبرها را شاهد باشیم.
ادیب زاده با تاکید برآنکه نباید فراموش کرد که مجموعه فرهنگی مذهبی بقعه و گورستان ابنبابویه که به شماره ۱۸۱۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و تحت ضوابط حفاظتی میراث فرهنگی قرار دارد، یادآور شد: این احتمال وجود دارد که برای انجام کارهای کارشناسی و مستندنگاریهای لازم، کار در ابن بابویه متوقف شود سپس به صورت کتبی اعلام خواهیم کرد که آیا اجازه ادامه کار به پیمانکار داده میشود یا خیر.
او با اشاره به مصوبهای که در سال ۹۷ به شهرداری منطقه ۲۰ اعلام شد، گفت: در نامهای عنوان شد که «طرح تأیید شده مرمت و ساماندهی محوطه ثبتی گورستان ابنبابویه به استناد مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی در خصوص سند ملی حفاظت و حراست از گورستانهای تاریخی ایران مصوب ۲۵/۷/۹۷ در قالب یک نسخه فایل سی دی برای صدور دستور مقتضی ارسال و این اداره کل آمادگی خود را برای هر گونه همکاری لازم و نظارت بر اجرای طرح اعلام میکند.» با توجه به اهمیت مصوبه شورای عالی معماری و شهرسازی باید این مصوبه مورد توجه قرار گیرد.
معاون میراث فرهنگی استان تهران در پاسخ به این سوال که آیا شهرداری به مصوبه مذکور عمل کرده است یا خیر گفت: من نمیتوانم به این سوال پاسخ دهم. اما با توجه به آن که طرح تایید شده بود پیمانکار این تصور را داشت که طرح هیچ مشکل میراثی ندارد و میتواند آن را اجرایی کند. این در حالی است که نحوه اجرا بسیار مهم است. ممکن است یک طرح تایید شود اما درنهایت اجرایش مانند آنچیزی شود که در اراضی شرقی برج طغرل شاهد بودیم. در آن منطقه، در ابتدا یک طرح محوطه سازی و ساماندهی مورد تایید قرار گرفته بود اما در اجرا تبدیل به یک مجتمع تجاری-فرهنگی شد. ساماندهی گورستان از حساسیتهای بسیار زیادی برخوردار است. ممکن است سنگ قبرهایی که ضخامت آنها در حدود ۵ سانتیمتر است آسیب ببینند و نباید فراموش کرد که هویت یک گورستان به سنگ قبرهای آن باز می گردد. اگر تخلفی خارج از طرح تصویب شده صورت گرفته باشد سنگ قبر تخریب شده باشد پیمانکار ملزم به جبران تمام خسارتهای موجود است.