تصاویر دیدنی از زمین، ماه و مریخ
مدارگرد شناسایی مریخ(Mars Reconnaissance Orbiter) به اختصار MRO یک فضاپیمای چندمنظوره ناسا است که برای شناسایی و اکتشاف مریخ از روی مدار، طراحی شده است. هنگامی که این مدارگرد به مدار مریخ رسید، به پنج فضاپیمای دیگر در مدار یا روی سطح آن سیاره پیوست: نقشه‌بردار سراسر مریخ، مارس اکسپرس، ادیسه مریخ و دو مریخ‌نورد و سپس به بیشترین رکورد عملکرد یک فضاپیما در اطراف مریخ رسید.
به گزارش آی ای، این فضاپیمای ۷۲۰ میلیون دلاری توسط شرکت "لاکهید مارتین" و زیر نظر آزمایشگاه پیشرانه جت ساخته شده است. پرتاب آن در ۲۱ مرداد ۱۳۸۴ انجام شد و در ۱۹ اسفند ۱۳۸۶ به مدار مریخ رسید و در آبان ۱۳۸۵ پس از پنج ماه ترمز هوایی، به مدار نهایی علمی خود رسید و فاز اولیه علمی خود را شروع کرد.
مدارگرد شناسایی مریخ شامل یک دسته از افزارهای علمی از قبیل دوربین ها، طیف‌سنج ها و رادار است که برای کاوش زمین‌چهرها، چینه‌شناسی، کانی ها و یخ مریخ هستند. این‌ها راه را برای فضاپیماهای آینده با نشان دادن چگونگی وضع هوای روزانه و سطوح، عوامل بالقوه سطوح فرود و میزبانی ارتباطات جدید از راه دور باز می‌کنند. سامانه ارتباط از راه دور مدارگرد شناسایی مریخ از همه ماموریت‌های میان‌سیاره‌ای پیشین اطلاعات بیشتری را به زمین فرستاده است و این مدارگرد بیشترین توانایی ایستگاه بازپخش ماهواره‌ای را برای ماموریت‌های آینده خواهد داشت.
مدیریت این پروژه را آزمایشگاه پیشرانه جت از موسسه فناوری کالیفرنیا در پاسادینای کالیفرنیا برای هیئت مدیره ماموریت علمی ناسا در واشنگتن دی‌سی بر عهده دارد.
اکنون با وجود اینکه پرتاب اخیر مریخ نورد "استقامت"(Perseverance) توجه تمام جهان را به خود جلب کرده، اما این باعث نشده که فضاپیمای افسانه ای MRO که ۱۵ سال پیش زمین را ترک کرده است، فراموش شود.
مدارگرد شناسایی مریخ از تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۰۵ که برای اولین بار به سیاره سرخ رسید، به کشف، رصد و گرفتن عکس از این سیاره پرداخته است.
این مدارگرد وظیفه دارد تا دمای جو مریخ را که یک درصد تراکم زمین را دارد، اندازه گیری کند، با رادار خود زیر سطح مریخ را بررسی کرده و مواد معدنی موجود در سطح سیاره سرخ را پیدا کند. اما این مدارگرد در کنار انجام وظایف خود، تصاویر حیرت انگیزی را در اختیار ما قرار داده است.
اکنون ناسا به مناسبت پانزدهمین سالگرد حضور این فضاپیما در کنار مریخ، برخی از تصاویر دیدنی را از مجموع شش میلیون و ۸۸۲ هزار و ۲۰۴ عکسی که MRO ثبت کرده، به اشتراک گذاشته است.
فضاپیمای MRO به لطف سه دوربین خود به نام های "MARCI"، "CTX" و "HiRISE" جهان را با عکس های خیره کننده به ما نشان داده است.
یکی از این تصاویر منتشر شده از سوی ناسا متعلق به یکی از طوفان های گرد و غبار نادر در سیاره سرخ است که کل سیاره را درنوردید و مریخ نورد "فرصت"(Opportunity) متعلق به ناسا را در گرد و غبار دفن کرد. این عکس توسط دوربین MARCI گرفته شده است.
همچنین اگر فکر می کنید "بهمن" اتفاقی منحصر به زمین است، اشتباه می کنید، چرا که عکس گرفته شده توسط دوربین "Hi-RISE" در ۲۹ مه ۲۰۱۹، تصویر لایه های قطب شمال مریخ را نشان می دهد. آنچه در اینجا جای تعجب دارد این است که یخ در سیاره ای که به طور متوسط منفی ۶۰ درجه سلسیوس دما دارد، با افزایش دما تبخیر می شود و باعث از بین رفتن بلوک های یخ و گرد و غبار می شود.
"لزلی تمپاری" معاون پروژه MRO گفت: قبل از MRO مشخص نبود که چه چیزی در مریخ واقعا تغییر کرده است. ما فکر می کردیم جو به قدری نازک است که تقریباً هیچ حرکت شن و ماسه ای در آنجا وجود ندارد و اغلب جابجایی تپه ها در گذشته باستان اتفاق افتاده است.
به نظر می رسد سیاره سرخ با وجود اینکه هوای سردی دارد، بادخیز نیز هست. تپه های انباشته شده و موج های ایجاد شده ناشی از دانه هایی است که توسط باد آورده شده اند.
"فوبوس"(Phobos) که یکی از دو قمر مریخ است، نام خود را از خدای ترس در یونان باستان گرفته است و به اندازه ای کوچک است که توانسته در یک قاب کوچک قرار بگیرد. "فوبوس" حدوداً ۲۱ کیلومتر طول دارد. این تصویر توسط دوربین HiRISE ثبت شده است. دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که آیا این یک سیارک است یا قطعه ای از مریخ که از گذشته از آن جدا شده است.
تصویر بعدی تصویر یک دهانه تقریباً ۳۰ متری است که نشان دهنده یک انفجار بزرگ در سطح مریخ است. این تصویر نیز توسط دوربین HiRISE در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۳ گرفته شده است.
فضاپیمای MRO در حالی که در مدار مریخ شناور است، فرصت ثبت تصویری شاهکار از زمین زیبا و ماه را از دست نداده است و این تصویر را با دوربین HiRISE در تاریخ ۲۰ نوامبر ۲۰۱۶ شکار کرده است.
در تصویر بعدی این ساختار غول پیکر که شکل کرم است، دسته ای گرد و غبار است که بالای سیاره سرخ پرسه می زند. این تصویر از فاصله ۲۹۷ کیلومتری گرفته شده و تخمین زده می شود که ۸۰۰ متر طول آن باشد.
ناسا بقیه تصاویر را نیز برای عموم و دانشمندان به اشتراک گذاشته است. به لطف این سه دوربین تعبیه شده در MRO که توسط آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا در کالیفرنیای جنوبی اداره می شود، جهان فرصتی برای دیدن عکس های نزدیک از همسایه خود یعنی سیاره سرخ پیدا کرده است.
