جان برنان، رئیس سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در مطلبی که پایگاه واشنگتن پست آن را منتشر ساخته نوشته است: «در سال ۲۰۱۶ من خوش اقبال بودم که برای رئیس جمهور و همچنین مدیر اطلاعات ملی در آمریکا که هیچ دستورکار شخصی یا حزبی تاثیرگذار بر قابلیت جامعه اطلاعاتی در عمل به وظایفشان طبق قانون اساسی نداشتند کار کنم؛ وظایفی شامل "مطلع نگه داشتن کامل و مداوم کنگره" نسبت به مسائل امنیت ملی از جمله مداخله روسیه در انتخابات کشور ما.
با این حال در سال ۲۰۲۰ وضعیت خیلی متفاوت است رئیس جمهور ترامپ اهانت کامل به استقلال، عینیت و یکپارچگی غیرسیاسی جامعه اطلاعاتی نشان داده است. از آنجا که او صراحتا نیتش برای انجام هر کار لازم با هدف باقی ماندن در ریاست جمهوری بعد از ژانویه ۲۰۲۱ را نشان داده، هیچ کس تردیدی در ذهنش ندارد که او برای خفه کردن جریان هر گونه اطلاعات به کنگره که این بلندپروازی بی رحمانه او را دگرگون سازد؛ تلاش خواهد کرد.
به همین سبب این بسیار نگران کننده بود که جان راتکلیف، مدیر فعلی اطلاعات ملی که تنها سه ماه در این منصب بوده، روز جمعه به کنگره اطلاع داد که قانونگذاران از هم اکنون به بعد اطلاعات مرتبط با انتخابات را عمدتا بیشتر از طریق اسناد اطلاعاتی کتبی دریافت میکنند تا اینکه آنها را با گزارشهای شفاهی دریافت کنند.
اهدافی که راتکلیف بیان کرده شامل تلاش برای اطمینان حاصل کردن از شفافیت، انسجام و دقت تحلیلی بیشتر در اطلاعات ارائه شده به کنگره با مدیریت و بررسی و هماهنگی قدرتمندتر گزارشهای اطلاعاتی است. ادعای او مبنی بر اینکه منابع و متدهای حساس بهتر است از طریق ارائه محصولات کتبی مورد محافظت قرار بگیرند ظاهرفریبی است.
این نحوه عمل به میزان زیادی قابلیت اعضای کنگره برای طرح پرسشها و کسب درکی کاملتر از ماهیت و نیت فعالیتهای مداخله جویانه، چه توسط سرویسهای اطلاعاتی روسیه اجرا شده باشند و چه توسط سرویسهای اطلاعاتی کشورهای دیگر، را کاهش میدهد.
کمی بیش از چهار سال قبل آمریکا با یک چالش مشابه روبرو شد و به طور متفاوتی با آن برخورد کرد. رئیس جمهور باراک اوباما فهمیده بود که روسها دارند شبکههای کمپینهای ریاست جمهوری آمریکا را هک می کنند اما در بعد از ظهر ۲۸ ژوئیه ۲۰۱۶ من در یک نشستی که با عجله ترتیب داده شد به اطلاع او رساندم که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به سرویسهای اطلاعاتیاش دستور داده دست به اجرای فعالیتهایی برای تخریب هیلاری کلینتون، نامزد ریاست جمهوری آن زمان حزب دموکرات و تقویت شانس انتخاباتی دونالد ترامپ بزنند.
من گفتم: آقای رئیس جمهور به نظر می رسد تلاش روسها برای تضعیف یکپارچگی انتخابات ماه نوامبر خیلی شدیدتر، مصممتر و دسیسهآمیزتر از هر چیزی است که تا کنون دیدهایم.
اشاره من به ابعاد و سطح بی سابقه تلاشهای مسکو برای آسیب زدن به یکپارچگی انتخابات سریعا توجه رئیس جمهور را جلب کرد. این امر همچنین نگرانی فوری افراد دیگر حاضر در اتاق از جمله دنیس مک دونو، رئیس دفتر آن زمان را برانگیخت؛ شخصی که بعد از اتمام صحبتهای من پرسید: "شما قصد دارید در جبهه کنگره چه کاری کنید؟"
من برای لحظات کوتاهی فکر کرده و سپس توصیه کردم حساسترین اطلاعات را در ابتدای امر صرفا محدود به "باند هشت نفره" شامل رهبران هر دو مجلس کنگره از هر دو حزب و روسا و عضو ارشد حزب اقلیت در کمیتههای اطلاعاتی کنگره کنیم. من نگران بودم که ارائه کلیت گزارش اطلاعاتی به کنگره در خصوص منابع و متدهای اطلاعاتی حساس می تواند منجر به افشاگریهای مخرب، آسیب دیدن قابلیت ما برای یادگرفتن مطالب بیشتر در خصوص برنامه ها و قابلیتهای روسیه شود.
از سوی دیگر، برخی اشخاص وابسته به کمپین ترامپ ظاهرا خواسته یا ناخواسته درگیر دسیسه روسیه بودند و من میدانستم که ماهیت حساس سیاسی چنین اطلاعاتی ممکن بود از سوی دموکراتها برای آسیب زدن به کمپین ترامپ مورد استفاده قرار بگیرد.
من طی بیش از ۳۰ سال خدمتم در دولت شاهد بودم که برخی اعضای هر دو حزب سیاسی اصلی با سوءاستفاده از اطلاعات دست به رفتاری غیراخلاقی زدند و من خواستم جلوی رخ دادن این رفتارها را در آستانه یک رقابت نزدیک در انتخابات ریاست جمهوری بگیرم. اوباما نگرانیهای من را دریافت اما او گفت میخواهد کنگره به طور مناسب وضروری در جریان قرار بگیرد.
کنگره در آن زمان در تعطیلات تابستانی به سر میبرد اما سه عضو از باند هشت نفره شامل نانسی پلوسی، آدام بی. شف و سناتور هری ام. رید که دموکرات هستند، ترتیب دادند تا در ماه اوت حضوری یا از طریق خط تلفن امن گزارشها را دریافت کنند. پنج نفر دیگر این باند شامل یک دموکرات و چهار جمهوریخواه در تاریخ شش سپتامبر به طور انفرادی در اتاقهای امن کنفرانس کنگره در جریان گزارشها قرار گرفتند.
برای تاکید بر حساسیت اطلاعات، من خودم شخصا تمامی گزارشها را ارائه کردم. اکثر این هشت نفر فورا حساسیت و حاد بودن تلاشهای روسیه را دریافتند. یک مورد استثنا مربوط به سناتور میچ مک کانل بود که به این اشاره کرد که سازمان سیا دارد با دولت اوباما برای جلوگیری از پیروزی ترامپ در انتخابات تلاش میکند.
ترامپ و تیمش رویکرد اساسا متفاوتی در قبال کنگره دارند. سابقه قدرتمند راتکلیف به عنوان مدافع ترامپ این احتمال را شدیدا بالا می برد که او تسلیم فشارهای کاخ سفید برای خفه کردن جریان اطلاعات مضر برای ترامپ به کنگره شود.
در نتیجه این به عهده دیگر رهبران جامعه اطلاعاتی و اعضای کنگره است تا با جدیت با تمایلات مستبدانه ترامپ مقابله کنند. سوگندی که آنها به قانون اساسی آمریکا خوردند چنین چیزی را می طلبد.