«کووید-۱۹ هر روز روی تازهای از خود به دنیا نشان میدهد و آمار مبتلایان و کشتهشدههای ناشی از این بیماری روز به روز رکورد تازهای ثبت میکند. محققان در ابتدای شیوع این بیماری، علائم آن را مانند سرماخوردگی میدانستند که گذرا بوده و عوارض جدی به دنبال ندارد اما مدتی بعد، با موج مبتلایانی که در کشورهای مختلف بهویژه آمریکا و چند کشور اروپایی به وجود آمد، دانشمندان اعلام کردند با ویروس سادهای سر و کار ندارند و کووید-۱۹ پیچیدهتر از این حرفهاست.
سازمان بهداشت جهانی و سازمانهای مرتبط با بهداشت و سلامت در کشورهای مختلف دست به کار شدند و پروتکلهایی را در همان روزها و هفتههای نخست شیوع کرونا اعلام کردند تا علاوه بر این که بیماران از سردرگمی خارج شوند، به کادر درمان و پزشکی هم کمک کنند تا با آرامش بیشتری روزهای حساس را پشت سر بگذارند. این ویروس جدید بسیاری از پزشکان، محققان و دانشمندان را سردرگم کرده بود و همه به دنبال راهی برای خارج شدن از این شرایط بودند. اما با کاملتر شدن تحقیقات، دانشمندان علاوه بر این که به درمانهای تازهای دست یافتهاند، مراحل مختلفی از تست واکسن کرونا را نیز پشت سر گذاشتهاند. هنوز هم در دنیا، آزمایش پیسیآر (PCR) حرف اول را در تشخیص قطعی کرونا میزند. تا چندی پیش هم پزشکان توصیه میکردند بیماران برای خارج شدن از قرنطینه هم باید تست مجدد انجام دهند. به طوری که شرط خروج آنها از قرنطینه، همین تست دوباره بود اما پروتکلهای جدید لزوم انجام تست مجدد را در شرایط معمول نفی کرده و الزام آن را منوط به دستور پزشک کرده است.
سازمان بهداشت جهانی در همان ابتدای همهگیری کووید-۱۹ پروتکلی منتشر کرد مبنی بر این که از زمان شروع علائم تا بهبودی بالینی و رفع علائم در بیمارانی که به نوع خفیف ویروس مبتلا شدهاند، به طور تقریبی حدود دو هفته زمان لازم است. البته این بازه زمانی در موارد شدید و حاد بیماری که معمولا بیماران در بیمارستان بستری میشوند، بین سه تا شش هفته متغیر است. محققان حتما توصیه کردهاند که بیماران این مدت را در قرنطینه و به دور از دیگر اعضای خانواده بوده و در جمع دوستان و آشنایان حاضر نشوند و از ماسک و دستکش در تماس احتمالی با دیگران استفاده کنند. بیماران بستری در بیمارستان هم طبق دستور پزشک با بهبودی علائمشان مرخص شده و از قرنطینه خارج میشوند. تا همین چند وقت پیش، شرط خارج شدن مبتلایان از قرنطینه، بهبود کامل علائم بیماری و نتیجه منفی تست کرونا یا همان تست پیسیآر بود. اما با توجه به جهش ایجادشده در ویروس کرونا و تغییراتی که در ماههای اخیر شاهد آن بودهایم، محققان نظرات جدیدی مطرح کردهاند.
دیگر تست کرونا ندهید
دانشمندان بر این باورند که بیماران مبتلا به کووید- ۱۹ برای خارج شدن از قرنطینه، دیگر نیازی به انجام تست نهایی پیسیآر ندارند، بلکه میتوانند با رعایت پروتکلهای جدید ارائهشده از سوی سازمانهای معتبر جهانی، قرنطینه را ترک کنند. طبق پروتکلهای جدید مرکز پیشگیری و کنترل بیماریهای آمریکا، معمولا بهبودی مبتلایان به نوع خفیف تا متوسط کرونا بین ۱۰ تا ۲۰ روز از شروع نخستین علائم بیماری طول میکشد.
تقریبا در ۸۸ تا ۹۵ درصد از این موارد، بعد از گذشت ۱۰ تا ۱۵ روز از شروع علائم، دیگر اثری از ویروس باقی نمیماند. طبق بررسیهای وسیع صورتگرفته از سوی محققان، افرادی که در خانواده یا در محیطهای بیمارستانی بهشدت در معرض تماس با بیماران مبتلا به کرونا بوده و طی شش روز یا بیشتر علائمی نداشتهاند، به منزله آن است که به عفونت مبتلا نشدهاند.
تست تا ۳ ماه هم ممکن است مثبت باشد!
