افزایش ۲۴ میلیون تنی ظرفیت تولید پتروشیمی در سال ۹۹
برنامه جهش دوم صنعت پتروشیمی در سال ۹۷ بر اساس طرح‌هایی که از گذشته آغاز شده بود، مدون شد تا این طرح‌ها تا سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری برسند و ظرفیت تولید در این صنعت تا ۱۰۰ میلون تن در سال افزایش پیدا کند.
اما از آنجا که از ۲۷ طرح تعریف شده در جهش دوم صنعت پتروشیمی، ۱۷ طرح در سال ۹۹ به بهره‌برداری می‌رسد، این سال به عنوان سال طلایی صنعت پتروشیمی نام‌گذاری شده است البته با مسایل ناشی از کرونا ممکن است بهره‌برداری از برخی از طرح‌ها به ابتدای سال بعد منتقل شود.
با بهره‌برداری از این ۱۷ طرح، ظرفیت صنعت پتروشیمی از ۶۶ میلیون تن فعلی به ۹۰ میلیون تن در ابتدای سال آینده افزایش پیدا خواهد کرد.
۱۰ طرح نیز تا پایان سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری می‌رسد تا در مجموع ظرفیت پتروشیمی ایران در پایان این سال به ۱۰۰ میلیون تن در سال افزایش پیدا کند. همچنین درآمد صنعت که در حال حاضر ۱۵ میلیارد دلار است در انتهای ۱۴۰۰ به ۲۵ میلیارد دلار افزایش می‌یابد.
از این تعداد ۴ طرح پتروشیمی میاندوآب، پتروشیمی کاوه، پتروشیمی کیمیای پارس خاورمیانه و کاتالیست پتردشیمی لرستان افتتاح شده و متانول بوشهر، طرح بیدبلند ۲ در بهبهان، طرح اولفین در ایلام، طرح اوره و آمونیاک لردگان، طرح اوره و آمونیاک مسجد سلیمان، طرح پتروپالایش کنگان، پی. وی. سی هگمتانه و پی. وی. سی ماهشهر خواهد بود. همچنین ۴ طرح پنتان و هگزان اوکسیر، طرح متانول سبلان، طرح متانول آرتا انرژی و طرح پروپیلن خمین نیز به تدریج طی امسال و اوایل سال بعد به بهره‌برداری می‌رسد.
از سوی دیگر، ۲۸ طرح برای جهش سوم پیش‌بینی شده که کار اجرایی بسیاری از این طرح‌ها آغاز و حتی برخی تا ۳۰ درصد پیشرفت کار دارند.
با تحقق طرح‌های جهش سوم تا سال ۱۴۰۴ ظرفیت صنعت پتروشیمی از ۱۰۰ میلیون تن در پایان سال ۱۴۰۰ به ۱۳۳ میلیون تن در سال ۱۴۰۴ افزایش پیدا می‌کند و در آمد صنعت نیز از ۲۵ میلیارد دلار بر اساس قیمت‌های پایه سال ۹۵ به ۳۷ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۴ افزایش می‌رسد.
در کنار این رشد ظرفیت، البته همانگونه که مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز تاکید کرده، برای توسعه پایدار و هوشمند برنامه وجود دارد و در جهش دوم و سوم صنعت پتروشیمی سبد محصولات متنوع‌تر خواهد شد.
در حال حاضر ۳۳۳ گرید محصول پلیمری و ۴۰ نوع محصول شیمیایی در صنعت پتروشیمی ایران تولید می‌شود. در جهش دوم پتروشیمی علاوه بر افزایش گریدهای پلیمری، ۱۵ نوع محصول شیمیایی به سبد پتروشیمی ایران اضافه می‌شود.
در جهش سوم نیز عدد ۵۵ نوع محصول شیمیایی به ۶۸ نوع ارتقا پیدا می‌کند و محصولات پلیمری نیز متنوع‌تر خواهد شد.
نکته مهم آن است که افزایش ظرفیت در صنعت پتروشیمی در حالی محقق می‌شود که بیژن زنگنه وزیر نفت همواره از سوی منتقدان به حمایت از خام فروشی در صنعت نفت محکوم شده است.
زنگنه البته در تمام این سال‌ها ثابت کرده که به جای صحبت اجازه می‌دهد تا عملکردش از وی دفاع کند.
کارنامه زنگنه در صنعت پتروشیمی چه در دوران وزارت دولت اصلاحات و چه در دولت تدبیر و امید نشان می‌دهد که افزایش ظرفیت پتروشیمی ایران مدیون شیخ الوزرا است.
