کرونا ازدواج‌ها را ساده کرد؟
«یک سال از مراسم عقد مینا و سعید می‌گذرد. خانواده سعید وضع مالی نسبتاً خوبی دارند، خانواده مینا هم در این مدت جهیزیه در خوری تدارک دیدند. حالا اما با آمدن کرونا، مدت‌ها است برنامه‌ریزی‌های دو خانواده برای گرفتن جشن عروسی با حضور کل فامیل و دوستان و آغاز زندگی مشترک این دو جوان معلق مانده. با شروع کرونا، مراسم یک ماه به یک ماه عقب افتاد تا این که با ماندگاری این بیماری، مینا و سعید از این همه انتظار به ستوه آمدند. پدرها و مادرها یک شب دور هم جمع شدند و تصمیم گرفتند که بالاخره مینا و سعید بدون برگزاری جشن عروسی، زندگی مشترک خود را آغاز کنند و به این دوری دختر و پسر پایان دهند. در نهایت با چاپ کارتی مختصر از همه فامیل عذرخواهی کردند و دو خانواده تصمیم گرفتند که تمام هزینه‌های عروسی را صرف خرید و توزیع ماسک و مواد ضد عفونی بین افراد نیازمند کنند.
نسترن و علی هم در اوایل شیوع کرونا بود که به عقد یکدیگر درآمدند. خانواده‌های این زوج جوان، هر دو از قشر کارمند بودند. خانواده علی از همان ابتدا برای گرفتن مراسم عروسی با وجود آن همه هزینه‌های سرسام آور مشکل داشت. خانواده نسترن هم برای تهیه جهیزیه پول و زمان کافی نداشت. با شیوع دوباره کرونا پدر و مادر علی تصمیم گرفتند به جای هزینه‌های عروسی در تهیه جهیزیه شریک شوند. حالا بدون درد سر و بدون گرفتن مراسم ۲ ماه است که از آغاز زندگی مشترک نسترن و علی می‌گذرد.
این روزها با شروع بیماری کرونا، خیلی از زوج‌های جوان برای آغاز زندگی مشترک نمی‌توانند مراسم عروسی بگیرند. برخی از خانواده‌ها مراسم عروسی را با ساده‌ترین شکل و بدون تشریفات آنچنانی، این سنت الهی را اجرا کردند و بعضی همچنان بلاتکلیف مانده‌اند، البته عده‌ای از خانواده‌ها هم از خیر مراسم عروسی می‌گذرند.
کاهش هزینه مراسم عروسی
سعید احمدی که هفته گذشته ازدواج کرده درباره چگونگی برپایی مراسم عروسی خود می‌گوید: خانواده من و همسرم کلی برنامه‌ریزی کرده بودند که عید نوروز امسال عروسی بگیریم اما با شیوع کرونا تمام برنامه‌ها تغییر کرد و تصمیم گرفتیم مراسم را به اوایل تیرماه موکول کنیم اما متأسفانه دوباره ویروس کرونا خیز برداشت و همه برنامه‌ریزی‌ها را به هم ریخت. بالاخره هر دو خانواده به اتفاق تصمیم گرفتیم که بدون دعوت از فامیل‌ها و دوستان مراسم عروسی را با ساده‌ترین شکل ممکن برگزار کنیم. خوشبختانه شیوع کرونا باعث شد تا همه تشریفات و برنامه‌های اضافی که در مراسم عروسی است حذف شود و من هم خیلی زود با همسرم عقد کردم و این کار بار سنگینی را از دوش خانواده‌ها برداشت.
مهری فروتن که در تدارک شروع زندگی جدیدی است، در این باره می‌گوید: خیلی دوست داشتم عروسی مفصلی بگیرم و همه دوستان و آشنایان را دعوت کنم اما اواخر فروردین ماه امسال با شیوع کرونا به این نتیجه رسیدیم که خیلی از مهمانان با ذهنیتی که از بیماری کرونا دارند در مراسم شرکت نخواهند کرد. به همین دلیل هر دو خانواده برنامه‌ها و خواسته‌هایمان را تغییر دادیم و تصمیم گرفتیم که در حال حاضر عقد نکنیم و بعد از بهبود اوضاع، مراسم بگیریم.
او می‌افزاید: البته با این شرایطی که کرونا در جامعه ایجاد کرده، فکر کنم ما هم مجبور شویم با برگزاری مراسمی ساده در حد دو خانواده زندگی‌مان را آغاز کنیم. نمی‌دانم شاید تقدیر ما هم این چنین رقم خورده است.
ابراز خوشحالی خانواده‌ها از برگزاری ساده مراسم ازدواج
سردفتر یکی از دفترخانه‌ها در منطقه میرعماد تهران، با اشاره به این که در سه ماه گذشته و بالا گرفتن شیوع بیماری کرونا آمار ازدواج‌ها بسیار پایین آمده می‌گوید: با وجود بیماری کرونا، از آن جایی که خیلی از خانواده‌ها دیگر نمی‌توانند مراسم ازدواج را در تالارها و سالن‌ها برگزار کنند، به همین دلیل تصمیم گرفتند که با یک عقد ساده آن هم در دفترخانه، زوج‌های جوان را راهی خانه بخت کنند. این روزها شاهدیم که بسیاری از پدر و مادرها به دلیل پایین آمدن هزینه‌ها، از این اتفاق خوشحال هستند. در دفتر خانه ما فقط ۱۰ نفر هنگام برگزاری مراسم عقد اجازه حضور دارند تا بدین ترتیب با برگزاری یک عقد ساده از شیوع بیماری کرونا هم جلوگیری شود.