بر اساس جدیدترین پروتکلها، شواهد بالینی در ماههای اخیر نشان میدهد تست کرونا ممکن است حتی تا ۱۲ هفته یا ۳ ماه پس از شروع علائم هم مثبت باقی بماند. اما این دیگر به منزله ناقل بودن افراد تلقی نمیشود و آزمایش روی چنین بیمارانی حاکی از آن است که این افراد با خیال راحت میتوانند بدون انجام تست دوباره از قرنطینه خارج شوند. خطر ابتلای دوباره افرادی که یک بار به کرونا مبتلا شدهاند، در سه ماهه نخست پس از ابتلای اول بسیار کم است و تقریبا وجود ندارد. اما این دلیل نمیشود این گروه از مبتلایان قبلی، پروتکلهای بهداشتی را رعایت نکنند. به گزارش مرکز پیشگیری و کنترل بیماریهای آمریکا، بعد از گذشت حدود شش ماه از شیوع ویروس کووید-۱۹ در دنیا، هیچ مورد اثبات شدهای از ابتلای مجدد به ویروس کرونا وجود ندارد.
دادههایی که در مطالعات اخیر به دست آمده حکایت از آن دارد که مبتلایان به نوع خفیف تا متوسط کووید- ۱۹ معمولا ۱۰ روز بعد از شروع علائم، دیگر عفونی نبوده و ناقل ویروس محسوب نمیشوند. از سوی دیگر، افرادی که به نوع شدید بیماری هم مبتلا شدهاند، معمولا ۲۰ روز بعد از شروع علائم، دیگر ناقل نیستند. در این بیماران، بهرغم ناقلنبودن، معمولا تا حدود سه ماه بعد از شروع علائم، هنوز ممکن است ردپایی از آرانای ویروس کووید-۱۹ مشاهده شود. اما تحقیقات نشان میدهد در این افراد دیگر شواهدی از انتقال ویروس به دیگران مشاهده نمیشود و همین دلایل کافی است تا محققان اعلام کنند برای خارج شدن از قرنطینه، اکتفا به بهبودی علائم کافی است و دیگر نیازی به تست دوباره برای اطمینان از منفیشدن وجود ندارد.
نقش تست مجدد پیسیآر در خروج از قرنطینه
با این که پروتکلهای جدید، تأکیدی بر لزوم انجام تست دوباره پیسیآر را برای مبتلایان به کرونا ندارند اما متخصصان توصیه میکنند افرادی که علائم شدیدی از این بیماری داشتهاند، بهتر است تحت نظر متخصص عفونی عمل کرده و در صورت لزوم میتوانند دوباره تست پیسیآر بدهند. اما برای بیماران دیگر، انجام تست دوباره کرونا توصیه نمیشود و طبق اصولی که گفته شد، میتوانند از قرنطینه خارج شوند.
لزوم تست کرونا بعد از قرنطینه
در افرادی که یک بار مبتلا شده و دارای علامت بودهاند و بعد از بهبودی دیگر علائمی از خود نشان ندادهاند، تا سه ماه بعد از اولین نشانههای بیماری، نیازی به انجام تست دوباره پیسیآر نیست و حتی در صورت تماس نزدیک با افراد مبتلا هم نیازی به قرنطینه در آنها وجود ندارد. اما در افرادی که سه ماه بعد از شروع علائم نخست، علائمی مشابه کرونا در آنها ظاهر میشود، اگر با روشهای غیر تست نتوان وضعیت ابتلای فرد را تشخیص داد، فرد میتواند با مشورت با پزشک عفونی، برای احتیاط تست دوباره کرونا انجام دهد. چنین فردی بهتر است تا زمان نتیجه تست در قرنطینه بماند؛ بهویژه در زمانی که علائم ۱۴ روز پس از تماس با فرد آلوده ظاهر شده باشد.
مدت زمان قرنطینه طبق پروتکلهای جدید
در روزهای کنون همهگیرشدن کووید-۱۹، ضدونقیضهای زیادی درباره مدتزمان ماندن در قرنطینه مطرح میشود. مرکز پیشگیری و کنترل بیماریهای آمریکا در تازهترین دستورالعملها به این مورد اشاره کرده که بیشتر مبتلایان به بیماری کووید-۱۹، معمولا تا ۱۰ روز بعد از شروع علائم و به شرطی که حداقل تا ۲۴ ساعت بدون استفاده از داروهای تببُر، تب نداشته باشند و علائم آنها نیز رو به بهبودی باشد، میتوانند از قرنطینه خارج شوند.
البته در برخی افراد ممکن است بیماری شدت بیشتر و علائم بعد از ۱۰ روز نیز ادامه داشته باشد. در این مورد، پزشکان توصیه کردهاند این افراد تا ۲۰ روز بعد از شروع علائم باید در قرنطینه باقی بمانند و بهتر است با مشورت پزشک متخصص عفونی، از قرنطینه خارج شوند. البته طبق این پروتکلها، آن دسته از مبتلایان به کووید-۱۹ که هیچگونه علامتی ندارند و فقط ناقل ویروس شناخته میشوند، میتوانند ۱۰ روز پس از مثبت شدن تست کرونا، از قرنطینه خارج شوند و دیگر نیازی به انجام تست مجدد ندارند.