تا آنجا که «بیژن زنگنه» روز پنج‌شنبه (دیروز) در مراسم افتتاح طرح‌های ملی وزارت نفت از طریق ویدئو کنفرانس در دو استان بوشهر و لرستان، با بیان اینکه در سال ۱۳۷۶کل ارزش تولیدات صنعت پتروشیمی با همه تلاش‌ها قبل از انقلاب و ۲۰ سال بعد از انقلاب کمتر از یک میلیارد دلار بود، ادامه داد: با جهش در دو دولت اصلاحات این درآمد در سال ۱۳۹۲ به حدود یازده میلیارد دلار رسید، از سال ۹۲ با جهش دوم صنعت پتروشمی در فاصله سال‌های ۹۲ تا پایان سال ۹۸، ۱۸طرح دیگر به بهره‌برداری رسید و با به تولید رسیدن ۲۷ طرح دیگر تا سال ۱۴۰۰ با سرمایه‌گذاری ۱۷ میلیارد دلار، ارزش تولیدات پتروشیمی به ۲۵ میلیارد دلار و تا سال ۱۴۰۳ این عدد با ادامه کار در جهش سوم به ۳۷ میلیارد دلار خواهد رسید.
رییس‌جمهوری نیز در این زمینه گفت: خوشبختانه در زمینه پتروشیمی شاهد یک تحول بزرگ هستیم. این که وزیر نفت ما توضیح دادند که در سال ۷۶ کل تولید پتروشیمی ما یک میلیارد دلار بوده در آغاز دولت تدبیر و امید یعنی سال ۹۲، حدود ۱۱ میلیارد دلار بوده و ما به همین صورت در حال پیشرفت هستیم و شاهد یک جهش بزرگ تا پایان امسال و سال آینده هستیم که تولید کشور ما را در پتروشیمی به دوبرابر می‌رساند.
به این ترتیب تولید پتروشیمی تا پایان دولت تدبیر و امید نسبت به ابتدای دولت ۲ برابر می‌شود و با پیشرفت‌های فیزیکی طرح‌هایی که مشخص است و همه آنها منتشر شده است تا سال ۱۴۰۴ به بیش از سه برابر نسبت به ابتدای دولت خواهد رسید.
در کنار آن، پتروشیمی‌هایی که به این گونه به بهره‌برداری رسیده‌اند، حالا نقش مهمی در اقتصاد ایران بازی می‌کنند. از یک سو در شرایط تحریم صادرات نفت وظیفه تامین ارز مورد نیاز را بر دوش دارند و از سوی دیگر با سهم ۲۵ درصدی خود در بازار سرمایه امکان تامین مالی را برای اقتصاد فراهم اورده‌اند.
زنگنه در این زمینه نیز تاکید کرده که پتروشیمی‌ها در بورس هم نقش خیلی مهمی دارند تا جایی که ۲۵ درصد ارزش بازار سرمایه اکنون متعلق به شرکت‌های پتروشیمی است و چون از گروه‌های ارزآور و صادرات محور هستند خیلی مورد استقبال مردم هستند.
این موارد نشان از اهمیت صنعت پتروشیمی در کشور دارد و از همین رو است که بهره‌برداری از طرح‌های پتروشیمی همواره با حضور رییس‌جمهوری انجام می‌شود.
نکته مهم آن است که با بهره‌برداری از ۳ طرح پتروشیمی که روز گذشته افتتاح شد، ۴ میلیون تن ظرفیت تولید پتروشیمی کشور افزایش پیدا کرده است.
با این حال، وزیر نفت اضافه کرد: تولید متانول کشور در پایان سال ۹۸ حدود ۶.۷ میلیون تن بوده است با پایان جهش دوم به ۱۷.۵ میلیون تن و در پایان جهش سوم به ۲۴ میلیون تن می‌رسد ضمن اینکه یک خبر خوب است یک هشدار هم هست که ممکن است با اشباع بازار مواجه شویم و لذا باید تولید کنندگان به پایین دستی متانول بسیار توجه کنند. پروپیلن بیشترین نیاز را در صنایع پایان دستی دارد و کمبود هم داریم. اکنون طرح‌های زنجیره پیشران را بر اولویت پروپیلن قرار دادیم که به زودی به دولت تقدیم می‌کنیم.
روز گذشته در مجموع طرح‌هایی به ارزش یک میلیارد و ۶٠٠ میلیون دلار با حضور «حسن روحانی» رییس جمهوری افتتاح شد که نشان می‌دهد در شرایط سخت تحریم طرح‌های بسیار بزرگ و مهمی به ثمر رسیده و مردم ایران تا پایان سال شاهد افتتاح طرح‌های بزرگ دیگر خواهند بود.