سردفتر یک دفترخانه ازدواج در منطقه غرب تهران هم، با بیان این که برخی از خانواده‌ها از این که نمی‌توانند مراسم مفصل و سنگینی برای عروسی فرزندشان برگزار کنند، ناراحت هستند، اما مجبورند با یک مراسم مختصر و ساده زوج جوان خود را به خانه بخت بفرستند، می‌افزاید: در دفترخانه ما از هر خانواده تنها شش نفر اجازه ورود به دفتر را دارند؛ آن هم با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی، البته همچنان برخی تاریخ عقد را عقب می‌اندازند و منتظر هستند تا بیماری پایان گیرد. به هر حال ما دیگر به منزل یا در سالن‌ها برای خواندن خطبه عقد، نمی رویم و مراسم عقد فقط در دفترخانه، با تعدادی محدود برگزار می‌شود.
پایانی بر جشن‌های ازدواج بیمارگونه
شهلا کاظمی پور، جامعه‌شناس هم با اشاره به این که جشن‌های مفصل سابق بر این، اساساً روشی بیمارگونه بود، می‌گوید: مراسم ازدواج در کشور ما حالت انباشته شده‌ای داشت و جزئی از فرهنگ اصیل ما نبوده و در عین حال چشم و هم‌چشمی‌هایی ایجاد شده بود که در آن خانواده‌ها سعی داشتند هر چه باشکوهتر، مراسم عروسی را برگزار کنند. در این میان گروهی به دلیل نداشتن توان مالی بالا، دچار سرخوردگی نیز می‌شدند. معتقدم، جشن‌های آنچنانی ازدواج یک نوع بیماری اپیدمی بود، اما خوشبختانه حالا این فرصت پیش آمده که در رفتارهای اجتماعی و مناسبات خود تجدید نظر داشته باشیم. با شروع بیماری کرونا، این روزها در برگزاری مراسم ازدواج، چشم و هم‌چشمی‌ها کمرنگ‌تر شده است. بنابر این چنانچه بخواهیم به سمت توسعه حرکت کنیم، باید به سمت برگزاری ساده مراسمی از جمله ازدواج یا حتی عزا برویم.
به گفته این جامعه‌شناس، انسان توسعه یافته انسانی آینده نگر است که با برنامه‌ریزی، باید به فکر اندوخته‌های خود باشد. برگزاری مراسم ازدواج آن هم با آن همه صرف هزینه و در بسیاری مواقع، تنگناهای اقتصادی، کاری غلط و اشتباه بود و چه بسا بسیاری از طلاق‌ها ناشی از همین تنگناهای اقتصادی بود. در کشورهای خارجی هم مراسم ازدواج همه به نوعی شبیه یکدیگر و در عین حال ساده برگزار می‌شود.
او در ادامه می‌گوید: به جای صرف هزینه‌های مراسم عروسی و عزا در ایام کرونا، خوب است که خانواده‌ها هزینه‌هایی را که کنار گذاشته‌اند، صرف خرید ماسک و مواد ضدعفونی‌کننده و کمک به خانواده‌های بی بضاعت در محله‌های پایین شهر کنند. وقت آن است که دست از شوآف (پُز دادن و خودنمایی) برداریم.
لزوم فرهنگسازی برای تدارک ازدواج‌های ساده
اعظم کریمی، مدیر کل برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی سازمان جوانان نیز با بیان این که با شیوع کرونا ازدواج‌ها ساده برگزار می‌شود، می‌گوید: یکی از مسائلی که ویروس کرونا ایجاد کرده خسارت به زوج‌های جوانی است که در آستانه رفتن به خانه بخت و آغاز زندگی مشترک بودند. زوج‌هایی که شاید در مرحله آخر نامزدی خود، یعنی برگزاری مراسم عروسی ماه‌ها برنامه‌ریزی کردند و هزینه‌های زیادی را برای شادترین لحظه زندگی‌شان پرداختند، اما با شیوع کرونا همه برنامه‌ریزی‌های آنان دچار مشکل شده و در کنار آن با افزایش بی‌حد و اندازه قیمت کالا و مسکن نه تنها برنامه‌هایشان، بلکه آرزوهایشان هم یکشبه بر باد رفت و حتی برخی دامادها و نوعروسان نیز به ویروس کرونا مبتلا شدند. این در حالی است که اگر همین جوانان مدتی بعد بخواهند مجدداً اقدام به آغاز زندگی مشترک کنند، به دلیل مشکلات اقتصادی و تورم ممکن است دیگر امکان انجام آن را نداشته باشند. بر این اساس پیش‌بینی می‌کنیم که این موضوعات تبعاتی را برای شروع زندگی مشترک جوانان ایجاد کند.
به گفته کریمی، باید در خصوص ازدواج ساده و بدون مراسم برای تسهیل آغاز زندگی فرهنگسازی شود. حتی اگر از زاویه دیگری به این موضوع بنگریم می‌توانیم با نگاه تبدیل تهدید به فرصت به جوانان توصیه کنیم، از فرصت پیش آمده نهایت استفاده را ببرند و بدون مراسم پرخرج و با حذف رسوم دست وپا گیر ازدواج کنند. حتی می‌توان امیدوار بود در صورتی که شروع زندگی و ازدواج آسان و بدون مراسم در میان جوانان همه‌گیر شود، این امر به یک سبک زندگی غالب در این نسل تبدیل گردد و حتی پس از اتمام شیوع کرونا نیز به فرهنگی عمومی تبدیل شود.»
